Dolny Śląsk - dziedzictwo przeszłości utrwalone w zabytkach
Niederschlesien - die Erbschaft der Vergangenheit in Denkmälern verewigt
Lower Silesia - inheritance of the past in remains
Lasocin - powiat nowosolski
vor 1945 Lessendorf - Kreis Freystadt
LASOCIN
gm. Kożuchów
Crsepelow/Lessotindorf (1220)
Lessendorf (1791)
Krepolów (1945)
Ślady osadnictwa w okolicy Lasocina sięgają czasów młodszej epoki kamienia.
Badania archeologiczne potwierdziły istnienie w tym czasie neolitycznej osady.
Kolejne potwierdzone ślady datują się na okres tzw. kultury łużyckiej
(cmentarzysko z I w. p.n.e.). Sama wieś powstała prawdopodobnie na przełomie XII
i XIII w. Po raz pierwszy Lasocin wzmiankowany był w 1220 r. Na początku XIV w.
w dokumentach księcia głogowskiego Henryka III pojawia się wielokrotnie postać
Sułka z Lasocina k/ Kożuchowa – późniejszy kasztelan zbąszyński i wojewoda
poznański (1306 r.). W końcu XIV w. wieś stanowiła własność Siegfrieda von
Kottwitz. W XV stuleciu Lasocin był podzielony i częścią wsi władała rodzina von
Promnitz. W 1518 r. Hans von Kottwitz sprzedał swoją część wsi braciom von
Promnitz – Kaspar pełnił funkcję starosty kożuchowskiego, Balthasar został
biskupem wrocławskim. Jednak już po 1561 r. Lasocin przeszedł na własność
rodziny von Landskron. Ostatniemu przedstawicielowi tego rodu – Hansowi
Rudolfowi von Landskron przypisuje się budowę pałacu. Okazałą rezydencję
wzniesiono prawdopodobnie w latach 1679-1689. Architektura barokowego pałacu
zdradza duże podobieństwo do żagańskiej siedziby Lobkowiców. Niewykluczone, że
do budowy obiektu zatrudniono tych samych muratorów. W pobliżu pałacu założono
park i wzniesiono zabudowania folwarku. Niedługo po zakończeniu budowy własność
ziemska przeszła we władanie hrabiów von Globen. Nowi właściciele dokonali
pierwszej przebudowy pałacu. Na początku XVIII w. do środkowej części fasady
dostawiono portal balkonowy z kartuszem herbowym. Kolejna zmiana właściciela
nastąpiła w 1763 r. Majątek zakupił emerytowany pułkownik armii pruskiej Lewin
August von Dingelstädt. Po jego śmierci posiadłość ziemska przypadła jego
siostrzeńcowi pułkownikowi von Lehsten-Dingelstädt. Prawdopodobnie za jego
rządów powiększono znacznie okoliczny park i założono dwa połączone ze sobą
stawy – jeden ozdobny z wyspą, drugi hodowlany. W 1791 r. wzmiankowano we wsi
szkołę, karczmę, folwark, 11 gospodarstw kmiecych, 12 zagrodniczych, 17
komorników (52 zabudowania i 328 mieszkańców). W połowie XIX stulecia
właściciele majątku zmodernizowali zabudowę folwarku i przeprowadzili remont
siedziby. W 1844 r. przy folwarku wzmiankowano gorzelnię i browar, funkcjonował
wiatrak, założono winnice. W skład majątku ziemskiego wchodziło także
gospodarstwo – osada Wiedemuth. We wsi znajdowały się 52 domy (422 mieszkańców –
6 katolików) i szkoła ewangelicka. We władaniu rodziny von Dingelstädt majątek
pozostawał do 1870 r. Po tej dacie właścicielem był Franz Ebhardt, a od 1910 r.
