Dolny Śląsk - dziedzictwo przeszłości utrwalone w zabytkach

Niederschlesien - die Erbschaft der Vergangenheit in Denkmälern verewigt

Lower Silesia - inheritance of the past in remains

STARA WIEŚ
gm. Nowa Sól

Fährehäusel (pocz. XVII w.)
Fährhäuser (1791)
Alte Fähre (1844)
Kolonia Stara Wieś (1945)

Historia wsi związana jest z przeprawą przez Odrę. Jej powstanie datować należy najpóźniej na połowę XVI w. Po powstaniu warzelni soli w Nowej Soli przeprawa służyła m.in. do przewozu drewna opałowego z lasów położonych na prawym brzegu rzeki. Początkowo Stara Wieś stanowiła część Przyborowa, później przeprawę podporządkowano urzędowi kamery królewskiej w Nowej Soli. Przeprawa i niewielka osada umieszczona została na mapie baronatu siedlisko-bytomskiego z początku XVII w. W 1791 r. wzmiankowano w osadzie 10 zabudowań i 73 mieszkańców. Z przekazów historycznych wiadomo, że tutaj w okresie wojen napoleońskich wybudowano kilkakrotnie wojskowe przeprawy. Po mostach pontonowych przeprawiali się w 1807 r. Francuzi, którzy szykowali się do szturmu Głogowa, potem idące na Rosję wojska sojusznicze Napoleona, natomiast w 1814 r. – powracające z Francji do Polski oddziały Księstwa Warszawskiego. W XIX w. osada przewoźników rozrosła się do rozmiarów niewielkiej wsi – kolonii. W 1845 r. wieś liczyła 14 domów i 110 mieszkańców, którzy posiadali 12 łodzi. Oddanie do użytku w 1871 r. pierwszego nowosolskiego mostu (jeden z projektów zakładał jego budowę w Starej Wsi) spowodowało zubożenie mieszkańców, którzy dotychczas utrzymywali się z przewoźnictwa. Na początku XX w. uruchomiono we wsi kompleks restauracyjny Ficherhűtte. Wybudowany na wolnym powietrzu zespół restauracji z placem tanecznym do końca II wojny światowej cieszył się dużą popularnością wśród nowosolan i mieszkańców pobliskiego Starego Żabna. W latach 30. XX w. miejscowość włączono w system fortyfikacji Pozycji Środkowej Odry i wybudowano w jej pobliżu kilka żelbetowych schronów. Po 1945 r. we wsi wniesiono kilka nowych zabudowań mieszkalnych i gospodarczych. Położenie wsi sprawiało, że stale narażona była na niebezpieczeństwo powodzi. Po wielkiej powodzi z 1903 r. wieś zabezpieczono wałami przeciwpowodziowymi. Nie uchroniło to jej jednak przed podtopieniem w 1930 r. Prawdziwy kataklizm przeżyli mieszkańcy w 1997 r., kiedy to w wyniku przerwania wałów przeciwpowodziowych cała Stara Wieś znalazła się pod wodą. Po powodzi miejscowość zabezpieczono systemem nowych wałów. W 2000 r. Starą Wieś zamieszkiwało 131 osób, we wsi znajdowało się 16 gospodarstw rolnych, 3 obiekty handlowe, 7 zakładów usługowo-produkcyjnych, w tym zakład przetwórczy drewna i odlewnia metali kolorowych.

Tekst za zgodą wydawcy z publikacji: Tomasz Andrzejewski, Miejscowości powiatu nowosolskiego. Rys historyczny, Nowa Sól 2004.

Archiwalne widokówki i zdjęcia

Historische Ansichtskarten und Fotos

Wenn Sie weitere Bilder oder Ortsbeschreibungen zu dem oben gezeigten Ort haben sollten, wäre ich Ihnen über eine Kopie oder einen Scan sehr dankbar.

Tomasz  Mietlicki    e-mail  -  itkkm@o2.pl