Dolny Śląsk - dziedzictwo przeszłości utrwalone w zabytkach
Niederschlesien - die Erbschaft der Vergangenheit in Denkmälern verewigt
Lower Silesia - inheritance of the past in remains
Letnica - powiat zielonogórski
vor 1945 Lättnitz - Kreis Grünberg
Pałac w Letnicy.
kościół p.w. Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza oraz płyta nagrobna na ścianie kościoła.
Kościół poewangelicki.
Dwór w Letnicy oraz kartusz herbowy.
Pomnik ofiar I wojny światowej - żołnierzy
pochodzących z Letnicy.
Autor fotografii Eckhard Huth z Drezna.
Archiwalne widokówki i zdjęcia
Historische Ansichtskarten und Fotos
Friedrich Bernhard Werner - Ilustrowana Topografia Śląska z lat 1744-1768. Skan udostępnił autor strony: http://www.dokumentyslaska.pl/
Friedrich Bernhard Werner - Schlesische Bethäuser. Reprint von 1748 - 1752.
Letnica - Dwór
Dwór usytuowany jest na
północno-wschodnim skraju wsi, po północnej stronie lokalnej drogi z Wilkanowa
do Koźli. Położony w południowej części założenia dworsko-folwarczno-parkowego.
Otoczony jest ze wszystkich stron parkiem, za którym od północnego zachodu
rozciąga się podwórze gospodarcze z częściowo zachowaną zabudową. Budynek od
przeszło dwudziestu lat użytkowany jest przez artystę plastyka, jako pracowania
i mieszkanie.
Budowę pierwszego założenia dworsko-folwarcznego należy wiązać z postacią
Christopha von Köslitz z Buchałowa – męża Margaret von Knobelsdorff, który w
1569 roku otrzymał Letnicę (niem. Lattnitz) w lenno. 20 grudnia 1601 roku część
wsi z górnym folwakiem i nowym dworem przejął po jego śmierci Hans. W roku 1685
najmłodszy syn Hansa – Max von Köslitz sprzedał niedochodowy majątek za dziesięć
tysięcy talarów Hansowi von Schenkendorf. Bezdzietny von Schenkendorf
testamentem z dnia 30 czerwca 1692 roku ustanowił spadkobiercami dóbr letnickich
braci Hansa i Sigmunda von Diebitsch z Narthen. W roku 1733, po spłaceniu brata,
Hans Diebitsch przebudował renesansowy dwór, nadając mu formę barokową. Prace
zakończono w 1735 roku, o czym świadczy zachowany do dziś na fasadzie kartusz
herbowy rodziny von Diebitsch, opatrzony napisem „H E F V D 1735” (oznaczający
inicjały Hans Ernst Freiherr von Diebitsch). We władaniu rodziny von Diebitsch
Letnica była do roku 1797, gdy kupił ją Bojanowski z Nowego Kisielina. Od 1805
do 1930 roku dobra letnickie posiadała rodzina von Knobelsdorff, a po nich
rodzina von Blomberg. W 2. poł. XIX wieku przekształcono bryłę, elewację i część
wnętrz.
Dwór wzniesiony w 2. poł. XVI wieku w renesansowym stylu, przebudowany w 1735
roku otrzymał formę barokową. Dwukondygnacyjny budynek założony na planie
prostokąta, nakryty był dachem łamanym. Dolną połać dachu przepruwały wystawki
okienne. Elewację frontową w układzie wertykalnym dzieliło siedem osi. Trzy osie
umieszczone w centralnej części fasady akcentował bogato zdobiony pseudoryzalit.
W kondygnacji przyziemia ujęty był on boniowanymi pilastrami, zakończonymi na
wysokości piętra głowicami oraz wieńczącą go w partii dachu attyką. Dzisiejszą
klasycystyczną formę dworu ukształtowała ostatecznie przebudowa przeprowadzona w
latach 80. XIX stulecia. Zmieniono wówczas wewnętrzny układ pomieszczeń oraz
wygląd zewnętrzny obiektu. Zlikwidowano dach mansadrowy, wprowadzając w jego
miejsce dwuspadowy z naczółkami. Szczyt pseudoryzalitu zastąpiono tympanonem.
Przed głównym wejściem do budynku dostawiono przedsionek, którego górna partia
stanowi balkon. Nad drzwiami prowadzącymi na balkon pozostawiono kartusz herbowy
z motywami panoplii oraz herbem rodziny von Diebitsch. Na elewacjach
pozostawiono obramienia okienne i bonie w kondygnacji przyziemia. Tak
ukształtowany obiekt przetrwał bez większych zmian do dziś. Pozostałe elewacje
posiadają skromniejsze podziały i detal, występujący w narożnikach w formie
boniowania. Wewnątrz budowli w przyziemiu znajdują się pomieszczenia przekryte
sklepieniami krzyżowymi i w piwnicach przesklepione kolebkowo. W części
pomieszczeń odkryto barokowy wystrój malarski ścian.
Po zakończeniu II wojny światowej majątek przejął Skarb Państwa, oddając go w
użytkowanie PGR. Do lat 60. XX stulecia w dworze mieściła się gminna szkoła
podstawowa i biura PGR. Przez kolejne dwadzieścia lat obiekt pozostawał
niezagospodarowany. Zdewastowany budynek wyremontowano w latach 1982-1985 i
przeznaczono na mieszkanie społecznego opiekuna zabytków. Obecnie stanowi on
własność Gminy Świdnica i pozostaje w użytkowaniu Stowarzyszenia Przyjaciół
Gminy Świdnica.
Małgorzata Lisiecka
Źródło:
"Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego"
Śląsk - Dolny Śląsk - Schlesien - Niederschlesien - Silesia - Zabytki Dolnego Śląska
Będę wdzięczny za wszelkie informacje o historii miejscowości, ciekawych miejscach oraz za skany archiwalnych widokówek lub zdjęć.
Wenn Sie weitere Bilder oder Ortsbeschreibungen zu dem oben gezeigten Ort haben sollten, wäre ich Ihnen über eine Kopie oder einen Scan sehr dankbar.
Tomasz Mietlicki e-mail - itkkm@o2.pl