Dolny Śląsk - dziedzictwo przeszłości utrwalone w zabytkach

Niederschlesien - die Erbschaft der Vergangenheit in Denkmälern verewigt

Lower Silesia - inheritance of the past in remains

 

Małaszowice - powiat nowosolski

vor 1945 Wiesenberge früher Malschwitz - Kreis Glogau

 

MAŁASZOWICE
gm. Bytom Odrzański

Malschwitz (1360)
Wiesenberge (1937)
Masłowice (1945)
Małoszowice (1958)

Wieś Małaszowice posiada wczesną metrykę, pierwszy raz wzmiankowana była w dokumencie z 1360 r. i znajdowała się w królewskiej (czeskiej) części księstwa głogowskiego. Jako własność rycerska zmieniała wielokrotnie właścicieli. Na początku XV w. wieś była własnością Bernarda v. Glaubitza. W 1438 r. majątek zakupił Hans v. Kottwitz, który następnie odsprzedał go Petrusowi Saranowi. W 1499 r. wieś ponownie zmieniła właściciela, został nim Hans Unczet. Około 1537 r. Małaszowice przeszły na własność Mauritiusa v. Tschammera, który posiadał również pobliskie Królikowice. W rękach Tschammerów posiadłość ziemska pozostawała do śmierci Karla Sigismunda (1708 r.). Nie zachowały się informacje o właścicielach majątku w XVIII w., którym należy przypisać budowę klasycystycznego dworu i rozbudowę folwarku, w skład którego już w 1668 r. wchodziły dwa młyny – wodny i wiatrowy. W 1791 r. wzmiankowano we wsi siedzibę pańską, folwark, młyn i 201 mieszkańców. Majątek ziemski należał do rodziny von Harthausen. Podczas kampanii napoleońskich w 1813 r., w Małaszowicach rozlokował się ze swoim sztabem francuski marszałek Mortier. Oficerowie korpusu kwaterowali w miejscowym dworze, żołnierze natomiast w wybudowanym w pobliżu Królikowic obozie. Wojsko opuściło wieś po porażce Francuzów w bitwie nad Kaczawą. W XIX w. kilkakrotnie zmieniali się właściciele folwarku, w połowie wieku był nim Wilhelm Lukanus, potem Hans Gottlieb Schnidke. W 1844 r. Małaszowice zamieszkiwało 235 osób (15 katolików) – we wsi znajdował się pałac, szkoła ewangelicka, folwark (specjalizował się w hodowli owiec) z browarem i gorzelnią, 31 gospodarstw, młyn wodny i 2 wiatraki. Ostatnimi właścicielami majątku była rodzina Standke, która zakupiła posiadłość w 1897 r. Po 1945 r. siedziba właścicieli majątku została zdewastowana, a następnie rozebrana. W końcu XX stulecia do wsi doprowadzono wodociąg, w 2000 r. w 20 domostwach zamieszkiwały 94 osoby. W 2002 r. zmieniono nazwę wsi na Małaszowice.

Tekst za zgodą wydawcy z publikacji: Tomasz Andrzejewski, Miejscowości powiatu nowosolskiego. Rys historyczny, Nowa Sól 2004.

   

Miejsce po pałacu i obiekt na archiwalnym sprzed 1945 roku zdjęciu.

              

                  

                  

Późna jesień 2009 rok. Na pierwszym zdjęciu wejście do dawnego majątku. Na kolejnych dwóch otoczone resztkami fosy miejsce po pałacu. Czwarte to pozostała do dziś zabudowa mieszkalna oraz na następnych zdewastowany park z resztkami ruin zabudowy gospodarczej oraz murem okalającym kiedyś całe założenie.

              

               

           

Późna zima 2011 rok. Krzyż po przeciwnej stronie wejścia go majątku. Obecni bywalcy parku, fosa okalająca kiedyś pałac oraz fundamenty budynków gospodarczych.

        

Stojąca do dnia dzisiejszego zabudowa mieszkalno - gospodarcza dawnego majątku, ujęcie wody oraz widok na park.

                    

Dojście do dawno zlikwidowanego cmentarza rodowego rodziny Standke.

Cmentarz w Bytomiu Odrzańskim oraz epitafium Caspara Siegmunda von Tschammer z Małaszowic na ścianie kaplicy.

   

Mój Wędrowcze !

        Kiedy wielka dobroduszność i zalety charakteru pogrzebane zostały, to masz je tutaj razem na tym miejscu. Czcigodny Rycerz i Pan, Caspar Siegmund von Tschammer Małaszowicki dziedzic 11 lat był na stałe zatrudniony jako podchorąży u Elektora Brandenburskiego.

        Jako przykład rodziny Tschammer, jako bogobojny chrześcijanin, urodzony 10 listopada 1649 roku wieczorem o 6 godzinie i zmarł 22 października 1694 roku wieczorem o 8 godzinie, przeżywszy 15 lat i 5 miesięcy w przyjemnym małżeństwie z błogosławieństwem Bożym. Przeżył 45 lat bez 13 dni.

        Przy boku kochanego męża śpi łagodnym snem, czcigodna cnotliwa Pani Hirsiga Catharina Tschammer z domu von Mahl, pani na Małaszowicach, urodzona 4 sierpnia 1629 roku i zmarła 6 sierpnia (1709). 15 lat i 5 miesięcy przeżyła wiernie w małżeńskim życiu bez dzieci, i jako wdowa żyła 15 lat. W cnotliwej pobożności przeżyła 80 lat i 2 dni.

