Dolny Śląsk - dziedzictwo przeszłości utrwalone w zabytkach
Niederschlesien - die Erbschaft der Vergangenheit in Denkmälern verewigt
Lower Silesia - inheritance of the past in remains
Siecieborzyce - powiat żagański
vor 1945 Rückersdorf - Kreis Sprottau
Kościół p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej.
Wejście z kruchty do kościoła oraz płyty nagrobne oraz epitafia w kruchcie.
Brama w murze okalającym kościół oraz teren przykościelny będący przez stulecia cmentarzem.
Stary ewangelicki cmentarz oraz centralnie ulokowane na jego terenie kaplica.
Pałac w Siecieborzycach.
Widok na kościół, budynek w miejscowości (dawny dwór folwarku kościelnego) oraz dawna mleczarnia.
Dokładne miejsce po małym budynku dworca kolejowego i linii kolejowej w Siecieborzycach.
Stary budynek dawnej infrastruktury kolejowej, zniszczona oczyszczalnia ścieków wybudowana w miejscu zdemontowanych torów kolejowych oraz budynek mieszkalny - były zajazd.
Stary drogowskaz.
Autor fotografii - Arkadiusz Łojek.
Kościół p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej oraz płyta na jej ścianie.
Dawny sklep, zajazd i mleczarnia.
Pałac w Siecieborzycach oraz fragment zabudowy gospodarczej dawnego majątku.
Brama wjazdowa do majątku.
Kaplica otoczona ceglanym murem.
Autor fotografii Eckhard Huth z Drezna.
Archiwalne widokówki i zdjęcia
Historische Ansichtskarten und Fotos
Friedrich Bernhard Werner - Ilustrowana Topografia Śląska z lat 1744-1768. Skany udostępnił autor strony: http://www.dokumentyslaska.pl/
Friedrich Bernhard Werner - Schlesische Bethäuser. Reprint von 1748 - 1752.
Siecieborzyce - Pałac
Miejscowość leży
przy drodze prowadzącej ze Stypułowa do Witkowa. Pałac otacza od północnego
zachodu podwórze gospodarcze, a od wschodu i południa rozciąga się park.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1273, wówczas nazywała się Rodigeri
Villa. Od 1406 roku, jako właściciel dóbr wymieniany jest Hans von Knobelsdorff.
Po nim dziedziczyli synowie Wenzel, Johann, Nickel oraz Hans Starszy zwany też
Parpusch. Od 1485 roku wymieniani są Bernard i Albrecht von Knobelsdorff. Można
przypuszczać, że istniała wówczas w Siecieborzycach jakaś budowla mieszkalna,
ale jej wygląd nie jest znany. Georg Steller w historii miejscowości podaje, że
za czasów Hansa Christopha von Knobelsdorff (1622-1681) była to dwukondygnacyjna
budowla, składająca się z solidnego, murowanego przyziemia oraz szachulcowego
piętra. Po Hansie dziedziczyli synowie Georg Friedrich i Christoph Gottlob. W
1690 roku wcześniejsza siedziba została przebudowana, dodano piaskowcowy portal
oraz barokizującą w charakterze tablicę z herbem i inskrypcją, która głosiła, że
inicjatorem przebudowy był Georg Friedrich. Taki stan własnościowy majątku trwał
do roku 1744, w którym dobra zostały kupione przez baronową Amalie Esperance von
Reuss, która w roku 1759 przebudowała i znacznie powiększyła zbudowaną przez
Knoblesdorffów siedzibę magnacką. Zrezygnowała z obronnego, dość skromnego
charakteru, na rzecz formy bardziej reprezentacyjnej. Przebudowane zostało
piętro i dach, a elewacje zyskały bogatszy wygląd. Kolejne zmiany miały miejsce
pod koniec XVIII wieku, za czasów hrabiego Friederica Christiana von Cosel (Cosell),