Maximilian von Prittwitz-Gaffon, którego syn, Hans Henning, opuścił majątek w
końcu 1944 r. Ostatni właściciele na początku XX w. dokonali kolejnej przebudowy
pałacu – nad wejściem głównym nadbudowali neobarokową wystawkę z zegarem. Po II
wojnie światowej pałac przejęło Państwowe Gospodarstwo Rolne, które utworzono w
dawnym folwarku. Po likwidacji gospodarstwa (koniec XX w.) rezydencja przeszła w
ręce prywatne. W latach 70. przy PGR wzniesiono dwa pracownicze budynki
mieszkalne. W 1946 r. utworzono we wsi szkołę podstawową, do której uczęszczały
dzieci z pobliskich wsi Bielice i Nieciecz. Powiększająca się ilość uczniów i
złe warunki lokalowe wymusiły w końcu lat 60. rozbudowę szkoły. W 1974 r.
placówkę w Lasocinie włączono w skład Zbiorczej Szkoły Gminnej w Kożuchowie, w
latach 80. szkoła usamodzielniła się i funkcjonowała jako szkoła 5-oddziałowa do
2000 r. Z końcem XX stulecia wieś otrzymała własny wodociąg. W 2002 r. wieś
zamieszkiwało 189 osób. We wsi aktywnie działało Koło Gospodyń Wiejskich i
świetlica terapeutyczna.
Tekst za zgodą wydawcy z publikacji: Tomasz Andrzejewski, Miejscowości powiatu nowosolskiego. Rys historyczny, Nowa Sól 2004.
Odrestaurowany pałac w Lasocinie oraz zabudowa gospodarcza i mieszkalna dawnego majątku.
Za rozległym polem (w kierunku północnym od dawnego majątku) na skraju lasy odnaleźć można pozostałości starego cmentarza niemieckich mieszkańców Lasocina. Za cmentarzem stoi jeszcze kaplica grobowa rodziny von Prittwitz-Gaffon.
Archiwalne widokówki i zdjęcia
Historische Ansichtskarten und Fotos
Sammlung Duncker
SCHLOSS LESSENDORF
PROVINZ SCHLESIEN - REGIERUNGS - BEZIRK LIEQNITZ - KREIS FREISTADT
Schloss Lessendorf ist von dem Grafen Promnitz, wahrscheinlich im 17.
Jahrhundert, als Jagdschloss erbaut. Die Rittergüter Lessendorf und
Ober-Altschau gehörten zur Herrschaft Sorau, später wurden dieselben verkauft
und ihr Besitz wechselte in den Familien von Glaubitz, von Roeder, von Lest und
von Gersdorf. Im Jahre 1763 erkaufte ein Preussischer Husaren-Oberst und
Kommandeur des damaligen weissen, schlesischen Husaren-Regiments Herr von
Dingelstaedt die Güter Lessendorf und Ober-Altschau und bewohnte mit seiner
Gemahlin, geborne Freiin von Koschenbar, das Schloss bis zum Jahre 1807, wo
beide ohne Hinterlassung von Kindern, im Alter von 93 Jahren, innerhalb dreier
Tage starben. Laut Testament des Oberst von Dingelstaedt und seiner Gemahlin
ererbte der Sohn einer Schwester der von Dingelstaedt, der damalige Kurhessische
General-Major von Lehsten die Güter Lessendorf und Ober-Altschau, mit der
Bestimmung, seinem Namen den Namen von Dingelstaedt beizufügen und die Güter
nach seinem Tode, seinem einzigen Sohne Carl August Unico ungetheilt zu
hinterlassen. Im Jahre 1819 verstarb der General von Lehsten-Dingelstaedt und
trat nun sein Sohn Carl August Unico von Lehsten-Dingelstaedt den Besitz der
Güter Lessendorf und Ober-Altschau an. Im Jahre 1833 fügte derselbe durch Ankauf
dem Besitz die Güter Neutschau und Mittel - Altschau hinzu, mit einer
Morgenfläche von 1375 Morgen, so dass nun der Besitz 3765 Morgen umfasste. Im
Jahre 1850 übergab er die Güter, Neutschau und Mittel-Altschau seinem Sohne
Wilhelm von Lehsten. Im Jahre 1863 verstarb Carl August Unico von
Lehsten-Dingelstaedt und hinterliess seinem Sohne Wilhelm von Lehsten die Güter
Lessendorf und Ober - Altschau, welcher unter Beifügung des Namens von
Dingelstaedt den Besitz wieder vereinigte. Das Wohnhaus in Neutschau erbaute
Carl August Unico von Lehsten-Dingelstaedt im Jahre 1852 für seinen Sohn Wilhelm
von Lehsten.
Lasocin - Pałac
Założenie pałacowe leży w północno-zachodniej części wsi.
Zespół składa się z pałacu otoczonego od strony zachodniej i południowej parkiem
oraz podwórza usytuowanego od południa. Dziewiętnastowieczny pałac i jego
najbliższe otoczenie przedstawia litografia zamieszczona w albumie A. Dunckera
Die Ländlichen Wohnsitze, Schlösser und Residenzen.... Obiekt obecnie nie jest
użytkowany.
