Podczas obchodów "Dni Głogowa" (25 maj 2002), zorganizowano widowisko plenerowe - "Orszak książęcy" upamiętniający 500 rocznicę wjazdu Zygmunta Jagiellończyka do Głogowa - stolicy księstwa w którym rządził, do czasu objęcia przez niego korony polskiej.

 

Przebieg trasy orszaku

 

Zygmunt Stary

Zygmunt był ostatnim synem Kazimierza Jagielończyka . Jako Król Polski kierował się przede wszystkim dobrem państwa . Za jego panowania doprowadzono m.in. do kontraktu podpisanego z Habsburgami , podpisano pokój z Turcją , Prusy złożyły hołd , przyłączone zostało Mazowsze do Polski , przebudowany został Wawel . Za czasów panowania Zygmunta Polska przeżyła rozkwit kultury i nauki .

 Był człowiekiem dobrze zbudowanym , o wielkiej sile , która pozwalała mu łamać podkowy i zrywać liny, jednak o bardo łagodnej naturze i zamiast wykorzystywać siłę wolał zagłębiać się w księgach .

Zanim został Królem Polski , wielokrotnie próbował zdobyć jakieś stanowisko . Nieudane okazały się próby osadzenia go w Wielkim Księstwie Litewskim , objęcia tronu w królestwie Szwedzkim czy tytułu hospodara Mołdawii . W 1498 roku rozpoczął w Budzie starania u swojego brata Władysława - króla Czech i Węgier , o przejęcie księstwa głogowskiego . Po długich zabiegach otrzymał te ziemie jako dziedziczne lenno korony węgierskiej , jednak w przypadku uzyskania przez Zygmunta korony polskiej , zobowiązany był do jej zwrotu .

Książe Zygmunt obejmując władzę w księstwie bardzo poważnie ją traktował . Od razu zabrał się za porządkowanie wielu zaniedbanych spraw . W dziedzinie bezpieczeństwa publicznego , doprowadził do likwidacji grabieżczych poczynań zbójników czyhających na kupców i podróżników w okolicach miasta . Pokazał przy tym swoją hardość , konsekwencję i zdecydowanie . Inną bardzo istotną sprawą było uporządkowanie polityki monetarnej w księstwie . Otworzył mennice w Głogowie , w której bił początkowo halerze a następnie grosze głogowskie (wizerunek takiego grosza znajduje się na herbie powiatu głogowskiego) . Pod koniec swojego panowania w Głogowie doprowadził do reformy sądownictwa . Ustanowił sąd lenny jako najwyższy sąd apelacyjny w księstwie , zarówno dla rycerstwa jak i dla mieszczan . Ponadto rozstrzygnął spór pomiędzy duchowieństwem i świeckimi mieszkańcami o zwrot długów zaciągniętych u kleru i zapłatę zaległych należności , wyraził przywilej na otwarcie apteki w mieście , rozpoczął remont zamku głogowskiego , ufundował słynne rzeźby na bramie odrzańskiej , zezwolił kapitule kolegiackiej na utrzymywanie pocztu zbrojnych , który bronił dóbr kościelnych przed samowolami niemieckiego mieszczaństwa .

Książe Zygmunt rządził księstwem głogowskim w latach 1499 - 1506 . Po śmierci króla Aleksandra został Wielkim Księciem Litewskim i Królem Polski a księstwo zgodnie z wcześniejszą umową zostało zwrócone królowi Czech i Węgier . Okres rządów Zygmunta w uważany jest za najświetniejszy w dziejach miasta i księstwa . Zastał on te ziemie wyniszczone wojnami i znacznie osłabione, jednak okazał się godnym gospodarzem i doprowadził miasto i księstwo do dawnej świetności .

 

Grosz Głogowski

Rozwój miast i rozszerzenie się skali operacji handlowych wymagało wpro wadzenia pełnowartościo- wej, ustabilizowanej i budzą cej zaufanie monety. Pienią- dzem takim był srebrny grosz (z łac.Grossus - gruby), który przybył na Śląsk z Czech. Grosz praski bity od roku l300 przez Wacława II był monetą przewyższającą denara zarówno pod względem wagi jak i siły nabywczej. Ważył siedmiokrotnie więcej niż denar, co sprawiało, że jako mocny pieniądz przyjął się szybko i przez półtora stulecia był nieomal wyłączną monetą na Śląsku. Z połowy funta srebra bito kopę groszy. Nieco później grosze bił w Polsce Kazimierz Wielki. Stopa mennicza równała się wówczas 48 groszom z grzywny (ok.l83,5 g) srebra.

     Książę Zygmunt Jagiellończyk, który przybył do Głogowa w l502 r. zastał w opłakanym stanie zarówno finanse księstwa jak i zamek głogowski. Przywilej Wła- dysława II, króla Czech i Węgier, zezwalał mu na otwarcie w Głogowie mennicy (l9.XI.l502). Do bicia monet stosowano wówczas urządzenie wynalezione w końcu XV wieku w czeskim mieście Jachymov (niem. Joachimsthal - stąd talar), w którym na arkusz srebrnej blachy spadał (jak w kafarze) ciężki stempel wybijający jednym uderzeniem monetę z głębokim reliefem po obu stronach. Mennica głogowska biła halerze (od miasta Hall w Szwabii) stanowiące monetę zdawkową o nominale l/l2 grosza, a od roku l505 także grosze głogowskie. Bity w srebrze grosz głogowski o średnicy 24,8 mm ważył l,88 g. Awers przedstawia w polu wyobrażenie orła w koronie otoczonego napisem: SIGISMVNDVS DVX GLOGOVIE. Jego kształt przy- pominający godło ze sztandaru Kazimierza Jagiellończyka znacząco różni się od późniejszego orła z reliefu w kaplicy zygmuntowskiej na Wawelu. Rewers zajmuje herb Litwy. Pod nim data, a wokół napis: KAZIMIRI R. POLONIE NA- TVS. Grosz głogowski z datą l506 pochodzący z kolekcji Emeryka Hutten Czapskiego oglądać można w Muzeum Narodowym w Krakowie (nr inw.l4l25).(Jerzy Herman)

Literatura: J.Chutkowski,Dzieje Głogowa, Legnica l989; T.Kuczyńska, Czego to człowiek nie wymyśli, Warszawa l972; C.Noniewicz, Co znaczy pieniądz, Warszawa l977,; F.Stolot, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków l987 T.Kałkowski, Tysiąc lat monety polskiej.Kraków l989