Mirocin Dolny - Nieder Herzogswaldau

Dolny Śląsk - dziedzictwo przeszłości utrwalone w zabytkach

Niederschlesien - die Erbschaft der Vergangenheit in Denkmälern verewigt

Lower Silesia - inheritance of the past in remains

Mirocin Dolny - powiat nowosolski

vor 1945 Nieder Herzogswaldau - Kreis Freystadt

MIROCIN DOLNY
gm. Kożuchów

Herczogwald (ok. 1305)
Nieder Herzogswalde (1791)
Nieder Herzogswaldau (1844)
Bolesławów Dolny (1945)

Mirocin Dolny jest prawdopodobnie najstarszą z trzech części wsi. Pierwsze wzmianki o wsi pojawiły się w 1271 r. kiedy książę Konrad głogowski nadał 5 łanów ziemi klasztorowi żeńskiemu w Nowogrodzie Bobrzańskim. Około 1305 r. wzmiankowany był kościół p.w. Najświętszej Marii Panny. Jednonawową, z prostokątnym prezbiterium świątynię, wybudowano z kamienia i rudy darniowej zapewne w połowie XIII w. Później otoczono kościół kamiennym murem. W pobliżu zlokalizowana była drewniana dzwonnica. Do 1522 r. kościół był filią parafii w Mirocinie Górnym, później utworzono samodzielną parafię. W końcu XIX w. świątynia podupadła i została opuszczona - głównie ze względu na niewielką liczbę katolików. Wyremontowany po 1945 r. ponownie stał się filią parafii w Mirocinie Górnym.
Pierwsze wzmianki o majątku ziemskim w Mirocinie pojawiły się w 1321 r. kiedy wymieniono w dokumentach Waltherusa de Herzoginwalde; niestety nie wiemy, która część wsi znajdowała się w jego posiadaniu. W 1468 r. wymieniono jako właścicieli braci Nickela i Hansa Ebirsbacha oraz Ottona von Kittlitza. W tym czasie wieś była już podzielona na dwie części. W której z nich znajdowała się siedziba właścicieli nie wiadomo, w XVIII w. już się jej nie wymienia. W latach 1485 –1501 część Mirocina Dolnego znajdowała się w rękach Friedricha von Dyherrna, potem Hansa (1505 r.) i Franza (1549 r.) von Warensdorfów z Witkowa. W 1669 r. jedną z części zakupił baron Georg Albrecht von Dyherrn, którego potomkowie władali wsią do początków XX w. W 1791 r. wzmiankowano w Mirocinie Dolnym dwa majątki ziemskie. W pierwszym, należącym do rodziny von Dyherrn, znajdował się kościół parafialny i dwa domy parafialne, szkoła, wolne gospodarstwo chłopskie, 11 kmiecych, 11 zagrodniczych i 16 komorniczych, wiatrak, 2 młyny wodne i 8 innych domostw – 315 mieszkańców. Zamieszkała przez 761 osób część należąca do rodziny von Knobelsdorff, związana była z majątkiem w pobliskim Studzieńcu i obejmowała folwark, wolne gospodarstwo chłopskie, 2 kmiece, 7 zagrodniczych i 13 komorniczych oraz 8 innych domów. Podział na dwa oddzielne majątki utrzymywał się do 1945 r. W 1844 r. w części von Dyherrnów znajdowała się szkoła ewangelicka, 53 domy, 2 młyny wodne, 2 wiatraki, 2 gorzelnie i olejarnia – 359 mieszkańców (12 katolików). W części należącej do właścicieli Studzieńca (do 1845 r. J. Juthe, potem Friedrich von Heuser) znajdował się folwark, owczarnia, cegielnia, wiatrak, 40 domów – 270 mieszkańców (8 katolików). Ostatnimi, przed wybuchem II wojny światowej właścicielami dóbr ziemskich byli baronowie von Dyherrn - Czettriz i rodzina Suessmann ze Studzieńca. Po 1945 r. majątki ziemskie rozparcelowano. Już jesienią 1945 r. otwarto we wsi szkołę. W 1975 r. utworzono w Mirocinie Dolnym Zbiorczą Szkołę Gminną, w której uczyły się dzieci z pozostałych części Mirocina, Książa Śląskiego, Studzieńca i Bulina. Trudne warunki lokalowe i zwiększająca się liczba dzieci spowodowały konieczność budowy nowego budynku szkoły, który wzniesiono latach 1982-1986 r. W 2000 roku w obręb szkoły wpisano szkołę podstawową Studzieńcu i oddziały przedszkolne w Mirocinie Górnym i Książu Śląskim. W latach 70. wzniesiono we wsi pawilon handlowy i kilka nowych zabudowań mieszkalnych i gospodarczych. W 2002 r. znajdowało się we wsi 69 gospodarstw rolnych, funkcjonował urząd pocztowy, zamieszkiwało 379 osób.

Tekst za zgodą wydawcy z publikacji: Tomasz Andrzejewski, Miejscowości powiatu nowosolskiego. Rys historyczny, Nowa Sól 2004.