który odkupił majątek za 70 000 talarów reńskich. Od roku 1792 właścicielem był
Gottlieb Heinrich Francke, który zmarł w roku 1814 i pozostawił majątek swoim
spadkobiercom. Od roku 1881 do 1945 dobra w Siecieborzycach pozostawały w rękach
rodziny Maetschke. Dwór zwrócony fasadą w stronę północną, zbudowany został z
kamienia i cegły, tynkowany, założony na rzucie połączonych ze sobą prostokątów,
co uwidacznia się w zróżnicowaniu planu i bryły. Fasada jest pięcioosiowa. Trzy
osie środkowe zajmuje ryzalit zamknięty mansardowym dachem z wieżyczką. Wejście
główne mieści się w osi środkowej parteru. Wszystkie otwory ryzalitu zamknięte
zostały półkoliście. Przyziemie od piętra oddziela profilowany gzyms. Piętro
zajmuje wysokością prawie dwie kondygnacje. Przez całą wysokość elewacji
ryzalitu biegnie osiem pilastrów, zgrupowanych po dwa, między którymi
umieszczono długie okna. Otacza je profilowana opaska, przechodząca na łuku w
archiwoltę. Boki ryzalitu są jednoosiowe, przeprute oknami identycznymi, jak od
frontu. Skrajne osie fasady, w odróżnieniu od ryzalitu, otrzymały prostokątne
otwory okienne.
Elewacja zachodnia jest sześcioosiowa z przybudówką od strony południowej.
Opracowana została w tynku boniowanym. Okna otaczone są profilowanymi opaski,
zwieńczone gzymsikami. Na narożach elewacji występują lizeny. W połaci dachowej
widoczne są trzy okna powiekowe, doświetlające strych. Dobudówka jest parterowa,
trójoosiowa mieszcząca w osi środkowej niszę prowadzącą do drzwi wejściowych w
tej części obiektu. Po bokach wejścia widać duże sześciokwaterowe, prostokątne
okna. Elewacja wschodnia budynku głównego jest pięcioosiowa, niesymetryczna.
Drugą i trzecią oś parteru od strony południowej zajmuje drewniany, ażurowy
ganek, zamknięty dwuspadowym daszkiem. Po pierwotnym boniowaniu elewacji
pozostały jedynie fragmenty. Otwory okienne elewacji są prostokątne, otoczone
szczątkowo zachowanymi, profilowanymi opaskami. Elewacja południowa przesłonięta
została dwukondygnacyjną dobudówką, z wejściem głównym od strony zachodniej,
poprzedzonym przeszklonym gankiem. Pochodzi ona z późniejszej fazy rozbudowy
pałacu. Jest otynkowana na gładko, zamknięta dachem czterospadowym o pokryciu
dachówką karpiówką. Układ pomieszczeń wnętrza rozplanowany jest wokół
wewnętrznego dziedzińca. Wejście główne prowadzi do hallu, z którego korytarz
wiedzie do klatki schodowej ulokowanej w części wschodniej budynku głównego.
Schody są dwubiegowe z podestem. Ze względu na różnicę poziomów, komnunikacja z
dobudówką wschodnią odbywa się poprzez cztery stopnie jednobiegowych schodków.
Następnie korytarz prowadzi do poszczególnych sal. We wnętrzach zachowały się
sklepienia kolebkowe z lunetami: w korytarzu parteru, hallu oraz korytarzu
piętra. Ponadto w korytarzu parteru i piętra zachowały się przyścienne pilastry,
na głowicach których wspierają się gurty sklepienia. W sali na piętrze pozostały
w stanie szczątkowym fragmenty sztukateri sufitów oraz drewniane supraporty
drzwi a także sztukatorska, klasycyzująca oprawa kominka.
Po II wojnie światowej majątek przeszedł na rzecz skarbu Państwa w zarządzie
PGR. Na początku lat 90. XX wieku administrację sprawuje Agencja Nieruchomości
Rolnych Skarbu Państwa, wydzierżawiając obiekty osobom prywatnym.
