Dolny Śląsk - dziedzictwo przeszłości utrwalone w zabytkach

Niederschlesien - die Erbschaft der Vergangenheit in Denkmälern verewigt

Lower Silesia - inheritance of the past in remains


 

Kolesin - powiat zielonogórski

vor 1945 Goltzen - Kres Züllichau-Schwiebus

 

           

Dwór w Kolesinie, brama prowadząca do dawnego majątku oraz fragment jego zabudowy.

Autor fotografii Eckhard Huth z Drezna.



 

Archiwalne widokówki i zdjęcia

Historische Ansichtskarten und Fotos

       


Kolesin - Dwór

Dwór w Kolesinie (dawny Goltzen) usytuowany jest w południowej części wsi, w zespo­le dworsko-parkowo-folwarcznym. Budynek dworu stanowi element dominujący całego założenia, po którego północnej stronie rozciąga się park, a po stronie południowej, wo­kół czworobocznego dziedzińca, znajdują się zabudowania folwarczne, m.in. dawna staj­nia i kuźnia (od wschodu), obora (od południa), budynki dawnej gorzelni oraz obór (od zachodu), zaś zewnętrzną pierzeję zachodnią tworzą, sąsiadujące z nimi równolegle: budy­nek mieszkalny oraz stodoła.

Najstarsza wzmianka o dobrach w Kolesinie, pochodzi z 1582 roku, kiedy należały do ro­dziny von Kalckreuth. W 1725 roku właścicielem majątku został ród von Stosch, posia­dający wtedy majątek w Starym Kisielinie. Od 1870 roku dobrami zarządzała rodzina von Fuchsów, a w 1929 roku stały się własnością Ignatzego Savrazina z Berlina. Po II wojnie światowej majątek był własnością Skarbu Państwa. W latach 50. XX wieku utworzono z dóbr kolesińskich PGR. W 1995 roku dwór wszedł do zasobu Agencji Własności Skar­bu Państwa, zaś od 1998 roku stanowi własność prywatną.

Nie znamy daty wzniesienia dworu, jego fundatorów, ani budowniczych. W dotychczaso­wej literaturze przyjmuje się, że powstał w początkach XIX wieku wraz całym założeniem folwarcznym, jednak analiza układu kompozycyjnego założenia oraz architektura obiektu wskazują na jego wcześniejszy rodowód. Założenie, w którym dwór zamyka jedną pierzeję podwórza, otoczonego z pozostałych trzech stron zabudowaniami folwarcznymi wskazuje na jego wcześniejszą genezę (XVI i XVII wiek). W związku z tym, iż obiekt posiada cechy typowe dla baroku, a najstarsze drzewa w parku datuje się na ok. 250 lat, można założyć, że dwór powstał w 1. poł. XVIII wieku, staraniem rodziny von Stosch. W 2. poł. XIX wie­ku przeprowadzone zostały znaczne prace remontowe we dworze. Wykonano nową stolar­kę drzwiową oraz kominek, przebudowano schody w trakcie frontowym sieni i wykonano drugie w trakcie tylnym. Prawdopodobnie dodano wtedy również neoklasycystyczny ga­nek kolumnowy (nie zachowany).

Barokowy dwór w Kolesinie, wzniesiony w konstrukcji murowanej, założony na planie prostokąta, jest budynkiem parterowym z użytkowym poddaszem, w części podpiwniczo­nym. Obiekt nakryty jest dachem mansardowym z wolim okiem w połaci. Bryła zróżnico­wana została przez pozorny ryzalit, podwyższony facjatką o trójkątnym szczycie, podkre­ślonym profilowanym gzymsem. Facjatkę nakrywa dwuspadowy daszek, kryty dachówką karpiówką. Narożniki pseudoryzalitu i facjatki zostały ujęte lizenami. Po obu stronach fa­cjatki znajdują się pojedyncze wystawki okienne, zwieńczone daszkami jednospadowymi o falistej linii. Horyzontalne podziały w elewacjach podkreśla wydatny cokół i profilowa­ny gzyms, który w elewacjach frontowej i tylnej jest koronujący, natomiast w elewacjach bocznych oddziela partię poddasza od parteru. Opaski okienne zostały zastosowane jedy­nie w otworach okiennych pseudoryzalitu. Z oryginalnego wystroju zachowały się m.in.: rozetka z liśćmi akantu w jadalni, dekoracja sztukatorska w formie fasety i kominek w daw­nym salonie-gabinecie. Przetrwała także posadzka z cegły i polnych kamieni w piwnicach oraz częściowo wewnętrzna stolarka drzwiowa.

W latach 70. XX wieku wykonano remont kapitalny budynku, w czasie którego przełożo­no pokrycie dachowe, wymieniono stolarkę drzwiową oraz okienną, całość pokryto nowy­mi tynkami. Od 1999 roku przeprowadzono remont, skuwając tynki wewnętrzne, wymie­niając zniszczone elementy więźby dachowej i pokrycie dachowe (na dachówkę karpiów­kę). Ponadto założono nowe opierzenia i rynny, przemurowano ścianę tylną, zainstalowa­no instalację odgromową.

Elżbieta Liczner
Źródło:
"Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego"


Śląsk - Dolny Śląsk - Schlesien - Niederschlesien - Silesia - Zabytki Dolnego Śląska

Będę wdzięczny za wszelkie informacje o historii miejscowości, ciekawych miejscach oraz za skany archiwalnych widokówek lub zdjęć.

Wenn Sie weitere Bilder oder Ortsbeschreibungen zu dem oben gezeigten Ort haben sollten, wäre ich Ihnen über eine Kopie oder einen Scan sehr dankbar.

Tomasz  Mietlicki    e-mail  -  itkkm@o2.pl