Duża Wólka - powiat polkowicki

vor 1945 Gross Schwein - Kreis Glogau

Zniszczony niewielki cmentarz usytuowanym pod lasem.

Droga na cmentarz.

DUŻA WÓLKA – miejscowość położona na północny wschód od Grębocic, na wysokości 95 m n.p.m., u wschodniego podnóża Wzgórz Polkowickich. W średniowiecznych źródłach występowała pod nazwami: Swynyn (1320) i Grosen Sweyn (1471). W czasach nowożytnych miejscowość znana była jako: villa Świnno (1580), Gros-Schwein (1679) oraz Schwein-Gross (1791). Do 1945 roku obowiązywała niemiecka nazwa Groß-Schwein.

    Około 1570 roku w Dużej Wólce wzniesiono dla Georga von Puscha murowany pałac w stylu renesansowym, który został przebudowany i powiększony w 1. połowie XIX wieku. Jest to obiekt piętrowy, murowany z kamienia i cegły, założony na planie prostokąta. W pomieszczeniach parteru znajdują się sklepienia krzyżowe i kolebkowe z lunetami. Nad wejściem w elewacji frontowej umieszczona jest tablica fundacyjna z datą 1570 oraz herbami właścicieli. Pałac pokryty jest dachem mansardowym. Po bokach pałacu połączone narożnikowo murkami, usytuowane są dwie oficyny wzniesione w początkach XIX wieku.

    W ich pobliżu znajduje się budynek gospodarczy z XIX wieku i stodoła. Podczas modernizacji dworu przebudowano otoczenie rezydencji. Od strony południowej pałacu powstał wówczas ogród. Zasadniczą częścią ogrodu był gazon, prawdopodobnie przecięty prostą drogą na osi budynku i obsadzony drzewami. Do dzisiaj rośnie
tu okazały ponad 170-letni platan. Wcześniej do folwarku przylegał ogród gospodarczy z bramą zdobioną empirowymi wazonami. W 4. ćwierci XIX wieku teren dworski przekształcono w niewielki park. Gęsty drzewostan tworzył zwarty układ okolony drogą. W ogrodzie i parku zachowało się około 70 drzew (w tym pojedyncze okazy: buk pospolity, klon jawor, topola kanadyjska), dawne ogrodzenie usunięto. Park znajduje się w pobliżu lasu należącego do tutejszego nadleśnictwa. W parku rosną: buki pospolite, dęby szypułkowe, choinki kanadyjskie, jesiony wyniosłe, jodły kaukaskie i pospolite, kasztanowce białe, lipy drobnolistne, platany klonolistne, robinie akacjowe, świerki pospolite i topole kanadyjskie. W obrębie cmentarza ewangelickiego (o powierzchni 0,08 ha, założenie datowane na 2. połowę XVIII wieku), usytuowanego w pobliżu lasu, zachowały się niewielkie pozostałości kaplicy grobowej z przełomu XVIII i XIX wieku.

AUTOR MAREK ROBERT GÓRNIAK
INFORMATOR HISTORYCZNO-GEOGRAFICZNY