Tekst źródłowy

Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej

Nie masz uprawnień do tego działania z następującej przyczyny:

Wykonywanie tej operacji zostało ograniczone do użytkowników w grupie user.

Tekst źródłowy strony można w dalszym ciągu podejrzeć i skopiować.

[[Kategoria: Historia polityczna i społeczna do 1945]]
=Starostowie ziemscy (XIV-XVIII w.)=

Od początku XIV w. starosta (Capitaneus, Hauptmann), był najważniejszym urzędnikiem książęcym, o kompetencjach namiestniczych (wcześniej rolę taką pełnił palatyn). W późniejszych wiekach, tytułowano go starostą ziemskim (Landeshauptmann). Każdy weichbild miał swego starostę weichbildowego (Hauptmann, Weichbildhauptmann).
Po podziale Głogowa i księstwa głogowskiego na dwie części: królewską (czeską) i książęcą (książąt głogowskich), każda z nich miała swojego starostę. Jeden był przedstawicielem książąt głogowskich, drugi królów czeskich (a w XV w. ich lenników, książąt cieszyńskich).
Po przekształceniu księstwa głogowskiego w dziedziczne terytorium Korony Czeskiej (1508 r.), znacznie zwiększyła się realna władza starostów. Ponieważ księciem głogowskim stał się król czeski, bezpośrednie rządy w księstwie sprawowali starostowie, z możliwością podejmowania decyzji bez zatwierdzenia jej przez króla. Z czasem ich urząd stał się kolegialnym i w I połowie XVII w. przyjął nazwę „rządu” (rejencji) księstwa głogowskiego (Regierung, Amtsregierung, Amtsregierung der Hauptmannschaft). W skład urzędu wchodzili: starosta ziemski, zastępca starosty (Amtsverweser, Verweser) oraz sekretarz. Starostami bywali najczęściej przedstawiciele szlachty głogowskiej.
Król każdego starostę mianował samodzielnie. Wprowadzenie na urząd odbywało się na zamku królewskim w Głogowie w obecności stanów. Tutaj wybrany składał najpierw przysięgę królowi, potem stanom księstwa. Siedzibą starostów był zamek. 
W razie konfliktu stany mogły składać na starostę skargę do króla czeskiego. Pomocniczym organem starosty, a później rejencji była kancelaria, którą kierował kanclerz. Oprócz niego w skład kancelarii wchodzili: wicekanclerz, sekretarz, pisarze, koncypiści, kopiści, ingrosatorzy itp. Realna władza starostów znacznie wzrosła w XVI w.
Zestawienie starostów od 1523 r. do 1652 r. zrobił Andreas Gryphius w Glogauisches Fürstenthumbs Landes Privilegia. Z kolei ich wykaz do 1731 r. zamieszcza w pracy Geschichte der Stadt und Festung Gross-Glogau, wydanej w 1853 r., F. Minsberg. 

<small>
'''Literatura:'''<br>
J. Bardach, ''Historia Państwa i Prawa Polski'', t.I, Warszawa 1973;<br> 
A. Gryphius, ''Glogauisches Fürstenthumbs Landes Privilegia'', Lissa 1653.<br>
M. Ptak, ''Zgromadzenia i urzędy stanowe księstwa głogowskiego od początku XIV w. do 1742 r.'', Wrocław 1991;<br> 
F. Minsberg, ''Geschichte der Stadt und Festung Gross-Glogau'', Glogau 1853, s. 522-526.<br>
</small>

'''Jerzy Dymytryszyn''' [EZG z. 50, 1999 – '''''Starostowie ziemscy (XIV-XVIII w.)''''']

Wróć do strony Starostowie ziemscy (XIV-XVIII w.).

Źródło: "http://192.168.10.245/ezg/index.php/Starostowie_ziemscy_%28XIV-XVIII_w.%29"

Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej

Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej

Widok

Osobiste

Narzędzia