Zapominany pomnik

Wiesław Maciuszczak

W zbiorach ilustracji pokazujących przedwojenny Głogów poczesne miejsce zajmują pomniki. Wpisały się one na trwałe w ówczesny krajobraz miasta. Stanowiły znakomite akcenty estetyczne w urbanistyce i architekturze miejskiej. Wiele z nich poświęconych zostało pamięci poległych żołnierzy jednostek miejscowego garnizonu. Jeden z nich jest prawie nieobecny, a nawet nieznany. Warto go także przypomnieć bo poświęcony został również Polakom.

W stacjonujących w Głogowie jednostkach kajzerowskiej armii służyło wielu Polaków, mieszkańców pobliskiej Wielkopolski. 58 pułk piechoty nazywano wręcz popularnie „Kaczmareks Regiment” a w oficjalnej nazwie miał „Poznański”. Wielkopolskie oddziały pokazały swoją szczególną waleczność i złożyły dużą ofiarę krwi pod Weissenburgiem i Worth w Alzacji, 4 i 5 sierpnia 1870 r. w pierwszych dniach wojny francusko-niemieckiej. Prasa niemiecka i angielska opisując efekty tych zmagań zauważyła, że większość żołnierzy tego pułku jest narodowości polskiej. Do kanonu polskiej literatury trafiła nowelka „Bartek zwycięzca”, którym mógł być jeden z żołnierzy głogowskiego garnizonu, wielkopolski chłop. 

I choć wśród spisu poległych pod Weissenburgiem żołnierzy „3 Poznańskiego Pułku Piechoty nr 58” nie ma żadnego Kaczmarka, to lista polskobrzmiących nazwisk jest imponująca: 

E.Rudynski, J. Rzepa, L. Brzaska, W. Kurowski, W. Stefaniak, Janecki, J. Przychodzki, J. Nowak, R. Sukała, J. Nawrocki, J. Liskiewicz, W. Tojek, H. Domagała, A. Dębczynski, A. Jankowiak, I. Nowacki, J. Beczynski, A. Duczyński II, S. Rutkowski, J. Krzymański, W. Kubacki, W. Modrczyk, J. Milajczak, J. Nowaczyk, A. Koszycki, P. Włodarkiewicz, W. Wachowiak, F. Frankowski, J. Stefaniak, A. Przymuszała, A. Wróblewicz, J. Stanisławski, T. Lipczak, J. Filipowski, A. Banorski, M. Wojtkowiak, A. Basiński, A. Napierałą, A. Stachowski, C. Czapraski, W. Maik, W. Nowaczek, Nowak, W. Kończak, J. Skotarczak, J. Konieczny, M. Kuleczka, A. Luczka, C. Stabrowski, W. Kuchna, J. Koreanek, A. Adamczewski, J. Dura, W. Dymek, S. Grześkowiak, W. Janczak, A. Janiszewski, J. Mania, J. Molik, J. Stefaniak, P. Borowski, F. Krzyżan, B. Kmieckowski, L. Gawłowski, M. Pierczynski, I. Przyborowski, W. Utraciak, C. Sierpiński, A. Makowski, M. Kurowski i in. 

By uczcić pamięć poległych, na pobojowiskach odsłonięto i poświęcono pomniki. Jeden z nich w 1910 roku otrzymał swoją replikę w Głogowie. W rocznicę bitwy, w związku z 50-leciem istnienia 58 pułku Stowarzyszenie Weteranów i żołnierzy 58 pp postawiło na pofortecznej konstrukcji nieopodal byłej Bramy Wrocławskiej w południowej części miasta, obelisk. Był on wierną repliką obiektu stojącego od 1872 na polach pod Weissenburgiem.

Wizerunek pomnika stojącego na polu bitwy pod Weissenburgiem.

Głogowska replika pomnika przed 1945r.

Współczesne zdjęcie miejsca, gdzie pomnik się znajdował.