Dolny Śląsk - dziedzictwo przeszłości utrwalone w zabytkach

Niederschlesien - die Erbschaft der Vergangenheit in Denkmälern verewigt

Lower Silesia - inheritance of the past in remains


 

Jędrzychów - powiat polkowicki

vor 1945 Gross Heinzendorf - Heinzenburg - Neuguth - Kreis Lüben

 

Jędrzychów powstał z połączenia trzech miejscowości z okresy sprzed 1945 roku. Na jego obecny skład wchodzą: Groß Heinzendorf, Heinzeburg i Neuguth.


Heinzenburg

                   

Kościół ewangelicki wybudowany w 1750 roku na resztkach zamku Henryka III pochodzącego z 1319 roku. Zamek został zniszczony przez wojska husyckie w 1419 roku oraz podczas wielkiej bitwy w dniu 12 września 1642 roku, kiedy to został spalony przez wojska austriackie. Obiekt wzniesiony z rozmachem, restaurowany w 1903 roku, zniszczony w końcowej fazie II wojny światowej. Założony na planie prostokąta z niższymi przybudówkami, trzykondygnacyjny, nakryty czterospadowym łamanym dachem. Zawiera 12 pomieszczeń i 8 piwnic. Z przyziemia od zachodu wejście do kaplicy grzebalnej miejscowej szlachty (XVI – XVII wiek). W podziemiach o zamaskowanym wejściu – dwie sale o sklepieniach gotyckich. W niedostępnych kiedyś kryptach zachowanych było jeszcze w latach 70 – tych XX wieku 21 zmumifikowanych ciał. Obok kościoła masywna wolnostojąca murowana dzwonnica zbudowana w stylu neogotyckim w 1884 roku. Całość wraz z dziedzińcem otacza owalny kamienny mur. Obiekt chroniony prawem, źle zabezpieczony, narażony na liczne penetracje.


Stowarzyszenie Miłośników Zamku Heinzenburg

Verein der Freunde der Heinzenburg e.V.i.G.

DER FLIEDERBERG ZU JĘDRZYCHÓW

Nadchodzą nowe czasy dla tej wspaniałej stojącej na skrzyżowaniu średniowiecznych traktów budowli. Ten monumentalny budynek stanowiący połączenie warowni, dworu i zboru ewangelickiego, będący w swej długiej i dramatycznej historii w posiadaniu książąt, stanowiący dobra królewskie, będący własnością prywatną rodów von Drusse i von Massow i w obecnych czasach należący do Kurii Biskupiej w Legnicy doczekał się w końcu należnej mu inicjatywy grupy pasjonatów. Dla których wizja to zamek, w którym zamieszka sztuka, który stanie się ostoją przyjacielskiego porozumienia w miejscu, gdzie Europa Wschodnia styka się z Zachodem. Zamek - kwiat, rozkwitły na polu dawnych bitew.

Die Vision einer Kunstburg,

einer Bastion freundschaftlicher Verständigug

an der Schnittstelle zwischen Ost - und Westeuropa,

einer Blume auf einem Schlachtfeld.

 

Pomysłodawca inicjatywy w obliczu piętrzących się formalności związanych z ustaleniem właściciela obiektu jak i możliwości uzyskania finansowego wsparcia zaprzestał działalności. Tradycyjnie zgodnie z polska naturą będącą w prymitywnej fazie rozwoju społecznego, zwyciężyła pogarda dla materialnego dziedzictwa kulturowego a tym samym obiekt ten o wielowiekowej historii legnie w gruzach jak tysiące innych ale jakże niewielu to obchodzi. Zapis o inicjatywie zachowuję jako świadectwo dobrych pomysłów które poległy w starciu z polską niekompetencją.

 


           

Ambona i wnętrze klatki schodowej oraz napisy nad wejściami do kaplic grobowych. Nad jedną z nich łacińska sentencja "quiescant in pace" - niech spoczywają w pokoju.

       

Krypta grobowa - mamy XXI wiek a stoi ona otworem z szacunku dla kogo?