Izabela Ciesielska
Źródło:
"Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego"
PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SIECIEBORZYCE
Załącznik Nr 3 do uchwały Nr XXIII/209/08 Rady Miejskiej w Szprotawie z dnia 30 maja 2008 r. w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Leszna Górnego, Dzikowic i Siecieborzyc. Siecieborzyce, 2008 rok.
I - Charakterystyka miejscowości, w której będzie realizowana operacja
Miejscowość Siecieborzyce położona jest w województwie lubuskim, powiecie Żagańskim, w północnej części gminy Szprotawa, w odległości 12 km od miasta Szprotawy. Rozciąga się liniowo z kierunku południowo-zachodniego w kierunku północno-wschodnim jako ulicówka przez ok. 5km. Obecnie Siecieborzyce bezpośrednio sąsiadują z gminą Żagań, Kożuchów i Nowe Miasteczko. Od strony północnej sołectwo graniczy ze wsią Stypułów (gmina Kożuchów), od strony południowej z Witkowem i Borowiną. Natomiast od zachodu z Jeleninem (gmina Żagań) i od wschodu ze wsią Długie, Borów (gmina Nowe Miasteczko). Do sołectwa Siecieborzyce przyporządkowany jest przysiółek Rusinów. Siecieborzyce jest typem wsi tak zwanych łanów leśnych. Została założona przez kolonistów niemieckich ok. 1220-1250 prawdopodobnie na miejscu istniejącej już osady polskiej, o czym świadczą znaleziska z wczesnego średniowiecza. Wieś po raz pierwszy wzmiankowano w dokumencie z 1273r. jako "Villa Rodgari". Przez wieki należała do dystryktu żagańskiego. Pod względem powierzchni uchodziła za największą wieś w dawnym Księstwie żagańskim. Kolejną osobliwością Siecieborzyc był fakt, iż wschodnia oraz północna granica wsi stanowiła jednocześnie granicę księstwa, której przebieg wyznaczały legendarne Wały Śląskie (najdłuższy zabytek archeologiczny Polski). W późnym średniowieczu wieś składała się zasadniczo z trzech folwarków naleŜących do różnych właścicieli. Wspomniane są folwarki: zamkowy, kościelny i szprotawski. Za najstarszego właściciela Siecieborzyc należy uznać Rodgier`a. W 1393r. dokumenty mówią o rodzie von Knobelstorff, 1413 Promnitz, 1518 Unruh, 1550 o Fabianie von Schönaich, a w XVIII i XIX wieku o von Reuss, Cosel, Francke i Maetschke. W czasach hrabiego Reuss`a założono w 1776r. kolonię Rusinów. Stąd dawna nazwa Reussenfeldau. Podczas okupacji niemieckiej Siecieborzyce zmieniły nazwę na Rueckersdorf, a po wyzwoleniu przyjęły nazwę Domardz. Z historii wieś znana była z buntów chłopskich przeciwko swoim panom i bardzo dużym obciążeniom pańszczyźnianym w XVIII wieku. Wskutek reformy administracyjnej Siecieborzyce w 1820r. włączono do powiatu szprotawskiego, a w 1929r. do wsi dołączono kolonię Rusinów. Następnie w wyniku podziału administracyjnego kraju wieś przynależała do województwa zielonogórskiego i zmieniła nazwę na Siecieborzyce. Wieś została zaludniona po wojnie w latach 1945-1946 przez Polaków. Osadnicy przybyli w ramach repatriacji z różnych stron kraju, najczęściej z Polski centralnej oraz województwa tarnopolskiego i lwowskiego. Wieś była stosunkowo bogata, ze względu na bogate gospodarstwa, które zostały pozostawione przez osadników niemieckich. Początki organizacji życia społeczeństwa Siecieborzyc były bardzo trudne. W 1953r. powstała Spółdzielnia Produkcyjna, która rozpoczęła okres kolektywizacji rolnictwa. Późniejszym etapem było Państwowe Gospodarstwo Rolne przekształcone z biegiem czasu w Stację Hodowli Roślin. Okres szczególnego rozwoju wsi to lata siedemdziesiąte. Wybudowano mieszkania dla pracowników PGR, rozpoczęto remont pałacu - siedziby dyrekcji gospodarstwa, działało „kino ruchome”. Ponadto działały dwa ośrodki kultury: jeden w PGR, a drugi Klub Rolnika - w świetlicy wiejskiej. Przeprowadzane były degustacje produktów mlecznych produkowanych przez miejscową mleczarnię. Przyjeżdżali artyści operetki z Wrocławia i Poznania, organizowane były konkursy pieczenia, kroju i szycia dla miejscowych gospodyń. Działał Uniwersytet Ludowy, a panowie grali w piłkarskiej drużynie LZS. Powstał punkt lekarski. 48 rolników w miejscowej szkole zdobyło niezbędne rolnicze kwalifikacje uzyskując tytuł rolnika kwalifikowanego. Ogromnym sukcesem miejscowego społeczeństwa było oddanie do użytku szkoły „na miarę czasu”, która służy dzieciom do dnia dzisiejszego. Oddano również dwa domy nauczyciela, które związały nauczycieli z miejscowym środowiskiem. Od roku 1954 Siecieborzyce były siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej, która nie szczędziła środków pieniężnych na rozwój miejscowości. Wybudowano wiejskie boisko sportowe z szatnią i je ogrodzono. Powstała wiejska biblioteka, która przetrwała do czasów dzisiejszych. Okresem upadku życia wsi były lata dziewięćdziesiąte. Zniknęły klubokawiarnie, ograniczono działalność mleczarni, załamało się Życie kulturalne wsi. Wieś zbiedniała. Większość pięknych dawniej budynków wymaga remontu. Pozostała nadzieja na to, że przyjdą jeszcze dobre czasy dla środowiska wiejskiego i wieś znowu będzie tętnić pełnią życia, promieniować swoistą kulturą. Ogólna powierzchnia Siecieborzyc wynosi 2 342,27 ha tj. 23,42km2, zamieszkała przez 967 mieszkańców, przy gęstości zaludnienia wynoszącej 41 osób/km2. Jednostki osadnicze na terenie Siecieborzyc posiadają charakter zabudowy typu łańcuchowy. Zabudowa wsi rozciąga się wzdłuż dwóch dróg, po obu ich stronach. W centralnym miejscu wsi, w rozwidleniu dróg znajduje się kościół p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej i w południowo-zachodniej części ruiny pałacu. Siecieborzyce posiadają zabudowę mieszkaniową jednorodzinną / zagrodową o charakterze rozproszonym.
II - Inwentaryzacja zasobów służących
odnowie miejscowości
1) Zasoby przyrodnicze, położenie
Siecieborzyce i
jego okolice posiadają mozaikowość krajobrazu. Charakteryzuje się ona
przemiennością lasów mieszanych i pól uprawnych. Obszar Siecieborzyc zaliczany
jest do krajobrazu równinnego. Miejscowość położona jest na obszarze Wału
Trzebnickiego, do którego należą Wzgórza Dalkowskie jako fragment mezoregionu o
powierzchni zafalowanej wzniesionej do 160m n.p.m. Położenie geograficzne
sprawia, że nad ten obszar napływają różnorodne masy powietrza, z których główne
to powietrze polarno-morskie i podzwrotnikowo-morskie oraz
polarno-kontynentalne, kształtujące układ pogodowy. Ścieranie się mas
powietrznych o różnych cechach termiczno-wilgotnościowych powoduje, że klimat
tego obszaru określa się jako „przejściowy” z wyraźną przewagą cech oceanicznych
tj. łagodnymi zimami i upalnymi latami. Średnio dobowa temperatura powietrza
wynosi 8,30C. Ujemna temperatura powietrza występuje w trzech zimowych
miesiącach, tj. grudniu, styczniu i lutym. Najzimniejszym miesiącem jest
styczeń, gdzie średnia temperatura oscyluje w granicach -1,50C, a średnie
wieloletnie temperatury wyniosły -10C do -20C. Najbardziej ciepłym okresem są
miesiące od maja do września, z wyraźnym apogeum w lipcu, w którym średnie
wieloletnie temperatury kształtowały się od 17 - 18 stopni C. Średnie roczne
sumy opadów są niskie i wynoszą 577,0 mm. Dominują opady śladowe i drobne, które
przeważają w półroczu letnim. Do najbardziej „mokrych” należy zaliczyć miesiące
od maja do września. Na omawianym obszarze występuje przewaga wiatrów z kierunku
zachodniego i północno-zachodniego, które występują przez 44,0% czasu w ciągu
roku. W większości dominują wiatry słabe. Natomiast wyższe średnie prędkości
wiatru notuje się w okresie zimowym. Średnie prędkości wiatru wynoszą 2,3m/s.