        Idź więc wędrowcze swoją drogą i nie oczekuj nicości, tylko dostrzegaj to co ważne, także wędrowców. To co prawdziwą miłość łączy, nie jest w stanie wojna, krzywda i choroba rozłączyć, także długi okres czasu nie jest w stanie ich dusz rozdzielić 

 

Tłumaczenia dokonali;

 

Pan Carl-Friedrich Standke - Ruehle / Boden Werder - Niemcy

 z Panią Annamarie Hagspihl - Berlin - Niemcy

 

 

              

   

Zdewastowany cmentarz ewangelicki.

                 

     

Zabudowa miejscowości.

 

Archiwalne widokówki i zdjęcia

Historische Ansichtskarten und Fotos

       

       

Ruina pałacu w Małaszowicach w latach powojennych na zdjęciach udostępnionych przez Ryszarda Szczygła z Bytomia Odrzańskiego.

 

Majątki rodziny von Tschammer (także właścicieli Małaszowic) na Śląsku:

 

Bankwitz - Kreis Namslau                                                 Bąkowice - powiat namysłowski 

Dahsau - Kreis Wohlau/Guhrau                                        Daszów - powiat górowski 

Dromsdorf und Lohnig - Kreis Striegau                             Drogomiłowice i Łagiewniki Średzkie - powiat średzki 

Eichholz - Kreis Liegnitz                                                    Warmątowice Sienkiewiczowskie - powiat legnicki 

Gross-Krichen - Kreis Lüben                                            Krzeczyn Wielki - powiat lubiński 

Lederose - Kreis Striegau                                                 Różana powiat - średzki 

Polnisch-Taschammendorf - Kreis Strehlen                     Samborz powiat - średzki 

Saabor - Kreis Grünberg                                                   Zabór - powiat zielonogórski 

Tschammer-Ellguth - Kreis Gross Strehlitz                       Ligota Samborowa - powiat oleski 

Brunzelwaldau - Kreis Freystadt                                       Broniszów - powiat nowosolski 

Heidevorwerk (neben Quaritz) - Kreis Glogau                  Dzików - powiat polkowicki 

Oberquell früher Quaritz - Kreis Glogau                           Gaworzyce - powiat polkowicki 

Nieder Tschirnau - Kreis Guhrau                                      Czernina Dolna - powiat górowski 

Reisicht - Kreis Goldberg                                                  Rokitki - powiat legnicki 

Tammendorf - Kreis Goldberg                                          Groble - powiat legnicki 

Tschirbsdorf - Kreis Goldberg                                          Czernikowice - powiat legnicki 

Wittgendorf - Kreis Goldberg                                            Witków - powiat legnicki 

Porlewitz - Kreis Guhrau                                                   Parłowice - powiat rawicki 

Osselwitz und Vorwerk Teichenau - Kreis Guhrau           Osłowce - powiat górowski 

Gross Räudchen - Kreis Guhrau                                      Rudna Wielka - powiat górowski 

Strehlitz - Kreis Oels                                                         Strzelce - powiat oleśnicki 

Borganie - Kreis Schweidnitz                                            Borzygniew - powiat wrocławski 

Ketzendorf - Kreis Opeln                                                   Karłowice - powiat opolski 

Mühnitz - Kreis Oels-Trebnitz                                            Mienice - powiat trzebnicki 

Kuhnern - Kreis Striegau                                                   Konary - powiat średzki 

Brödelwitz - Kreis Guhrau/Wohlau                                    Brodowice - powiat lubiński 

Tscheschen - Kreis Guhrau                                              Cieszyny - powiat górowski 

Hengwitz - Kreis Guhrau                                                   Kobylniki - powiat górowski 

Hochbeltsch - Kreis Guhrau                                              Bełcz Górny - powiat górowski 

Hünern - Kreis Guhrau                                                      Psary - powiat górowski 

Kittlau - Kreis Guhrau                                                        Kietlów - powiat górowski 

Rahenau - Kreis Guhrau                                                   Równa - powiat górowski

Weisfurt früher Krolkwitz - Kreis Glogau                            Królikowice - powiat nowosolski

Wiesenberge früher Malschwitz - Kreis Glogau                 Małaszowice - powiat nowosolski

Nenkersdorf - Kreis Glogau                                               Drogomil - powiat nowosolski

Skeyden - Kreis Glogau                                                     Skidniów - powiat głogowski

Eichbach früher Kummernick - Kreis Glogau                     Komorniki - powiat polkowicki                                

 

Westpommern:

 

Latzig - Kreis Belgard                                                        Laski - powiat białogardzki 

Gross Rambin - Kreis Belgard                                          Rąbino - powiat świdwiński

 

Śląsk - Dolny Śląsk - Schlesien - Niederschlesien - Silesia - Zabytki Dolnego Śląska

Będę wdzięczny za wszelkie informacje o historii miejscowości, ciekawych miejscach oraz za skany archiwalnych widokówek lub zdjęć.

Wenn Sie weitere Bilder oder Ortsbeschreibungen zu dem oben gezeigten Ort haben sollten, wäre ich Ihnen über eine Kopie oder einen Scan sehr dankbar.

Tomasz  Mietlicki    e-mail  -  itkkm@o2.pl