Trzebosz - powiat rawicki

vor 1945 Triebusch - Kreis Guhrau

Kościół filialny p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej.

Otoczenie kościoła i płyty ulokowane w ścianę świątyni.

Duża wieś o zabudowie ulicowej w części o układzie owalnicowym. Budynki mieszkalne w przewadze jednokondygnacyjne z wykorzystaniem poddasza z czerwonej cegły. Dachy spadziste pokryte dachówka ceramiczną. Nieliczne domy o prostej architekturze. Pojedyńcze budynki zdewastowane - ruiny. Liczne stawy we wsi.
Trzebosz mimo, iż należy do gminy Bojanowo, historycznie związanej od wieków z Wielkopolką leży już na terenie historycznego Śląska. Był własnością książęcą, lokowaną w 1406 roku przywilejem Konrada III księcia oleśnickiego. Należał kolejno: w latach 1467-1531 do rodziny Wrobelwitz, 1531-1593 do Bojanowskich - Trzeboskich, 1593 do ok. 1700 do rodziny von Stosch, 1700-1776 do von Bothmer. 1782-1863 do hr. Konigsdorff, następnie do Schulenburgów. Przed II wojną światową do Czarneckich.
Na zachodniej stronie wioski w pewnym oddaleniu wznosi się kościół filialny p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej z 1606 roku z fundacji Melchiora von Stosch, jako zbór protestancki. Był gruntownie odnawiany w roku 1855 i 1906. Budowla z kamienia o cechach renesansowych z kwadratową wieżą na podmurówce kamiennej, od połowy drewniana, z dachem namiotowym i wielobocznym hełmem z dwoma prześwitami, zwieńczonym kulą i chorągiewką. Parafia wzmiankowana była już w roku 1406. Jednonawowy z prezbiterium równej szerokości i wysokości z nawą, zamkniętym trzema bokami ośmioboku, wyodrębnionym wewnątrz półkolistym łukiem tęczowym. Zakrystia na planie kwadratu. Wnętrze nakryte stropem kasetonowym z 1906 roku, naśladującym dawny strop renesansowy. Okna zamknięte półkoliście. Chór muzyczny wsparty na słupach. Loża otwarta do kościoła półkolistą arkadą. Ponad wejściem do kruchty południowej wmurowane trzy kamienne tablice dotyczące fundacji von Stoscha. Z prezbiterium do zakrystii drzwi drewniane, malowane w wici akantu, ze starym zamkiem z 1606 roku. Ołtarz główny, ambona i chrzcielnica późnorenesansowe z początku XVII wieku. Ołtarz główny w formie tryptyku pochodzi z 1607 roku, w polu środkowym płaskorzeźba ostatniej wieczerzy ujęta dwiema kolumienkami nad nimi figury św. Piotra i Pawła, pod polem środkowym cztery kartusze z herbami śląskich rodzin. W polach skrzydeł od wewnątrz czterej ewangeliści od zewnątrz wersety z Pisma Świętego. Ambona (1606)z figurkami dwunastu apostołów na drzwiach, balustradzie schodów i korpusie, podtrzymywana przez anioła, baldachim zwieńczony rzeźbą Chrystusa Zmartwychwstałego. Chrzcielnica (1607) sześcioboczna, ozdobiona ornamentem okuciowym, główkami aniołków i herbami Stosch i Kreckwitz; misa chrzcielna cynowa późnobarokowa z 1760 roku wg napisu dar kościoła w Bojanowie. Obraz Chrystusa Ukrzyżowanego z 1815 r. Epitafia: Juliusza Augusta von Bothmer zm. 1737 i jego żony Barbary Heleny zm. 1738, fundacji syna, Jana Jerzego, późnobarokowe płaskorzeźbione z polichromowanego stiuku; tablice z napisami w obramieniu drzew genealogicznych złożonych z herbów i tarcz, na których nazwiska przodków; powyżej medaliony z portretowymi popiersiami zmarłych. Cmentarz przykościelny otoczony zniszczonym murem z jedną współcześnie odnowioną płytą, pozostałe nagrobne płyty złożone nieopodal muru. Wokół kościoła rosną okazałe lipy. Na cmentarzu wznosi się kaplica z pocz. XVIII w. tam portret ks. Bartłomieja Dorsten z ok. 1708 roku.
Dawna plebania - późnobarokowa z II poł XVIII wieku. Murowana, otynkowana, piętrowa, podpiwniczona. Układ wnętrza dwutraktowy z sienią na osi, w niektórych pomieszczeniach na parterze sklepienia kolebkowe z lunetami. Dach czterospadowy kryty dachówką.

Pałac zbudowany w I połowie XVIII wieku dla Julisza Augusta von Bothmer - początek budowy ok. 1712-14 rok. W XIX wieku uległ poważnym zniszczeniom, odbudowany w latach 1857-60 i częściowo przebudowany przez ówczesnego właściciela Karola von Konigsdorffa. Pałac w stylu późnobarokowym, otynkowany, piętrowy, podpiwniczony. z projektowanego zapewne założenia z dwoma skrzydłami, zrealizowano budynek główny i przylegające do niego pod kątem prostym skrzydło zachodnie. Korpus główny dwunastoosiowy, wnętrza w układzie dwutraktowym z sienią i schodami na osi. Piwnice zwieńczone sklepieniami kolebkowo-krzyżowymi. W kilku pomieszczeniach parteru plafony z fasetą, ozdobione sztukaterią z I poł. XVIII wieku o motywach kartuszy, muszli, akantu i delikatnej wici roślinnej. W pałacu dwa kominki z dekoracją stiukową z I poł. XVIII w. Na parterze w dawnym salonie zwieńczony gzymsem z dwoma orłami po bokach kartusza herbowego, drugi na korytarzu I piętra zwieńczony wolutami oraz panopliami podtrzymywanymi przez putta. W pokoju parteru, dawnej kaplicy bogate sztukaterie neobarokowe z ok. 1860 roku. Skrzydło sześcioosiowe, jednotraktowe o pomieszczeniach częściowo sklepionych kolebkowo-krzyżowo. Elewacje rozczłonkowane pilastrami w wielkim porządku, z kompozytowymi kapitelami. Fasada korpusu głównego z trójosiowym pozornym ryzalitem, zwieńczonym trójkątnym frontonem; na osi portal zamknięty odcinkiem łuku. Okna na piętrze ryzalitu zamknięte odcinkiem łuku, pozostałe prostokątne. Dachy czterospadowe kryte dachówką. W skrzydle południowym drzwi żelazne z okuciami z I poł. XVIII wieku. Pozostałości bramy z XVIII wieku. Za pałacem park, a w nim kaplica grobowa rodziny Konigsdorfów (zdewastowana).
Położenie folwarków na krańcach wsi. Zabudowa folwarczna w dobrym stanie technicznym, jeden z budynków gospodarczych (obora) o bardzo ciekawej elewacji, zniszczony - w złym stanie technicznym.
 

Informacje zaczerpnięte ze strony:

http://www.gminabojanowo.pl

Trzebosz - budynek szkoły.

Wnętrze kościoła.

Autor fotografii - Janusz Rzepecki.

Skany z oryginalnych archiwalnych widokówek udostępnił Witold Mikołajczyk.