Tekst źródłowy

Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej

Nie masz uprawnień do tego działania z następującej przyczyny:
Wykonywanie tej operacji zostało ograniczone do użytkowników w grupie user.
Tekst źródłowy strony można w dalszym ciągu podejrzeć i skopiować.
[[Kategoria: Okres nowożytny (1500-1945)]] 
=Heymann Carl=

Urodzony w Głogowie księgarz i wydawca, czynny w Głogowie i Berlinie, założyciel „Carl Heymanns Verlag”; działacz społeczny.  

Carl Samuel Heymann urodził się 29 XI 1794 w Głogowie, w rodzinie księgarza Maksymiliana Heymanna. Dzieciństwo i młodość spędził w Głogowie. W czasie wojen napoleońskich dwukrotnie przeżył oblężenie Głogowa. Po kapitulacji twierdzy, zdobytej w 1806 r. przez Francuzów, przez pewien czas był sanitariuszem. Rodzice Heymanna ewakuowali się do Legnicy, a 12-letni Carl został w Głogowie. Sam prowadził rodzinną firmę antykwaryczną i bibliotekę. Na przełomie lat 1813-1814 miasto znowu było oblegane, tym razem przez Prusaków i Rosjan. Ponieważ antykwariat w burzliwych czasach wojennych nie przynosił wystarczających dochodów, Heymannowie sprzedali dom i sklep. Junior musiał przerwać naukę i poszukać nowego zajęcia. W kwietniu 1815 r. zaciągnął się do pruskiego wojska, ale nie zrobił kariery (awansował jedynie do stopnia starszego strzelca). Przez pewien czas przebywał w Paryżu.
Mając 21 lat Heymann wrócił do Głogowa i założył własną firmę. Dysponując skromnymi środkami otworzył przy Paradeplatz (wschodnia część Rynku pomiędzy teatrem a wschodnią pierzeją) antykwariat z niewielką biblioteką. Jego interes powoli zaczął się rozwijać i od 1821 r. Heymann uczestniczył w Targach Lipskich. W październiku 1822 r. Carl Heymann zakupił ponad 30 000 książek z bibliotek wydawnictwa „Siegertsche Buchhandlung”. Później sam zaczął wydawać książki. Na początku wydał m.in. publikacje rabina Głogowa Heymanna Arnheima: Leitfaden zum Unterricht der mosaischen Religion (O nauczaniu religii), Rede anläβlich der Einweihung der israelitischen Elementarschule in Glogau (Mowa z okazji poświęcenia izraelskiej szkoły elementarnej w Głogowie) oraz inspektora szkolnego Eduarda Munka Metrik der Griechen und Römer (Metryka Greków i Rzymian). Największym sukcesem wydawniczym Heymanna okazał się wydany w 1826 r. Der Hauussekretär für die Preuβischen Staaten - podręcznik zasad prowadzenia procesów, autorstwa A.E.W. Schmaltza. Ta pozycja do 1856 r. doczekała się aż 16 wznowień.
Ponieważ firma dobrze prosperowała, Carl Heymann postanowił w 1833 r. przenieść ją do Berlina. Wydawnictwo głogowskie zostało odsprzedane H. Prausnitzowi i istniało jeszcze do lat 50. XIX w. W dniu 1 X 1835 Carl Heymann otworzył nowe wydawnictwo przy Heiligengeisstrasse 7 w Berlinie. Parę lat później nabył również udziały utytułowanego wydawnictwa Maurera, odgrywającego ważną rolę w literackim życiu Berlina. Następnie uzyskał prawa autorskie do kilku pism Philippa Moritza i zbioru wierszy Heinricha Heinsa. Poza tym – w wyniku pertraktacji, które przeprowadził jeszcze w Głogowie – stał się właścicielem „Kameralistische Zeitung für die Königl. Preuβischen Staaten”. Było to pierwsze fachowe pismo dotyczące prawa administracyjnego, w czasie jego przekształcania w oddzielną gałąź wiedzy prawniczej (stanowiło zwiastun „Preuβische Verwaltungsblatt”). W 1846 r. Heymann wydał postanowienia Trybunału Wyższego. Poza opracowaniami prawnymi wydawał również publikacje z zakresu beletrystyki i różnych dziedzin naukowych (w tym historii sztuki i kartografii). W 1847 r. przekazał część swego majątku synowi Teodorowi, co z czasem doprowadziło do podziału rodzinnego wydawnictwa (miał 10 dzieci, 9 synów i 1 córkę).
Carl Heymann w swoim życiu nie tylko tworzył i rozwijał firmę wydawniczą, ale udzielał się również społecznie. Należał do znaczących księgarzy i wydawców, którzy odbudowali zdecentralizowany system handlu książkami. Był współzałożycielem Korporacji Berlińskich Księgarzy, członkiem Komisji Rachunkowej i Związku Zapomogowego Księgarzy Niemieckich oraz działaczem Związku Giełdowego. Walnie przyczynił się również do założenia Fundacji Fryderyka Schillera wspierającej Muzeum Germańskie w Norymberdze. W 1847 r. Carl Heymann został członkiem Rady Miejskiej w Berlinie, a dwa lata później kandydował do parlamentu. W latach 1854-1862 był członkiem zarządu berlińskiej gminy żydowskiej. Zmarł w wieku 69 lat w Berchtesgaden, sześć lat po obchodach 50-lecia swojej pracy księgarskiej.
„Carl Heymanns Verlag” działa do chwili obecnej, a jego główna siedziba mieści się w Kolonii przy Luxemburger Strasse 449. 

<small>
'''Literatura (chronologicznie):'''<br> 
L. Geiger, ''Geschichte der Juden in Berlin'', Berlin 1871 (passim);<br> 
K.F. Pfau, ''Biographisches Lexikon des deutschen Buchhandels der Gegenwart'', Leipzig 1890, s. 178-179;<br> 
R. Schmidt, ''Deutsche Buchhändler, deutsche Buchdrucker'', 1905 III, s. 443-448;<br>
''Carl Heymanns 'Verlag Berlin. Zum Gedenktage des einhundertjährigen Bestehens der Buchhandlung'', Berlin 1915;<br> 
N. Reuter, ''150 Jahre Carl Heymanns Verlag'' [w:] Recht im Wandel, Köln 1965, s. 623-636;<br>
S. Wenzel, ''Jüdische Bürger und Kommunale Selbstverwaltung in preuβischen Städten'', Berlin 1967, 61-63;<br> 
N. Reuter, ''Neue deutsche Biographie'', Berlin 1969 VIII, s. 89-90;<br> 
F.D. Lucas, ''M. Heitmann: Stadt des Glaubens. Geschichte und Kultur der Juden in Glogau''. Hildesheim 1991, s. 431-435;<br> 
''Deutsche Biographische Enzyklopädie'', München 1999 V, s. 24;<br>
E. Gondek, ''Rynek książki na Śląsku pod panowaniem pruskim w XIX wieku. Drukarnie, księgarnie, płatne wypożyczalnie publikacji'', Katowice 2001, 151, 170.<br>
</small>

'''Marek R. Górniak''' [EZG z. 60/61, 2006 – '''''Heymann Carl''''']
Wróć do strony Heymann Carl.
Źródło: "http://192.168.10.245/ezg/index.php/Heymann_Carl"
Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej

Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej

Widok

Osobiste

Narzędzia