Występuje duże nasłonecznienie miejscowości. Lokalne warunki klimatyczne
modyfikowane są przez kompleksy leśne, które powodują wyrównywanie drobnych
przebiegów amplitud
temperatury i wilgotności powietrza, a także osłaniają tereny przyległe od
niekorzystnego oddziaływania wiatru. W okolicach Siecieborzyc występują liczne
siedliska przyrodnicze, które wymienione są w Dyrektywie siedliskowej i
podlegają ochronie. Wymienić należy tu wilgotne łąki trzęślicowe ze storczykami,
olsy źródliskowe, grądy środkowoeuropejskie, świetliste dąbrowy. Siecieborzyce
charakteryzują się średnim wskaźnikiem lesistości. Z dala otoczone są lasami
mieszanymi świeżymi z głębokim poziomem wody gruntowej, gdzie w runie
charakterystycznymi gatunkami roślin są Konwalijka dwulistna, Szczawik zajęczy,
Przetacznik lekarski, Konwalia majowa oraz lasami świeżymi, gdzie w dnie lasu
roślinami wskaźnikowymi są Zawilec gajowy, Zawilec żółty, Sałatnik leśny,
Dąbrówka rozłogowa. Na terenie tym występują również lasy mieszane wilgotne,
których roślinami runa są Kłosówka miękka, Siódmaczek leśny, Przytulina leśna.
Dominującymi gatunkami drzew są: dąb, topola, sosna, świerk, klon, graby. W
strukturze wiekowej są to drzewostany w wieku 50-55 lat. Wymienione lasy
obfitują również w runo leśne takie jak: jagody, grzyby. W tym ubogim i mocno
zniekształconym runie dominują: borówka czarna, borówka brusznica, śmiałek
podgięty, wrzos, pszeniec i orlica pospolita. W warstwie krzewów najczęściej
spotkać można: jarzębinę, kruszynę, kalinę, trzmielinę, bez czarny oraz podrosty
drzew: czeremchy zwyczajnej i osiki. Na uwagę zasługuje również cenny
przyrodniczo kompleks pałacowo - parkowy znajdujący się w zachodniej części
Siecieborzyc. Na południowy - zachód od pałacu położony jest trzyhektarowy park.
Powstał on w pierwszej połowie XVIII wieku jako ozdobny, regularny ogród. W
latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia na miejscu ogrodu założony został
park typu swobodnego. Wśród dziewięciu gatunków drzew najstarszymi są dęby,
lipy, jesiony i platany (100-120 lat). Do pałacu dochodzi się przez szpaler
kasztanowców, które niestety niszczy szrotówek kasztanowcowiaczek. Najciekawszym
gatunkiem jaki można spotkać w parku jest 250 letni platan klonolistny. Jest
drzewem z szeroką, sklepioną koroną, która odpada dużymi płatami. Drzewo to jest
łatwe do rozpoznania po liściach pojedynczych, dłoniasto podzielonych na 3-5
trójkątnych klap różnej wielkości, owoce tworzą bardzo ciekawe kuliste,
zwisające główki złożone z silnie owłosionych orzeszków. Wiosną mamy okazję do
spotkania z pierwszymi roślinami kwiatowymi. Wśród wielu gatunków flory
wiosennej spotykać tutaj możemy:
- zawilce gajowe i żółte,
- miodunkę plamistą,
- kaczeńca,
- fiołki,
- przebiśniegi,
- grzybienie białe.
