Leszno Dolne - powiat żagański

vor 1945 Nieder Leschen - Kreis Sprottau

Miejsce po pałacu, pałac na archiwalnym zdjęciu oraz jedna z bram wjazdowych do całości założenia należącego kiedyś do następujących właścicieli w poszczególnych okresach:

Do początku XVIII wieku          Klasztor magadalenek ze Szprotawy

XVIII wiek                                 Wilhelm Herman von Spinela

XVIII / XIX wiek                         von Lendholt

1876                                        Georg Friedrich Gratzmann
1880 - 1886  - 1891 - 1892     Max Glokke
1894                                        Reinhold Rodstroh
1898                                        Walter Rockstroh
1905 - 1909                             Karl von Schell
1912                                        von Oppen
1917                                        Leon von Grabsti
1919                                        Richard Berger

Zabudowa gospodarcza dawnego majątku - obecnie stajnie.

Ruina kościoła ewangelickiego z XVIII wieku. Zabezpieczony przed całkowitym zniszczeniem wiosną w 2004 roku.

Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP to barokowa świątynia z XVII wieku, powstała po znacznej przebudowie pierwotnej romańskiej budowli.

Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP, ruina kościoła ewangelickiego, stacja transformatorowa, remiza strażacka oraz zabudowa dawnego majątku.

Autor fotografii Eckhard Huth z Drezna.

Archiwalne widokówki i zdjęcia

Historische Ansichtskarten und Fotos

                       

Leszno Dolne - Pałac

Wieś położona jest nad Bobrem, przy trasie wiodącej ze Szprotawy do Bolesławca. Założenie dworskie składa się z dwóch niedaleko oddalonych od siebie części: północnej rezydencjonalnej z nieistniejącym dziś pałacem (z pocz. XX w.), stajniami pałacowymi (z końca XIX w., pocz. XIX w.) i parkiem oraz starszej południowej, gospodarczej, z klasycystycznym dworem z końca XIX wieku, budynkami mieszkalnymi i gospodarczymi. Obecnie część zabudowań gospodarczych oraz stajnie pałacowe są własnością prywatną.

Historia folwarku wiąże się z klasztorem magdalenek ze Szprotawy, które na początku XVIII wieku odkupiły zadłużony majątek – Leszno Dolne (niem. Nieder-Leschen) od Wilhelma Hermana von Spinela. Wieś była odtąd w rękach klasztornych, aż do 1810 roku, kiedy wraz z likwidacją klasztoru przeszła na własność państwa, a potem w ręce prywatne. Prawdopodobnie w tym czasie powstał folwark wraz z istniejącą do dziś stodołą i – przebudowany pod koniec XIX wieku – dwór. Dalszy rozwój folwarku wiąże się z osobą F. Gratzmanna, kolejnego właściciela majątku oraz Maxem Glokke i Walterem Rockstroh, którzy rozbudowali folwark w kierunku zachodnim o nowe obiekty gospodarcze. Na początku XX wieku majątek posiadał Karl von Schell, który nieopodal folwarku, na północ od niego, wzniósł nową rezydencję, nieistniejący dziś pałac z parkiem oraz zachowane stajnie pałacowe, składające się z dwóch budynków połączonych ze sobą sienią przejazdową. Ostatnim właścicielem majątku, aż do wybuchu II wojny światowej, był Richard Berger. Po wojnie zespół dworsko-folwarczny należał do PGR-u, a dwór przebudowano i przekształcono na mieszkania.

Istniejący obecnie zespół dworsko-folwarczny jest wyraźnie podzielony na dwie części. Najstarsza część – południowa – folwark z XIX-wiecznym dworem, znajduje się przy szosie od strony wschodniej. W skład zabudowań gospodarczych wchodzi m.in. XIX-wieczna stodoła, na planie prostokąta, zamknięta od wschodu i zachodu szczytowymi ścianami z łukowato wygiętymi blendami i dwoma wąskimi kratowanymi oknami. Analogiczne szczyty dzielą wnętrze na trzy części, a tym samym dwuspadowy dach. Pozostałe budynki gospodarcze są znacznie przebudowane. Dwór, od początku XX wieku będący mieszkaniem zarządcy (od momentu, kiedy w części północnej wybudowano pałac – obecnie nieistniejący), we wnętrzu zatracił swój pierwotny charakter (powstały tam mieszkania). Budynek neoklasycystyczny, wolnostojący, na planie prostokąta, dwukondygnacyjny z cokołem, podpiwniczony, nakryty jest czterospadowym dachem krytym dachówką karpiówką. Elewacja frontowa (wschodnia) od głównej drogi, ukształtowana jest symetrycznie, z wejściem prowadzącym przez trójosiowy jednokondygnacyjny ryzalit środkowy, zwieńczony balkonem z metalową balustradą, ponad którym znajduje się porte-fenetre. Elewacja zachodnia jest analogicznie rozplanowana, ż tą różnicą, że jej wejście poprzedza weranda z czterema metalowymi kolumienkami, wspierającymi prostokątny daszek, ponad którym znajduje się prostokątne okno. Wertykalizm dodatkowo podkreślają zdwojone pilastry biegnące przez dwie kondygnacje części środkowej. Elewacje boczne są trójosiowe i podobnie dzielone gzymsem. Część północna – rezydencjonalna z nieistniejącym pałacem, o którym jedynie wiemy, że był „wspaniałą budowlą z »renesansową« fasadą zdobioną wieżami”, stanowią pochodzące z przełomu XIX/XX w. stajnie pałacowe, o niesymetrycznej lecz zwartej bryle.

Niestety od czasów wojny nie przeprowadzono żadnych prac remontowych. W 1957 roku dwór został zniszczony na skutek pożaru i został odbudowany. Następnie przeszedł w ręce prywatne, nie podjęto jednak jego remontu. Obecnie znacznie zdewastowany popada w ruinę.

Monika Gruca
Źródło:
"Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego"

Wenn Sie weitere Bilder oder Ortsbeschreibungen zu dem oben gezeigten Ort haben sollten, wäre ich Ihnen über eine Kopie oder einen Scan sehr dankbar.

Tomasz  Mietlicki    e-mail    itkkm@o2.pl