Cieciszów - powiat żagański

vor 1945 Zeisdorf - Kreis Sprottau

Dwór w Cieciszowie oraz zabudowa gospodarcza dawnego majątku.

Zabudowa miejscowości.

Dwór oraz fragment zabudowy gospodarczej.

Kamienny drogowskaz.

Autor fotografii Eckhard Huth z Drezna.

Cieciszów - Pałac

Miejscowość położona jest na drodze prowadzącej ze Szprotawy do Niegosławice. Zespół pałacowy ulokowano w południowej części wsi. Pałac od południowego wschodu otaczają zabudowania gospodarcze, a od północnego zachodu park krajobrazowy.

W XV i XVI wieku jako właściciel wymieniany jest ród von Kittlitz, następnie von Landskron, a w XVIII wieku von Knobelsdoff. Rezydnecja wzniesiona została w połowie XIX wieku zapewne przez Gustava Louisa von Kesel, który kupił dobra ok. 1825 roku. Członkowie tej rodziny rezydowali tam do roku 1903. Następnym właścicielem dóbr został Eberhardt Friedrich Mortimer.

Pałac założony został na rzucie prostokąta. Jest to obiekt murowany z cegły, tynkowany, zamknięty dachem czterospadowym z centralnie umieszczonym, prostokątnym belwederem zamkniętym dwuspadowym daszkiem. Elewacja frontowa, wschodnia jest siedmioosiowa. Trzy osie środkowe zostały wysunięte ku przodowi na głębokość jednej osi i zwieńczone trójkątnym naczółkiem. Wszystkie otwory ryzalitu otrzymał zamknięcie półkoliste, obwiedzione profilowaną archiwoltą. W przyziemiu zachowały się jedynie pozostałości stolarki okiennej i drzwiowej w postaci profilowanych ślemion i partii nadślemiennej wypełnionej wachlarzowo ułożonymi, cienkimi szprosami. Za wejściem rozciąga się sień wejściowa, z której prowadzą drzwi do wnętrz pałacowych. Nieco lepiej zachowana stolarka okienna piętra ryzalitu jest krosnowa zdwojona. Charaktryzuje się tym, że zamiast skrzydła zimowego występują szczeblinowe, drewniane okiennice montowane na haki po zewnętrznej stronie krosna. Górna, nadślemienna, półkolista część okna ozdobiona została wachlarzowo ułożonymi szprosami o roślinnych zakończeniach. Przyziemie oraz piętro ryzalitu rozdzielają pilastry, z których dwa środkowe piętra otrzymały zdobienia ornamentem roślinnym. Boki ryzalitu są jednoosiowe przeprute oknami identycznymi, jak frontowe. Pozostałe otwory fasady są prostokątne, obwiedzione opaskami i zwieńczone krótkimi, profilowanymi gzymsikami. Naroża piętra fasady flankują pasy lizen. Horyzontalnie dzielą fasadę gzyms międzykondygnacyjny oraz weńczący. Ten ostatni jest nieco szerszy niż środkowy, profilowany. Nad gzymsem partia muru przepruta zgrupowanymi po trzy małymi, kwadratowymi otworami, które wentylują i doświetlają poddasze. Elewacja zachodnia jest siedmioosiowa. Otwory parteru i piętra są prostokątne, na parterze pozbawione detalu a na piętrze obwiedzione profilowanymi opaskami, zwieńczone gzymsikami i wsparte na gzymsikach z niewielkimi konsolkami, czyli analogicznie jak w fasadzie. Elewacja północna jest czteroosiowa, z czego dwie osie środkowe są ścieśnione, a dwie skrajne odsunięte w kierunku krańców elewacji. W partii gzymsu wieńczącego nad osiami środkowymi widoczne są dwa duże otwory bez stolarki. Elewacja południowa jest pięcioosiowa z otworami okiennymi opracowanymi analogicznie do opisanych powyżej. Elewacje przyziemia pałacu otrzymały poziome pasowe boniowanie odciskane w tynku, a boniowanie piętra jest romboidalne. Nad całością dominuje czworoboczny belweder, przepruty w dłuższych elewacjach czterema oknami, a w krótszych trzema. Elewacje wschodnią i zachodnią balwederu wieńczy trójkątny naczółek analogiczny w charakterze do naczółka nad ryzalitem. Naroża belwederu flankują uskokowe bazy. Wnętrza pałacu są dwu- i trzytraktowe. Za wejściem głównym, na całej szerokości ryzalitu rozciąga się hall, z którego prowadzi wejście do rozplanowanej centralnie sali, mieszczącej zabiegowe, drewniane schody, prowadzące na piętro i przechodzące w schody wachlarzowe wiodące na belweder. Z pomieszczenia tego do sali w tylnym trakcie przechodzi się przez wykonane w grubości muru pięciostopniowe wąskie schodki. Ulokowaną w ryzalicie na piętrze salę urozmaica arkadowanie wsparte na dwóch jońskich kolumnach o żłobkowanych trzonach oraz przyściennych filarach. Ponadto nie zachował się pierwotny wystrój ani wyposażenie pałacu.

Po II wojnie światowej, jak wszystkie inne majątki i ten przeszedł na rzecz Skarbu Państwa w zarządzie PGR, a od początku lat 90. XX wieku zarządzała nim Agencja Własności Rolnej skarbu Państwa. Obecnie pałac jest w rękach prywatnych.

Izabela Ciesielska
Źródło:
"Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego"