Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej

Wersja z dnia 11:39, 1 paź 2008; Marcin (Dyskusja | wkład)
(różn) ← Poprzednia wersja | Aktualna wersja (różn) | Następna wersja → (różn)

Gród piastowski

Po przyłączeniu Śląska do państwa pierwszych Piastów, w drugiej połowie X w., wybudowano w Głogowie nowy gród, który stał się siedzibą lokalnej władzy państwowej. W wyniku badań archeologicznych, jakie zostały przeprowadzone w latach 1976-1984, 1990 i 1992 ustalono, że znajdował się on na wyspie zwanej Ostrowem Tumskim, którą od południa opływa rzeka Odra, a od północy jedno z jej starorzeczy, stanowiące dawne ujście Baryczy. Gall Anonim w swojej kronice mówił o nim jako o obiekcie dwuczłonowym, składającym się z zasadniczego grodu oraz podgrodzia. Zbadana dotychczas część grodu miała pierwotnie kształt owalny o wymiarach około 114 x 81 m, dłuższą osią była skierowana w stronę płn.-zach. Obwiedziono ją potężnym wałem drewniano-ziemnym, który w podstawie miał około 12 m szerokości. Pierwotnie jego wysokość prawdopodobnie wynosiła około 8 m. Składał się z trzech części: dwóch stosów usytuowanych po jego zewnętrznej stronie, zbudowanych na zrąb z belek, szczap drewna i ziemi; jądra składającego się żółtego piasku. W środku grodu odkryto trzy poziomy wewnętrznej zabudowy, pochodzącej z X/XI w., XII w. i 1. połowy XIII w., na które składały się drewniane budynki zrębowe o różnym przeznaczeniu, mieszkalnym i gospodarczym (np. stajnie), łaźnia o ścianach plecionkowych pełna przepalonych kamieni, ulice wykonane z bierwion lub grubych desek oraz drewniana studnia. Najwięcej pozostałości po domostwach odkryto na poziomie osadniczym z XI w., gdzie przedstawiają one obraz zwartej zabudowy, dla której wykorzystano każdy wolny kawałek przestrzeni w zbadanej części grodu. Stawiane wtedy budynki były ciasne, składały się z jednej lub dwóch części (izby i przedsionka). W izbach mieszkalnych umieszczano kamienne paleniska. Gród był zamieszkały przez okres od schyłku X do połowy XIII wieku.


Literatura: Anonim tzw. Gall, Kronika Polska, Wrocław 1982, s. 128-132; Z. Hendel, Grodzisko wczesnośredniowieczne na Ostrowie Tumskim w Głogowie. Sprawozdania z badań w 1982 r., [w:] „Śląskie Sprawozdania Archeologiczne”, t. XXV, 1985, s. 146-173, Tenże, Wyniki badań przeprowadzonych na Ostrowie Tumskim w Głogowie w latach 1983-84 [w:] „Dolnośląskie Wiadomości Prehistoryczne”, t. I, 1986, s. 146-173; M. Kaczkowski, Głogów wczesnośredniowieczny w świetle wykopalisk [w:] Obecność polskiej granicy zachodniej w dobie pierwszych Piastów, Wrocław 1984, s. 59-86; Tenże, Próba rekonstrukcji rozwoju układu przestrzennego Ostrowa Tumskiego w Głogowie [w:] „Szkice Legnickie”, t. XII. 1984, s. 27-46, (tam dalsza literatura); T. Kozaczewski, Sprawozdania z badań architektoniczno-archeologicznych przeprowadzonych w Głogowie w latach 1963-65 [w:] Ze studiów nad średniowiecznym Głogowem i Krosnem, Zielona Góra 1970, s. 5-19; Tenże, Sprawozdania z badań architektoniczno-archeologicznych przeprowadzonych w Głogowie w 1966 r. [w:] Ze studiów nad średniowiecznym Głogowem i Krosnem, Zielona Góra 1970, s. 21-31.

Zenon Hendel [EZG z. 1, 1993 - Gród piastowski]