Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej

Pułk piechoty nr 37 (Infanterie-Regiment v. Tschepe Nr. 37)

W latach 1741–1806 w Głogowie najdłużej spośród stacjonujących tu jednostek wojskowych przebywały pododdziały pułku piechoty nr 37. Pułk powstał w 1740 r. i zanim otrzymał numer, oznaczany był od nazwisk swoich szefów. Ostatnim był Karl von Tschepe. Niektórzy z szefów i oficerów byli komendantami twierdzy, np. generałowie du Moulin, von Keller, von Kursell, płk von Rüts, mianowany na pierwszy stopień generalski osobiście przez króla Fryderyka Wilhelma II, płk von Hacke, ppłk baron von Lichnowski. Jednym z oficerów jednostki był późniejszy generał major von Wobersnow, adiutant króla Fryderyka II, porywacz księcia Sułkowskiego (więzionego w Głogowie).

Cały pułk stał garnizonem w twierdzy w latach 1745–1795. Do końca 1806 r. pozostał tylko niedawno utworzony III batalion i batalion zakładowy, wraz z kompanią inwalidów. Etat pułku piechoty stanowiło przed 1795 r.: 210 oficerów i podoficerów, 38 doboszy, 10 muzyków, 14 cieśli, 12 felczerów, 218 grenadierów (w 2 kompaniach), 1220 muszkieterów lub fizylierów (w 10 kompaniach), 7 Unterstäbe (sędzia audytor, profos, kapelan, płatnik, itp.), razem - 1729 ludzi. Ale faktycznie, według przeprowadzonego w 1787 r. spisu liczył on 1277 żołnierzy. Na mundur składały się: niebieski kaftan z czerwonymi wyłogami i żółtymi guzikami, biała kamizelka i spodnie. Grenadierzy mieli białe, wysokie czapki ze złotymi okuciami, pozostali czapki trójgraniaste, granatowe.

Pułk uczestniczył we wszystkich konfliktach zbrojnych ówczesnej epoki: wojnach śląskich, wojnie sukcesyjnej w Czechach (1778) i przeciwko Francji (1792-1795, 1806). Bardzo duże straty poniósł w trakcie wojny siedmioletniej.

W latach 1743-1797 kantonem (obszar, który dostarczał rekruta oddziałowi), były miasta i ich okolice: Góra, Głogów, Świebodzin, Bytom Odrzański, Polkowice, Sława, Chobienia. Od 1797 r. wcielano natomiast mieszkańców południowych powiatów Wielkopolski. W związku z tym w batalionach znajdowało się dużo Polaków. W trakcie oblężenia w 1806 r. wielu z nich zdezerterowało.

Pułk stanowił dla miasta symbol bezpieczeństwa i prestiżu, także - stałe źródło dochodów. Historia jednostki zakończyła się klęską pod Jeną i kapitulacją twierdzy Magdeburg 11 XI 1806, w obronie której uczestniczyły resztki I i II batalionu. Natomiast Batalion III, dowodzony przez ppłk von Somnitz, 3 grudnia wraz z załogą twierdzy poszedł do francuskiej niewoli.

Literatura:
R. Bergner, Truppen der Garnisonen in Schlesien 1740-1945, Friedeberg 1987;
Generalne tablice statystyczne Śląska z 1787 roku, opr. T. Ładogórski, Wrocław 1954;
A. Lyncker, Die Altepreussische Armee 1714-1806 und ihre Militaerkirchenbuecher, Berlin 1937.

Wiesław Maciuszczak [EZG z. 68, 2008 - Pułk piechoty nr 37]