Są to wszystko rośliny objęte ochroną gatunkową. Wśród starego drzewostanu warto
zobaczyć na porastający je bluszcz. Roślinność okolic Siecieborzyc
reprezentowana jest przez wiele cennych i zagrożonych gatunków. Na terenie tym
występuje około 12 gatunków roślin całkowicie objętych ochroną oraz około 9
gatunków chronionych częściowo. Wymienić należy między innymi: wawrzynek wilcze
łyko i podrzeń żebrowiec, orlik pospolity, kruszczyk szerokolistny, dziewięćsił
bezłodygowy, naparstnica purpurowa, grążel żółty, goździk piaskowy, widłaki
goździsty, jałowcowaty, spłaszczony i prawdopodobnie widłak wroniec. Z pośród
roślin częściowo chronionych warte uwagi są; kruszyna pospolita, bagno
zwyczajne, kalina koralowa, paprotka zwyczajna, porzeczka czarna, kocanka
piaskowa, marzanka wonna, kopytnik pospolity, pierwiosnka wyniosła. Do gatunków
nie objętych ochroną, ale w dużej mierze decydujących o różnorodności
florystycznej tego obszaru należą między innymi; czermień błotna, jeżogłówka
mniejsza, czworolist pospolity. Są to gatunki związane z zagrożonymi siedliskami
podmokłymi. Różnorodny krajobraz stanowi ostoje dla siedlisk ptaków i zwierząt
łownych. Na terenie Siecieborzyc z drobnej zwierzyny spotyka się wiewiórki, lisy
i zające. Natomiast do grubszej zwierzyny zalicza się sarny, dziki i jelenie.
Wśród wielu gatunków zwierząt na uwagę zasługują ptaki, do których zaliczamy:
łabędzia, kaczkę krzyżówkę, łyskę, bociana białego i czarnego, myszołowa, sokoła
kobuza, żurawia, gila, dzięcioła zielonego. Oprócz bogatego świata roślinności
łąkowej i szuwarowo - bagiennej teren Siecieborzyc upodobały sobie płazy (żaba
zielona, traszka zwyczajna), gady (zaskroniec zwyczajny), owady (paź królowej,
witeź żeglarz) oraz mięczaki (ślimak winniczek). Pozostałe gatunki fauny to:
gronostaj, kuna leśna i domowa, borsuk, tchórz, łasica łaska, lis oraz gatunek
przybyły ze wschodu jenot. Okolice Siecieborzyc obfitują w różne gatunki
grzybów. Pośród powszechnie uznawanych przez grzybiarzy gatunków (borowik
szlachetny, koźlarz babka, pieprznik jadalny i podgrzybek brunatny) znajdują się
gatunki chronione m.in. szmaciak gałęziasty, smardz jadalny, czy też trujący
sromotnik bezwstydny. Ponadto na terenie wsi znajduje się staw. Wśród środowisk
słodkowodnych, zaliczany jest on do wód stojących. Tworzy wspaniały ekosystem, w
którym rośliny nie potrzebują zdrewniałych, sztywnych łodyg. Prąd wody sprawił,
że ciało roślin jest wiotkie i delikatne, aby jak najłatwiej poddawać się ruchom
wody. Można tu wyróżnić układ roślin zmieniający się wraz ze wzrostem
głębokości. Na właściwym brzegu króluje pałka szerokolistna, sit, trzcina
pospolita, kosaciec żółty. Są one częściowo wynurzone, silnie zakorzenione i
łączą środowisko wodne z lądowym. Na powierzchni wody spotykamy rzęsę wodną.