Gross Heinzendorf

           

Jędrzychów to kiedyś osada palowa na rozległych bagnach, trudno dostępna, nosząca charakter obronny, ulokowana w pobliżu zamku zbudowanego przez księcia głogowskiego Henryka III. W XV wieku osada otrzymała prawa miejskie, które ostatecznie utraciła w XVIII wieku. Zabytkiem jest kościół pod wezwaniem św. Bartłomieja, wzniesiony w latach 1729 - 1736 rozbudowany w 1884 roku. Postawiony jest w miejscu poprzedniego, wzmiankowanego już w 1376 roku, który uległ zniszczeniu podczas wojny trzydziestoletniej. Zachowała się jedynie pierwotna wieża, część murów i epitafia. Ołtarz główny z drewna w stylu barokowym pochodzi z 1789 roku. O 9 lat wcześniejszy jest ołtarz boczny. Ciekawym zabytkiem jest ambona zwieńczona rzeźbą Chrystusa Zmartwychwstałego. Prospekt organowy drewniany pochodzi z XVIII wieku. Z tego okresu pochodzą również drewniane bogato profilowane stalle. Najstarszy obraz przedstawia św. Hieronima i pochodzi z XVII wieku. W kościele istnieją także tablice herbowe, wykonane z piaskowca, pochodzące z 1600 roku. Na zewnątrz interesujący zespół kilku płyt nagrobnych z wizerunkami rycerstwa oraz kobiet, żon i córek miejscowej szlachty (wszystkich 16 z lat 1545-1623). W XIX wieku rozebrano stojący od kilku stuleci obok kościoła  masywny pręgierz.

           

               

Epitafia na zewnętrznych ścianach kościoła.

"...LE VON SCHOPPEN ELICHE HAVSFRAV, FRAV ELENA GEBORNE VON STOSCHEEN VON DER GROSSEN TSCHORN. VATER WAPEN VON DER EVSsen VATER"

Herby:

von Skop, von Berge, von Stosch, von Koppet

von Stosch, von Glaubitz, von Niebelschütz, von Löben



                       

           

Zdjęcia z wnętrza kościoła (za zgodą autorów Joanny Dąbek i Grzegorza Mazura) pochodzą ze strony:

http://www.parafiawjedrzychowie.polkowice.pl/witamy.html



Zdewastowany cmentarz wśród pól.

               


Pręgierz stał obok kościoła przed dawną karczmą w miejscu wcześniejszego z 1600 roku. Kamienny z wyrytym rokiem jego powstania 1666. Na okrągłej partii fundamentowej umieszczony był cokół. Wyżej trzy ośmioboczne pryzmy zwężające się ku górze. Wysokość pręgierza to 345 cm.


Neuguth

               

Jędrzychów jest wioską, która składa się z kilku mniejszych osad ciągnących się na przestrzeni wielu kilometrów, rozdzielonych obszarami polnymi z Jędrzychowa do Nowinek (nazwa z okresu powojennego) oraz piękną aleją z Nowinek do Nowego Dworu (nazwa z okresu powojennego). W Nowym Dworze – Neuguth znajduje się piękny i obszerny pałac z wysoką charakterystyczną wieżą, którego ostatnim właścicielem był baron von Müffling. Tuż przed nadejściem frontu w 1945 roku wyjechał on z całą rodziną na zachód. Autorem przebudowy w 1903 roku był Dietrich von der Recke - Volmerstein. Dziś pałac zamieszkany jest przez kilka rodzin. W jego otoczeniu rozległe użytkowane zabudowania gospodarcze między innymi funkcjonująca gorzelnia. Przed fasadą frontową, po obu bokach rozległego dziedzińca usytuowane są ciekawe dwa barokowe pawilony. Murowane, założone na rzutach kwadratu, nakryte czterospadowymi dachami, przechodzącymi w kopuły zwieńczone latarniami.

               

Klatka schodowa  w pałacu.

   

Gorzelnia oraz jeden z pawilonów.

               

Zabudowa mieszkalno - gospodarcza dawnego majątku.


       

Widok na miejscowość.



                       

Kościół pod wezwaniem św. Bartłomieja, wnętrze świątyni oraz epitafia na jego ścianach.

Autor fotografii Eckhard Huth z Drezna.



Archiwalne widokówki i zdjęcia

Historische Ansichtskarten und Fotos

                   

                   

                       

       


Śląsk - Dolny Śląsk - Schlesien - Niederschlesien - Silesia - Zabytki Dolnego Śląska

Będę wdzięczny za wszelkie informacje o historii miejscowości, ciekawych miejscach oraz za skany archiwalnych widokówek lub zdjęć.

Wenn Sie weitere Bilder oder Ortsbeschreibungen zu dem oben gezeigten Ort haben sollten, wäre ich Ihnen über eine Kopie oder einen Scan sehr dankbar.

Tomasz  Mietlicki    e-mail  -  itkkm@o2.pl