Dolny Śląsk - dziedzictwo przeszłości utrwalone w zabytkach

Niederschlesien - die Erbschaft der Vergangenheit in Denkmälern verewigt

Lower Silesia - inheritance of the past in remains


 

Kromolin - powiat głogowski

vor 1945 Schönau - Kreis Glogau

 

                   

Kościół p.w. św. Michała Archanioła pochodzi z XIV wieku. Pierwsza wzmianka 1366 roku. Uległ przebudowie w XVI i XVII wieku. Jednonawowe wnętrze z kwadratowym prezbiterium przykrywa sklepienie kolebkowe z lunetami i stiukowym obramieniem. Bogate wyposażenie rzeźbiarsko – malarskie powstało w okresie renesansu i baroku (koniec XVI – XVIII wiek). Niezwykle interesująca ambona z fundacji Wacława von Zedlitz i jego żony Magdaleny z domu Löbin. Styl późnego renesansu, bogato dekorowana z 1532 roku z obrazami malowanymi na parapecie. W ścianie zewnętrznej ciekawe nagrobki z przełomu XVI i XVII wieku, kiedy to świątynia była w posiadaniu ewangelików.

                   

   

Płyty nagrobne przedstawicieli rodu von Zedlitz na zewnętrznej ścianie prezbiterium. Obok dobudowane jest mauzoleum, połączone z wnętrzem kościoła szeroką arkadą. Przy ścianach wnętrza zachowały się także całopostaciowe piaskowcowe epitafia członków rodziny von Zedlitz.

                   

Brama wejściowa oraz przylegająca do muru ogrodzona kwatera z całopostaciowymi wizerunkami rycerzy ulokowanymi w murze okalającym kościół.

                   

Grota zbudowana w przeważającej części z elementów nagrobnych starego niemieckiego cmentarza okalającego kiedyś kościół.

                       

Mur otaczający kościół.


               

           

W południowo - zachodniej części Kromolina usytuowany był kiedyś pałac. Reprezentował on nieliczny przykład ciekawego renesansowego budownictwa obronnego z drugiej połowy XVI wieku. Powstał on z wykorzystaniem gotyckiego założenia z końca XIV stulecia. Inicjatorem przebudowy był Hans von Zedlitz, później jako właściciel notowany jest hrabia Johann Christoph von Churschwandt, który dokonał przebudowy w 1725 roku, pogłębiając jeszcze bardziej jej obronny charakter. Od 1777 roku przez 7 lat rezyduje w nim ród von Kupperwolf, a w 1784 roku Kromolin poddany zostaje przetargowi publicznemu, który wygrywa baron von Luttwitz. Kolejna zmiana właściciela następuje w 1815 roku – sprzedaż von Schultzowi. Od 1840 roku do końca II wojny światowej pałac stanowi rezydencję rodu von Jordan.
Była to budowla piętrowa, wyróżniała się wewnętrznym dziedzińczykiem z krużgankami. W jej części zachodniej usytuowana była wieża. Pomieszczenia na parterze miały gwiaździste sklepienia a elewacja bogata była w sgraffita. Do zauważalnych jeszcze dzisiaj założeń obronnych należy pozostałość wału i fosy. Na zapleczu część większego niegdyś parku krajobrazowego z pozostałością starodrzewia. Pałac został zniszczony w 1945 roku. Jego pozostałość rozebrano w 1976 roku. Los pałacu podzielił także most folwarczny istniejący kiedyś nad fosą.

               

Pozostałość parku krajobrazowego otaczającego szczątkowe ruiny pałacu.

           

Zasypana fosa okalająca pierwotnie pałac oraz fragment pozostałej zabudowy mieszkalno - gospodarczej dawnego majątku.

               

               

 Zabudowa mieszkalno - gospodarcza. Lato 2011 rok.

Widok z oddali na dawny majątek w Kromolinie oraz zabudowę miejscowości.


       

Pomnik na cmentarzu poświęcony mieszkańcom wioski - żołnierzom poległym na frontach I wojny światowej.

           

Ostatnie już groby niemieckich mieszkańców miejscowości.