Nieco głębiej rosną rośliny wodne o wiotkich łodyżkach ukorzenione, lecz
całkowicie zanurzone, takie jak, np. moczarka kanadyjska. W okolicy Siecieborzyc
nie ma żadnych jezior. Brak jest także złóż kopalin. Gleby stanowią jeden z
podstawowych zasobów środowiska przyrodniczego, wpływając bezpośrednio na
kształtowanie się szaty roślinnej i sposobu przyrodniczego wykorzystania
powierzchni ziemi. Są to gleby kompleksu żytniego dobrego i pszennego dobrego,
które powstały z piasków zwałowych całkowitych i naglinowych zaliczone do
brunatnych i pseudobielicowych. Wykształcone z gliny lekkiej i średniej. Wieś
Siecieborzyce posiada dobry układ komunikacyjny i dogodne połączenie drogowe z
siecią dróg wojewódzkich i powiatowych. W odległości ok. 1km od Siecieborzyc
przebiega droga wojewódzka nr 297 relacji Zielona Góra- Nowa Sól- Bolesławiec,
która krzyżuje się z drogą krajową nr 12 relacji Żary - Żagań - Łęknica,
Przemków - Głogów - Leszno. Natomiast przez wieś przebiega droga powiatowa nr
1061F relacji Szprotawa - Kartowice - Siecieborzyce.
2) Dziedzictwo kulturowe, kapitał społeczny i ludzki
O wartościach
kulturowych Siecieborzyc decyduje wspomniana wcześniej historia oraz zachowane
zabytki. Jednym z nich jest Kościół p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej, powstały
w stylu wczesnogotyckim. Zbudowany został z kamienia w drugiej połowie XIII
wieku. Wzmiankowany w źródłach historycznych już w 1273r. Przebudowany i
rozbudowany o wieżę w 1508r. Wielokrotnie remontowany i odnawiany. Murowany z
kamienia, sklepienia ceglane. Jednonawowy z węższym prostokątnym prezbiterium,
przy którym od północy znajduje się zakrystia. W nawie sklepienie sieciowe
wsparte na wewnętrznych skarpach, w prezbiterium gwiaździste. Zakrystia nakryta
sklepieniem kryształowym. We wnętrzu świątyni znajduje się wczesnobarokowy
ołtarz z 1588r., gotyckie drzwi z okuciami i zamkami i płaskorzeźbione płyty
nagrobne - renesansowe i barokowe. W latach 1654-1668 siecieborzycki kościół
graniczny służył także protestantom z północnej części dystryktu szprotawskiego
i południowej kożuchowskiego. Na obszarze Kościoła zachowały się tablice
nagrobne dawnych właścicieli i fundatorów. W 1744r zbudowano jeszcze ubogi
ewangelicki dom modlitewny, który został zburzony w 1905 r. W 1875r. Bogumił
Franke polecił zbudować na krańcu Siecieborzyc kaplicę rodową, która zachowała
się do dziś z wyróżniającym się herbarzem. W drugiej połowie XIX w. ewangelicy,
poza wsią założyli cmentarz. Cmentarz ten zaadaptowano dla potrzeb pochówków
osób wyznania
rzymsko - katolickiego. Drugim ciekawym obiektem zabytkowym jest pałac zbudowany
w drugiej połowie XVI wieku jako dwór obronny, otoczony fosą. Zwrócony frontem
na północ w stronę podwórza z zabudową folwarczną. Założony był na planie
prostokąta z małym dziedzińcem pośrodku na miejscu starej obronnej siedziby
rycerskiej, zapewne podobnej do wieży mieszkalnej w sąsiednim Witkowie. Dokument
z 1690r. informuje o budowie nowego pałacu na miejscu mocno sfatygowanej
budowli. Przed 1750 r. dwór został powiększony od południa i znacznie
