Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
(Nowa strona: Kategoria:Zagadnienia religijne =Beginki= Beginki stanowiły ruch kobiet (początkowo spontaniczny, potem przyjmujący formę stowarzyszenia) powstały na zachodzie Europy pod koni...) |
|||
| Linia 18: | Linia 18: | ||
</small> | </small> | ||
| - | '''Dariusz Hybel''' [EZG z. 15, ''''' | + | '''Dariusz Hybel''' [EZG z. 15, 1994 – '''''Beginki'''''] |
Aktualna wersja
Beginki
Beginki stanowiły ruch kobiet (początkowo spontaniczny, potem przyjmujący formę stowarzyszenia) powstały na zachodzie Europy pod koniec XII w., którego celem była odnowa życia chrześcijańskiego poprzez realizację ideałów ewangelicznych. Na okres przebywania we wspólnocie beginki składały śluby czystości, ubóstwa i posłuszeństwa. Zajmowały się pielęgnowaniem chorych, prowadzeniem szkół, tkactwem i szyciem.
Na Śląsku pierwsze domy beginek, tzw. beginaże, powstały w 2 poł. XIII w., m.in. w Legnicy, Wrocławiu, Głogowie, Świdnicy. Wspólnota beginek głogowskich znajdowała się przy miejscowym klasztorze dominikanów. Członkinie stowarzyszenia spełniały na rzecz zakonników różnego rodzaje posługi otrzymując w zamian opiekę duszpasterską (przyjmowanie sakramentów, możliwość grzebania zmarłych sióstr w klasztornym kościele). Obok pracy własnej źródłem utrzymania beginek były również darowizny.
Na początku XIV w., podobnie jak w Świdnicy i we Wrocławiu, także pośród beginek z Głogowa pojawiła się herezja braci i sióstr wolnego ducha (doskonałość religijna polega na panteistycznym zjednoczeniu z bóstwem, negacji organizacji kościelnej, sakramentów, prawa moralnego, odrzuceniu posłannictwa Chrystusa). Herezję przynieśli działający na terenie Głogowa begardzi (religijne stowarzyszenie mężczyzn powstałe w połowie XIII w., praktykujące ubóstwo; członkowie utrzymywali się z pracy rękodzielniczej oraz jałmużny). Opanowane herezją beginki doskonałość duchową realizowały między innymi poprzez system ascezy, w którym występowały często elementy okrucieństwa o charakterze patologicznym. Do takich praktyk należały wyczerpujące posty, wzajemne deptanie, kaleczenie się, biczowanie do krwi, samooskarżenie się o niedokonane przewinienia, spożywanie wstrętnych rzeczy. Begardów, którzy przekazywali heretycką naukę teologiczno-moralną, beginki otaczały wyjątkową czcią uważając za ludzi świętych i stopionych z bóstwem. Akcję przeciwko nieortodoksyjnym beginkom rozpoczął na ziemiach polskich biskup wrocławski Henryk z Wierzbna (1302-1319). Dalsze wystąpienia antybegińskie na Śląsku wywołała bulla Grzegorza XI z 1372 r. Działania władz kościelnych sprawiły, że w XV w. zaginęły w Polsce wszelkie ślady herezji braci i sióstr wolnego ducha.
Literatura:
K. Dobrowolski, Pierwsze sekty religijne w Polsce, Kraków 1925;
D. Lapis, Beginki w Polsce w XIII-XV wieku [w:] „Kwartalnik Historyczny”, R. 1972;
B. Ulanowski, Examen testium super vita et mortibus Beguinum... [w:] „Archiwum Komisji Historycznej PAU”, t. V, Kraków;
J. Wyrozumski, Beginki i begardzi w Polsce [w:] „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, Historia, t. 35, 1971.
Dariusz Hybel [EZG z. 15, 1994 – Beginki]