           

W miejscu gdzie dzisiaj stoi sklep znajdował się kiedyś kościół ewangelicki. Zbudowany w 1747 roku o konstrukcji szachulcowej w całości przetrwał działania wojenne. Z braku nadzoru, zainteresowania był systematycznie okradany, ostatecznie został rozebrany w 1953 roku. Obok zachowała się jeszcze dawna murowana plebania - dziś jako dom mieszkalny.

Dawna plebania ewangelicka.


       

Stary szkolny budynek, dawna gospoda oraz dom w miejscowości.



 

                           

Kościół p.w. św. Michała Archanioła oraz płyty nagrobne na jego ścianach.

Pomnik na cmentarzu poświęcony mieszkańcom Kromolina - żołnierzom poległym na frontach I wojny światowej.

Autor fotografii Eckhard Huth z Drezna.



 

Archiwalne widokówki i zdjęcia

Historische Ansichtskarten und Fotos

       

Friedrich Bernhard Werner - Ilustrowana Topografia Śląska z lat 1744-1768. Skany udostępnił autor strony: http://www.dokumentyslaska.pl/

Friedrich Bernhard Werner - Schlesische Bethäuser. Reprint von 1748 - 1752.

           

                       


Sammlung Duncker

SCHOENAU
PROVINZ SCHLESIEN - REGIERUNGS - BEZIRK LIEGNITZ - KREIS GLOGAU

DIESES HAVS BAU ICH VOR MICH
ES STEHT IN GOTTES HAND
IOHANNES CHRISTOPH HEISE ICH
UND GRAFE VON CHÜRSCHWAND
ICH BAU MIR SOLCHES NICHT zVR PRACHT
IN DIESER ZEITLICHKEIT
WEIL ICH NUR TAEGLICH B!N BEDACHT
AUFS HAVS DER EWIGKEIT

Vorstehende, an der Wand der Galerie im obersten Stockwerk des Schlosses zu Schönau vorgefundene Inschrift giebt Nachricht von dem Namen des Erbauers und der Zeit (1725) des Umbaues. Ein solcher war es nur, denn der westliche Theil des Schlosses mit dem Thurm datirt aus einer viel früheren Zeit, in welcher, wie aus verschiedenen baulichen Spuren ersichtlich ist, das übrigens noch heut ganz von Wasser umgebene Schloss befestigt war. Da ein Archiv von dem gegenwärtigen Besitzer nicht vorgefunden worden ist, so musten die Nachrichten über seine Vorbesitzer auf dem Kirchhofe gesammelt werden. Dort ist denn ermittelt worden, dass Schönau in alter Zeit, wahrscheinlich im vierzehnten Jahrhundert von denen von Zabeltitz besessen worden ist, einer Familie, welche nach der Uebereinstimmung der Wappen zu urtheilen, identisch mit derjenigen von Zobeltitz ist, welche mehrere Güter in der Neumark besitzt und in neuerer Zeit auch in Schlesien wieder heimisch geworden ist. Im sechszehnten Jahrhundert finden wir die Familie von Z e d l i t z in Schönau, welche wahrscheinlich bis Anfang des siebenzehnten Jahrhunderts das Gut besessen hat« Weitere Nachrichten über die Besitzzeit der nun folgenden Grafen von Churschwand fehlen ganzlich. Im Jahre 1777 erwarb es Hans von Kupperwolf von den Churschwand'schen Erben; aber schon 1784 ging es durch öffentlichen Verkauf in den Besitz des Freiherrn von Luttwitz über, welcher es 1815 dem herzoglich Saganschen Oberamtmann Schulz verkaufte. Der gegenwärtige Besitzer Legationsrath a. D., Landesältester von Jordan hat es von den Erben des Letztgenannten im Jahre 1840 nebst dem dazu gehörigen Vorwerk Kropusch und den Dörfern Mürschau, Wieleisen und Annaberg, wo eine Wallfahrtskapelle besteht, erkauft.


Śląsk - Dolny Śląsk - Schlesien - Niederschlesien - Silesia - Zabytki Dolnego Śląska

Będę wdzięczny za wszelkie informacje o historii miejscowości, ciekawych miejscach oraz za skany archiwalnych widokówek lub zdjęć.

Wenn Sie weitere Bilder oder Ortsbeschreibungen zu dem oben gezeigten Ort haben sollten, wäre ich Ihnen über eine Kopie oder einen Scan sehr dankbar.

Tomasz  Mietlicki    e-mail  -  itkkm@o2.pl