Dolny Śląsk - dziedzictwo przeszłości utrwalone w zabytkach

Niederschlesien - die Erbschaft der Vergangenheit in Denkmälern verewigt

Lower Silesia - inheritance of the past in remains


 

Krążkowo - powiat wschowski

vor 1945 Altkranz (Alt-Kranz) - Kreis Glogau

 

 

Kościół p.w. św. Józefa Robotnika zbudowany został w 1618 roku. W drugiej połowie XIX wieku został gruntownie przebudowany. Poewangelicki, założony na planie prostokąta, jednonawowy, murowany z cegły, otynkowany. Obok kościoła stoi dawna plebania  z pierwszej połowy XIX wieku. Murowana, piętrowa, założona na rzucie prostokąta.

 


   

Pałac zbudowany w stylu neobarokowym pochodzi z końca XIX wieku. Dwukondygnacyjny o bogatym wystroju elewacji. Nakryty czterospadowym dachem. W otoczeniu pałacu zabudowania gospodarcze, pochodzące z tego samego okresu.


     

       

Po innym starym pałacu (widoczny na archiwalnych fotografiach) zlokalizowanym niemal w sąsiedztwie poprzedniego pozostały dziś już tylko fundamenty oraz fragment zabudowy gospodarczej.

 

Komin pozostały po byłej gorzelni wchodzącej w skład dawnego majątku.


   

Zdjęcia porównawcze. Pomnik żołnierzy poległych na frontach I wojny światowej pochodzących z Krążkowa na archiwalnej fotografii został zaadaptowany na wiejską kapliczkę.


 Dawna gospoda w centrum miejscowości.


 

Archiwalne widokówki i zdjęcia

Historische Ansichtskarten und Fotos

         

           

     

   

Nauczyciel Grätz z klasą w roku 1928 oraz inne fotografie klasowe. Zdjęcia pochodzą z czasopisma Neuer Glogauer Anzeiger.


Krążkowo - Zespół folwarczny

Zespół folwarczny Krążkowo zlokalizowany jest w zachodniej części wsi. Założenie składa się z pałacu, niewielkiego parku oraz czworobocznego podwórza i usytuowanej wokół niego zabudowy gospodarczej. Zajmujący wschodnią pierzeję podwórza pałac stanowi dominantę architektoniczną założenia.

Historia Krążkowa sięga średniowiecza. Najstarsza źródłowa wzmianka o wsi pochodzi z połowy XIII wieku. Pierwszym znanym właścicielem Krążkowa był Christof von Kottwitz, wymieniany w dokumencie z 1520 roku. W 1637 roku posiadłość zakupił Leonard von Poppschütz. Rodzina von Poppschütz władała krążkowskimi dobrami przeszło sto lat. W 1765 roku Krążkowo należało do rodu von Luck, zaś w 1778 roku zostało własnością Wolfa Friedricha Coppa, pana na Kotli, by w 1791 roku, ponownie trafić w ręce rodziny von Luck. W 1845 roku majątek zakupili bracia Fengel. W latach 80. XIX wieku w Krążkowie istniał jeden duży majątek z folwarkiem polnym Eichberg (obecnie Dębczyn). Pod koniec XIX wieku majątek ten uległ podziałowi na trzy odrębne posiadłości: Gut Alt Kranz (Krążkowo), Schosvorwerk i Eichberg. Majątek Krążkowo, określany w księgach adresowych jako dobra rycerskie, był w 1898 roku własnością kupców z Drezna – Karla i Gustawa Ockert. Ogólna powierzchnia posiadłości liczyła 427 ha. Do majątku należała wówczas cegielnia i gorzelnia. Folwark nastawiony był na chów bydła i hodowlę uznanych nasion zbóż, a także uprawę roślin okopowych. Ostatnim, przedwojennym właścicielem majątku był Urlich Zabel, który powiększył jego powierzchnię o lasy.

Pałac wybudowano przypuszczalnie pod koniec XIX wieku. W księdze środków trwałych gospodarstwa podano jako datę jego budowy rok 1890. Z tego samego czasu pochodzą budynki inwentarskie. Park krajobrazowy złożony został na przełomie XIX i XX stulecia.

Rezydencja została wzniesiona w stylu eklektycznym z elementami neobaroku. Budynek założony jest na planie prostokąta z dostawioną wtórnie od strony północnej przybudówką, mieszczącą klatkę schodową. Fasada pałacu zwrócona jest na zachód. Wnętrze rozplanowane zostało w dwóch traktach z pomieszczeniami w układzie amfiladowym. Dwukondygnacyjna budowla o zwartej bryle, posadowiona na wysokich piwnicach, nakryta jest dachem czterospadowym. Fasada zakomponowana została symetrycznie jako siedmioosiowa. Jej część środkowa zaakcentowana jest trzyosiowym ryzalitem pozornym, zwieńczonym wystawką zamkniętą trójkątnym szczytem o falistym wykroju. W osi ryzalitu mieści się wejście główne poprzedzone werandą i schodami wachlarzowymi. Nad werandą ulokowany jest balkon z tralkową balustradą. W poziomie fasadę artykułują gzymsy: falisty nadokienny oraz wydatny gzyms koronujący. Narożniki fasady oraz ryzalitu podkreślone są boniowanymi lizenami. Prostokątne otwory okienne zamknięte łukiem odcinkowym, ujęte są w obramienia spięte kluczem. Na pierwszej kondygnacji okna zwieńczone są trójkątnymi przyczółkami, wyżej gzymsem nadokiennym. Pozostałe elewacje zostały opracowane analogicznie pod względem dekoracji architektonicznej, z tym, że do elewacji tylnej, wschodniej, przylega wąski taras przekryty szklanym dachem wspartym na żeliwnych kolumienkach. W pałacu zachowała się częściowo oryginalna stolarka okienne i drzwiowa.

Po II wojnie światowej majątek Krążkowo został upaństwowiony. W pałacu przez pewien czas funkcjonowała szkoła rolnicza. Jednakże w budynku nie wprowadzono większych przekształceń. Rezydencja, jak i układ przestrzenny zespołu, zachowały się do dnia dzisiejszego bez większych zmian. Obecnie pałac stanowi własność prywatną i jest użytkowany na cele mieszkalne. Budynek znajduje się w dobrym stanie zachowania.

Maja Błażejewska
Źródło:
"Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego"


Śląsk - Dolny Śląsk - Schlesien - Niederschlesien - Silesia - Zabytki Dolnego Śląska

Będę wdzięczny za wszelkie informacje o historii miejscowości, ciekawych miejscach oraz za skany archiwalnych widokówek lub zdjęć.

Wenn Sie weitere Bilder oder Ortsbeschreibungen zu dem oben gezeigten Ort haben sollten, wäre ich Ihnen über eine Kopie oder einen Scan sehr dankbar.

Tomasz  Mietlicki    e-mail  -  itkkm@o2.pl