przebudowany, zwłaszcza w części frontowej otrzymując bardziej reprezentacyjny
wygląd. Dalsze zmiany nastąpiły w wyniku przebudowy dokonanej w pierwszej
ćwierci XIX w. w duchu neoklasycyzmu. W końcu XIX stulecia od wschodu dostawiona
została weranda, a w 1925r. od zachodu parterowe dobudówki. Pałac jest budowlą
murowaną z kamienia i cegły, piętrową i wieloczołową. Najstarsza część
renesansowo - barokowa skupiła się wokół wewnętrznego dziedzińca. Przebudowany
ryzalit otrzymał formę klasycystyczną. Wszystkie skrzydła nakryte były dachami
dwuspadowymi z powiekami, ryzalitem czterospadowym zwieńczonym wieżyczką z
kopulastym hełmem i latarnią. Wnętrza częściowo przebudowane połączone są krytym
krużgankiem obiegającym dziedziniec. W części parterowej zachowały się
sklepienia krzyżowe i kolebkowo - krzyżowe oraz empirowy kominek. Ogólnie pałac
ten jest mieszanką stylów renesansowego i barokowego. Wspomniany wcześniej
przyległy park o powierzchni 2,8ha pochodzi z drugiej połowy XIX wieku. Jest on
jedną z atrakcji tego miejsca.
Kościół p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej , pałac i park typu swobodnego są wpisane do rejestru zabytków i objęte ścisłą ochroną konserwatorską. Reasumując można powiedzieć, że największe znaczenie kulturowe w Siecieborzycach prezentuje interesująca architektura zabytków sięgająca czasów od średniowiecza do baroku oraz obiekty zabudowy zagrodowej z XIX w. Ponadto ważną rolę w życiu kulturalnym mieszkańców odgrywa Szkoła Podstawowa im. Adama Mickiewicza, która jest położona z dala od ulicznego ruchu, w cichym, zielonym zakątku miejscowości. Szkoła Podstawowa uruchomiona została jesienią 1946r. w budynku obok kościoła. Szkoła wraz z oddziałami przedszkolnymi jest placówką, do obwodu której uczęszczają dzieci z miejscowości Siecieborzyce, Rusinów i Witków. Obecnie w siedmiu oddziałach (w tym "O") uczy się 103 uczniów. Baza lokalowa Szkoły Podstawowej w Siecieborzycach składa się z 7 izb lekcyjnych, sali gimnastycznej (zastępczej), biblioteki, pracowni komputerowej, świetlicy wraz ze stołówką, szatni, gabinetu lekarskiego, gabinetu pedagoga, pomieszczeń administracyjnych oraz boisk trawiastych i placu zabaw. W szkole pracuje 12 nauczycieli. Sala gimnastyczna jest w dobrym stanie technicznym. W planach perspektywicznych szkoły przewiduje się budowę nowego boiska wielofunkcyjnego przy szkole. W szkole działa SKS, który ma: sekcję tenisa stołowego, unihokeja, lekkoatletyczną. Uczniowie od kilkunastu lat odnoszą liczne sukcesy w różnorodnych konkursach.
Szprotawa dnia 30 maja 2008 roku.
W opracowaniu:
Rückersdorf
Kreis Sprottau
Die Geschichte des Ortes und seiner Kirche
Von Georg Steller
Śląsk - Dolny Śląsk - Schlesien - Niederschlesien - Silesia - Zabytki Dolnego Śląska
Będę wdzięczny za wszelkie informacje o historii miejscowości, ciekawych miejscach oraz za skany archiwalnych widokówek lub zdjęć.
Wenn Sie weitere Bilder oder Ortsbeschreibungen zu dem oben gezeigten Ort haben sollten, wäre ich Ihnen über eine Kopie oder einen Scan sehr dankbar.
Tomasz Mietlicki e-mail - itkkm@o2.pl