Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej

Wersja z dnia 21:46, 30 lis 2009; Marcin (Dyskusja | wkład)
(różn) ← Poprzednia wersja | Aktualna wersja (różn) | Następna wersja → (różn)

Linia kolejowa Głogów – Sława – Kolsko*

Już na przełomie XIX i XX w. zaczęto myśleć o połączeniu kolejowym Głogowa ze Sławą. Od początku traktowano taką linię jako lokalną. Ze względu na wysokie koszty tego typu inwestycji (odszkodowania dla rolników, prace ziemne, budowy mostów i wiaduktów oraz całej infrastruktury budowlanej), pierwsze projekty zakładały wybudowanie wyłącznie tzw. linii dojazdowej, o długości niespełna 20 km, ze stacją końcową w Sławie. Zaczynać się miała w Głogówku (w ten sposób powstałaby tu stacja węzłowa), następnie przebiegać przy zachodnich krańcach Krzepielowa i Starego Strącza. Na trasie planowano wybudowanie tylko trzech dworców: w Krzepielowie, na zachód od ówczesnej wsi Merzdorf (zach. część dzisiejszego Starego Strącza) oraz końcowego dworca w Sławie. Wiele środowisk społecznych włączyło się w akcję zmiany przebiegu linii i zwiększenia jej długości. Zabiegi te przyniosły skutek. Ostatecznie zrealizowano projekt znacznie odbiegający od pierwotnego. Początek trasy wyznaczono w Grodźcu Małym (linia Leszno - Głogów) i dochodziła ona aż do Kolska (linia Wolsztyn – Nowa Sól), łącznie 43 km. Zaplanowano jeszcze dodatkową linię od stacji Lipinka Głogowska do Wschowy, 18,5 km. Stacje na pierwszej trasie otrzymały nazwy: Klein Gräditz (Grodziec Mały), Biegnitz (Bogomice), Ziebern (Ceber), Kotzemeuschel (Chociemyśl), Kuttlau (Kotla), Tschepplau (Krzepielów), Linderei (Lipinka Głogowska), Schlawa (Sława), Schenawe (Szreniawa Sulechowska) i Schussenze (Ciosaniec) oraz końcowa: Kolzig (Kolsko). Druga linia posiadała, oprócz węzłowych, trzy stacje: Alt Strunz (Stare Strącze), Weigmannsdorf (Wygnańczyce) i Lissen (Łysiny). Odcinek Kolsko – Sława otworzono oficjalnie 1 V 1913. Dokładnie pięć miesięcy później uruchomiono odcinek Sława - Grodziec Mały oraz Lipinka Głogowska – Wschowa. Prawie wszystkie budynki dworcowe wybudowano według jednego projektu i miały one identyczny wygląd. Wyjątkami były: stacja w Szreniawie, gdzie najprawdopodobniej wybudowano jedynie drewnianą wiatę–poczekalnię, oraz dworzec w Sławie, który był znacznie większy od pozostałych. Od uruchomienia linii nie nastąpiły w jej strukturze żadne istotne zmiany. Po 1918 r. ze względu na odzyskanie przez Polskę niepodległości stała się ona faktycznie linią przygraniczną. W latach międzywojennych przy stacjach Kotla oraz Stare Strącze uruchomiono wąskotorowe linie gospodarcze, których zadaniem było zwożenie płodów rolnych z okolicznych folwarków oraz drewna z lasów, i przeładowywania ich do wagonów towarowych na rampach. W latach 1936–1938 władze nazistowskie przemianowały nazwy sześciu stacji kolejowych (Schlawa na Schlesiersee, Schussenze na Ostlinde, Schenawe na Schönforst, Tschepplau na Langemark, Kotzemeuschel na Dammfeld, Klein Gräditz na Niederfeld). Większe znaczenie linia zyskała tuż po zakończeniu II wojny św. Ogromne zniszczenia magistrali Leszno – Głogów spowodowały, że trasa przez Krzepielów była pierwszą linią, na której uruchomiono w miarę regularną komunikację kolejową z Głogowem od strony północnej. Pociągi docierały wtedy jedynie do tymczasowo uruchomionej stacji Odrzycko na Ostrowie Tumskim. W tym też okresie niektóre ze stacji otrzymały nazwy inne niż ugruntowane w późniejszym okresie. Grodziec Mały nazywał się ówcześnie Grodziec nad Odrą, Ceber – Soborzyn, Kotla – Chotla, Lipinka Głogowska – Lipawa, Szreniawa Sulechowska – Szreniawa Śląska, natomiast Stare Strącze – Zalesie koło Sławy. Po wyremontowaniu i uruchomieniu magistrali Leszno – Głogów, linia Grodziec - Kolsko ponownie posiadała lokalny charakter. Przejeżdżały tędy nieliczne pociągi osobowe (maksymalnie 4 pary) oraz towarowe. Infrastruktura stacji oraz torowiska w większości została zachowana jeszcze z okresu przedwojennego. Dopiero w 1991 r. przeprowadzono generalny remont linii, na której całkowicie wymieniono torowisko. Po tym fakcie szokiem była decyzja o zawieszeniu komunikacji osobowej na trasie Kolsko – Głogów. Ostatni pociąg przejechał tędy 31 X 1991. Sporadycznie jeździły tylko pociągi towarowe. Kilka lat później nastąpiło całkowite zamknięcie linii. Od połowy lat 90. torowisko ulegało stopniowemu zarastaniu i rozkradaniu. Niepowodzeniem zakończyły się próby przywrócenia ruchu kolejowego na potrzeby turystyczne oraz utworzenia w Krzepielowie prywatnego muzeum (zachowała się tam oryginalna infrastruktura, a jeden z semaforów był najstarszym z zachowanych na ziemiach polskich). Jednak w lutym 2009 r. zarząd PKP podjął decyzję o sprzedaniu torowiska na złom i fizycznej likwidację linii.

  • W nomenklaturze kolejowej jest to linia Grodziec Mały – Kolsko.

Paweł Łachowski [EZG z. 70, 2009 – Linia kolejowa Głogów – Sława – Kolsko]