Wieś została założona prawdopodobnie na przełomie XII i XIII wieku. Pod koniec
XIV wieku Lasocin należał do Siegfrieda von Korttwitz. W XV wieku, dobra
rycerskie Lasocina były podzielone i częścią wsi władała rodzina von Promnitz.
Po 1561 roku posiadłość przeszła w ręce rodziny von Landskron. Ostatniemu
przedstawicielowi rodu – Hansowi Rudolfowi przypisuje się budowę pałacu
(1679-1689). W pobliżu pałacu założono park i wzniesiono budynki gospodarcze.
Niedługo po zakończeniu budowy rezydencji Lasocin przeszedł w ręce rodziny von
Globen. Na początku XVIII wieku wykonany został z piaskowca okazały portal
balkonowy, osadzony w fasadzie. W 1763 roku posiadłość kupił Lewin August von
Dingelstädt, emerytowany pułkownik armii pruskiej. Prawdopodobnie za jego rządów
powiększono park i założono dwa stawy. W połowie XIX wieku dokonano przebudowy
budynków folwarcznych, przeprowadzono remont pałacu. Od 1870 roku właścicielem
majątku był Franz Ebhardt, a od 1910 Maximilian von Prittwitz-Gaffron. Przed
1865 rokiem, pośrodku dachu nakrywającego część główną budynku, wzniesiono
wieżyczkę (rozebrana na pocz. XX wieku). Nad wejściem głównym wybudowano
wystawkę z zegarem.
Pałac w Lasocinie jest murowany, otynkowany, założony na planie prostokąta z
dwoma krótkimi skrzydła od frontu. Budynek jest dwukondygnacyjny, w całości
podpiwniczony, nakryty dachem czterospadowym krytym dachówką karpiówką układaną
podwójnie. Elewacje zakomponowane są symetrycznie. Podział wertykalny
przeprowadzony jest boniowanymi lizenami, biegnącymi przez dwie kondygnacje.
Prostokątne okna mają boniowane obramowania oraz naczółki (parter) utworzone z
dwóch połączonych wolut oraz płyciny podokienne prostokątne (parter) i o lekko
wybrzuszonych bokach (piętro). Organizacja elewacji pałacu zdradza pokrewieństwo
z rezydencją w Żaganiu, rozbudowaną przez Wacława Eugeniusza Lobkovica w latach
1670-1695. Zwieńczenia okien parteru i płyciny podokienne pałacu w Lasocinie
przypominają rozwiązania elewacji pałacu w Broniszowie. Podobna artykulacja
elewacji tych dwóch obiektów mogłaby świadczyć o tym, iż są one dziełem jednego
warsztatu. Centralnie usytuowane główne wejście jest podkreślone portalem
balkonowym. Nad wejściem mieszczą się tarcze herbowe Jana Ferdynanda Kagera
hrabiego von Globen i jego żony. Wnętrze pałacu jest półtoratraktowe w części
środkowej oraz dwuipółtraktowe w częściach krótkich skrzydeł. Główne wejście
prowadzi do korytarza biegnącego przez całe przyziemie. W trakcie tylnym mieści
się klatka schodowa. Ze skromnie zachowanego wystroju wnętrza pałacu należy
wymienić wnękę przesklepioną konchą w ścianie podestu klatki schodowej oraz
sztukaterie sufitów w kilku pokojach na parterze i na piętrze.
Po II wojnie światowej budynek został przejęty przez PGR. Pod koniec XX wieku
rezydencja przeszła w ręce prywatne. Obecnie, pałac powoli odzyskuje dawną
świetność. Po 2000 roku przeprowadzono remont elewacji i dachu.
Śląsk - Dolny Śląsk - Schlesien - Niederschlesien - Silesia - Zabytki Dolnego Śląska
Będę wdzięczny za wszelkie informacje o historii miejscowości, ciekawych miejscach oraz za skany archiwalnych widokówek lub zdjęć.
Wenn Sie weitere Bilder oder Ortsbeschreibungen zu dem oben gezeigten Ort haben sollten, wäre ich Ihnen über eine Kopie oder einen Scan sehr dankbar.
Tomasz Mietlicki e-mail - itkkm@o2.pl