Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
| Linia 22: | Linia 22: | ||
W Rzeczycy zabytkowym obiektem jest kościół parafialny pod wezwaniem św. Jadwigi Śląskiej. Po dawnym pałacu rodziny von Schmettow w parku (za budynkiem Ochotniczej Straży Pożarnej) obecnie nie ma śladu. Po II wojnie światowej przez dłuższy czas pozostawał on w ruinie (gruz po nim został następnie zasypany ziemią i widoczna jest w jego miejscu wyraźna wyniosłość terenu). W dawnym parku przypałacowym (w którym były dwie sadzawki, liczne aleje, polana widokowa i sztucznie usypane wzgórze widokowe) zachował się nieliczny drzewostan: buk pospolity, dęby szypułkowe, graby pospolite, jedlice zielone, jesiony wyniosłe, kasztanowce białe, klony pospolite, lipy drobnolistne i szerokolistne, olsze czarne, platany klonolistne, robinie akacjowe, topole białe i kanadyjskie oraz wierzby białe – w wieku od około 120 do 200 lat. Istniejący przed wojną pawilon widokowy, a także wytwórnia szkieł optycznych zostały rozebrane. Zachował się jedynie fragment muru ogradzającego dawną posiadłość. | W Rzeczycy zabytkowym obiektem jest kościół parafialny pod wezwaniem św. Jadwigi Śląskiej. Po dawnym pałacu rodziny von Schmettow w parku (za budynkiem Ochotniczej Straży Pożarnej) obecnie nie ma śladu. Po II wojnie światowej przez dłuższy czas pozostawał on w ruinie (gruz po nim został następnie zasypany ziemią i widoczna jest w jego miejscu wyraźna wyniosłość terenu). W dawnym parku przypałacowym (w którym były dwie sadzawki, liczne aleje, polana widokowa i sztucznie usypane wzgórze widokowe) zachował się nieliczny drzewostan: buk pospolity, dęby szypułkowe, graby pospolite, jedlice zielone, jesiony wyniosłe, kasztanowce białe, klony pospolite, lipy drobnolistne i szerokolistne, olsze czarne, platany klonolistne, robinie akacjowe, topole białe i kanadyjskie oraz wierzby białe – w wieku od około 120 do 200 lat. Istniejący przed wojną pawilon widokowy, a także wytwórnia szkieł optycznych zostały rozebrane. Zachował się jedynie fragment muru ogradzającego dawną posiadłość. | ||
| - | + | ==Literatura:== | |
<small> | <small> | ||
H. Hoffmann, '''Die katholischen Kirchen des Landkreises Glogau''', Breslau 1937, s. 189-191; | H. Hoffmann, '''Die katholischen Kirchen des Landkreises Glogau''', Breslau 1937, s. 189-191; | ||
Wersja z dnia 20:03, 21 wrz 2008
Rzeczyca
Wieś sołecka w gminie Grębocice, położona na Równinie Grębocickiej, na wysokości 82 m n. p. m, około 20 km na południowy wschód od Głogowa.
Spis treści |
Historia do 1945 roku
<poem> Nazwa miejscowości nawiązuje do topograficznego określenia – mała rzeka (rzeczyca). Najstarsza wzmianka o niej pochodzi z 1368 r. W dokumencie z tego roku została wymieniona pod nazwą „Remiz”. Ponownie, jako „Rezic”, występuje w piśmie z 1372 r., które wzmiankuje o tutejszym kościele. W innych średniowiecznych dokumentach występowała pod nazwami: „Roczycz” (1334), „Ritschicz” (1511) oraz „Ritschitz” (1513). Prawdopodobnie od 1479 r. do XVII w. wieś była własnością łużyckiego rodu von Niebelschütz (według źródeł, do 1510 r. jej dziedzicem był Władysław von Niebelschütz, następnie byli to Henryk i Zygmunt). W XVII w. przejęła ją rodzina von Schmettow. W okresie reformacji kościół p.w. św. Jadwigi Śląskiej użytkowali protestanci. W dniu 21 I 1654 został zwrócony katolikom, a w 1677 r. parafia otrzymał księdza. Jednak mieszkańcy wsi - w przewadze Niemcy - nie czuli się związani z katolicyzmem; większość z nich chrzciła dzieci w zborach protestanckich. W 1693 r. parafia w Rzeczycy liczyła 130 wiernych. W 1716 r., kiedy przyłączono do niej kościół w Piersnej, było ich już tylko 18. W r. 1782 Christiane Wilhelmine von Schwerin z domu von Schmettow założyła w miejscowym pałacu fundację dla szlachcianek ze zubożałych rodów (w jej ramach do 1937 r. – tzn. do czasu, kiedy majątek w Rzeczycy był własnością rodziny Schmettow – funkcjonowała ewangelicka szkoła). W 1813 r. w Rzeczycy, dla rannych podczas kampanii napoleońskiej żołnierzy, zorganizowano