Dolny Śląsk - dziedzictwo przeszłości utrwalone w zabytkach

Niederschlesien - die Erbschaft der Vergangenheit in Denkmälern verewigt

Lower Silesia - inheritance of the past in remains


 

Lubków - powiat bolesławiecki

vor 1945 Liebichau - Kreis Bunzlau

 

       

Pałac w południowej części Lubkowa oraz ruina pałacu w północnej części miejscowości.

               

Budynek dawnej piekarni, współczesnej świetlicy oraz wjazd do zakładu i dawny folwark.

       

Pomnik poświęcony mieszkańcom - żołnierzom poległym na frontach I wojny światowej.

               

Zniszczony cmentarz niemieckich sprzed 1945 roku mieszkańców miejscowości.

Autor fotografii Eckhard Huth z Drezna.



 

Archiwalne widokówki i zdjęcia

Historische Ansichtskarten und Fotos

                   


Zarys historyczny wsi Lubków

Wieś Lubków leży w niewielkiej odległości od kościoła św. Marcina w Iwinach, do którego uczęszczają jej mieszkańcy. Oni to, wraz z wiernymi z Iwin, tworzą okręg filialny. Wieś położona jest przy Bobrzycy, 11 km na południowy wschód od Bolesławca. Niegdyś podzielona była w zasadzie na cztery części Nieder, Mittel, Ober i Neu Liebichau - Dolną Średnią, Górną i Nową, przy czym dzisiaj stanowiąca jedną całość.

W zachowanych dokumentach wieś po raz pierwszy pojawia się w 1388 roku. Jej pierwsza nazwa brzmiała Lobichow. Przed ostatnią wojną mówiono w gwarze na wieś Libchn. W roku 1946, w dokumentach wytworzonych przez lokalną administrację funkcjonowała nazwa Lubichowo. Później stosowano na przemian formy Lubków, Lubiechów, Lubichów. W końcowej fazie przyjęto nazwę pierwszą jako oficjalną. Trwa ona do dziś, jednak nadal w nazewnictwie pozostaje nie usunięta nazwa Lubkówek, przyjęta dla najdalej na północ wysuniętej części wsi.

Przez długie wieki we wsi znajdowały się trzy folwarki rycerskie, które pośrednio spowodowały podzielenie wsi na trzy części Dolny, Średni i Górny Lubków. Jeszcze za Habsburgów zostały one połączone w jedną posiadłość, chociaż już wcześniej stanowiły one jedno lenno.

Od 1739 roku Dolny i Górny Lubków posiadał jeden zintegrowany system nauczania, przy czym nauczyciel mieszkał w Górnych Iwinach. Po kilkunastu latach zorganizowano pokój do nauczania, zaś później szkołę zwaną „Laufschule”. Od roku 1849 dzieci z Lubkowa miały nowy budynek szkolny, jednakże dopiero od 1879 roku był w nim na stałe zatrudniony nauczyciel, po tym jak miejscowa szkoła od 15 kwietnia uzyskała samodzielność. W roku 1882 sprzedano poprzedni budynek szkolny i szybko wzniesiono nowy, znacznie większy.
W tym czasie miejscowa posiadłość folwarczna liczyła 753 hektary, 53 ary i 40 metry, przynosiła całkowitego dochodu 8797 marek i 2 fenigi, z czego płaciła 842 marki i 26 fenigów podatku i 49 marek i 50 fenigów podatku budowlanego.

Wierni wyznania katolickiego zamieszkujący tę miejscowość do 1740 roku duszpastersko obsługiwani byli przez księdza proboszcza z parafii w Okmianach, później z Tomaszowa Bolesławieckiego. W tej samej miejscowości znajdowała się Parafia ewangelicka, która swym duszpasterskim zasięgiem obejmowała wiernych z Lubkowa i Bradzikowa.

Z dokumentu datowanego na 27 kwietnia 1858 roku dowiadujemy się, że właściciel miejscowego folwarku- porucznik Korn przekazał gminie dwie morgi ziemi na założenie nowego cmentarza, przy czym gmina zamiast założyć nekropolię, wydzierżawiła na swój rachunek tenże teren. Założenie cmentarza musiało nastąpić w okresie późniejszym, gdyż z dokumentu z dnia 27 października 1871 roku czytamy, że przy północnym wejściu na cmentarz przykościelny erygowano na wolnym placu dwa pomniki poświęcone poległym w czasie wojny francusko-pruskiej 1870-71 roku żołnierzom pochodzącym z Lubkowa- Rudolfowi Knoblochowi i Augustowi Burgerowi.

Do roku 1890 w jednym z folwarków działała cegielnia dostarczająca budulca na potrzeby okolicznych mieszkańców. Od 1 października 1920 do wsi oficjalnie przyłączono budynki folwarczne.

Na obszarze wiejskim Lubkowa znajduje się do dnia dzisiejszego kilka ciekawych zabytków wartych zwiedzenia. Przy drodze w kierunku Tomaszowa Bolesławieckiego, przy brzegu rowu odwadniającego, tkwi w ziemi głaz narzutowy nazwany „DWA MICHAŁY”. Jego wielkość to: 410 cm x 70 cm x 140 cm. Zbudowany został on z drobnoziarnistego granitu różowo-szarego.

Wart zwiedzenia jest cmentarz kościelny wzniesiony po roku 1858.

We wsi, koło piekarni stały dwa pomniki wojenne z 1870/71 roku i jeden pomnik bohaterów I wojny światowej. Ten drugi zachował się do dnia dzisiejszego. Z jego czterech stron umieszczono napis okolicznościowy oraz nazwiska i daty śmierci żołnierzy poległych na frontach I wojny światowej, a pochodzących z Lubkowa i dolnej części Iwin.
Aleja starych drzew prowadziła dawniej z pałacu w Iwinach do barokowo-klasycystycznego pałacu z końca XVIII w Lubkowie. Pałac stoi na wzniesieniu i niestety – popada w kompletną ruinę. Budowę barokowego pałacu zakończono w 1796 roku i wtedy też musiał być piękniejszy od posiadłości w Iwinach. W XIX wieku nastąpiła klasycystyczna przebudowa, której ślady są widoczne do dzisiaj. Jest to budowla dwukondygnacyjna, z łamanym dachem, ze sklepieniem krzyżowym i kolebkowym wewnątrz. Od strony zachodniej, z salonu wychodziło się na piękny taras z widokiem na park i tarasowy ogród. Do pałacu przylega zabytkowy park.

We wsi dostrzeżemy również chaty przysłupowe i szachulcowe, z których warta jest wymienienia ta spod nr 11, pochodząca z 1806 roku. Na innej, położonej w centrum, na szczycie wmurowana jest tablica z datą budowy 1823: „ERBAUT – 1823”.

Małgorzata Kwiatkowska, fragment książki „GMINA WARTA BOLESŁAWIECKA w zarysie dziejów i w dobie samorządności”, rok 2008


Śląsk - Dolny Śląsk - Schlesien - Niederschlesien - Silesia - Zabytki Dolnego Śląska

Będę wdzięczny za wszelkie informacje o historii miejscowości, ciekawych miejscach oraz za skany archiwalnych widokówek lub zdjęć.

Wenn Sie weitere Bilder oder Ortsbeschreibungen zu dem oben gezeigten Ort haben sollten, wäre ich Ihnen über eine Kopie oder einen Scan sehr dankbar.

Tomasz  Mietlicki    e-mail  -  itkkm@o2.pl