szpital polowy. W jego powstanie najbardziej zaangażowała się baronowa Rozalia Joanna von Bonin, która po śmierci męża poświęciła się opiece nad rannymi. W 1937 r. nazwę wsi Rietschütz zmieniono na Roggenfelde. Wówczas gminę wiejską o powierzchni 1955 ha zamieszkiwały 983 osoby. W jej skład wchodziły miejscowości: Roggenfelde (Rzeczyca), Vorwerk Roggenfelde (Folwark Rzeczyca), Teichvorwerk (staw rybny na wschód od Proszówka, obecnie nie istnieje), Waldvorwerk (Szycówek, folwark na północ od Żabic), Schabitzen (Żabice) oraz Heidemühle (młyn koło Rzeczycy, obecnie nie istnieje). W Rzeczycy działała katolicka szkoła podstawowa (1931: 1 klasa dla 32 dzieci, 2 nauczycieli). </poem>
Historia po 1945 roku
W dniach 9-11 II 1945 miejscowość została zdobyta przez radziecki oddział ze składu 3. Armii Gwardii I Frontu Ukraińskiego. Po II wojnie światowej nastąpiła wymiana ludności niemieckiej na polską. Polskiego sołtysa powołano 20 X 1945, został nim Józef Chrzan. Po wojnie wieś należała do gminy Grębocice, po likwidacji gmin, od 5 X 1954 do gromady Szymocin (od 1972 r. ponownie w gminie Grębocice). W dniu 1 IX 1946 w Rzeczycy z inicjatywy Wandy Grefkowicz zorganizowano polską szkołę podstawową (od marca 1947 r. jej kierownictwo objął Leon Buszko). Ponadto w roku szkolnym 1948/1949 funkcjonowała tu Publiczna Szkoła Przysposobienia Rolniczego, a w 1962 r. powstała jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej. Z inicjatywy władz samorządowych i przy współudziale społeczeństwa, w latach 70. w Rzeczycy wzniesiono nowy obiekt szkolny (w latach 90. XX w. rozbudowany o salę gimnastyczną). W 2005 r. wieś liczyła 392 mieszkańców. Parafią w Rzeczycy w pierwszych latach po wojnie administrował niemiecki ksiądz Leo Poplutz, wspierany przez proboszczów sąsiednich parafii. W lipcu 1947 r. parafię w Rzeczycy przejęli redemptoryści z Głogowa. W latach 1949-1950 połączona była z Grodowcem, a w 1957 r. dokonano jej reorganizacji. Od 1972 r. została włączona do diecezji gorzowskiej (obecnie zielonogórsko-gorzowska).
Zabytki
W Rzeczycy zabytkowym obiektem jest kościół parafialny pod wezwaniem św. Jadwigi Śląskiej. Po dawnym pałacu rodziny von Schmettow w parku (za budynkiem Ochotniczej Straży Pożarnej) obecnie nie ma śladu. Po II wojnie światowej przez dłuższy czas pozostawał on w ruinie (gruz po nim został następnie zasypany ziemią i widoczna jest w jego miejscu wyraźna wyniosłość terenu). W dawnym parku przypałacowym (w którym były dwie sadzawki, liczne aleje, polana widokowa i sztucznie usypane wzgórze widokowe) zachował się nieliczny drzewostan: buk pospolity, dęby szypułkowe, graby pospolite, jedlice zielone, jesiony wyniosłe, kasztanowce białe, klony pospolite, lipy drobnolistne i szerokolistne, olsze czarne, platany klonolistne, robinie akacjowe, topole białe i kanadyjskie oraz wierzby białe – w wieku od około 120 do 200 lat. Istniejący przed wojną pawilon widokowy, a także wytwórnia szkieł optycznych zostały rozebrane. Zachował się jedynie fragment muru ogradzającego dawną posiadłość.
Literatura:
H. Hoffmann, Die katholischen Kirchen des Landkreises Glogau, Breslau 1937, s. 189-191;
A. Janas, Obiekty zabytkowe w miastach i gminach województwa legnickiego, Legnica 1988, s. 32; Das war Glogau. Stadt und Land an der Oder 1913-1945, Hannover 1991 (passim);
Schematyzm diecezji zielonogórsko-gorzowskiej. 50 lat – wydanie jubileuszowe, Zielona Góra 1995, s. 157-159;
H. Ciesielski, H. Wrabec, Katalog zabytkowych ogrodów i parków województwa legnickiego, Legnica 1997, s. 231-232;
M. R. Górniak, I. Pakiet, Gmina Grębocice, Grębocice 2002, s. 14-15;
A. Walkowiak, Organy w kościołach regionu głogowskiego i dekanatu wschowskiego, Głogów 2002, s. 168;
M. R. Górniak, Gmina Grębocice. Informator historyczno-geograficzny, Grębocice-Lublin 2005, s. 44-45;
J. Pilch, Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005, s. 298;
Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska, Opole 2005 XII, s. 41.
Marek R. Górniak [EZG z. 62/63, 2006 – Rzeczyca]
