Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
(Nowa strona: Kategoria:Miejscowości =Jerzmanowa - pomnik „Ludziom Ziemi”= W północnej części Jerzmanowej, na skraju stoku Grzbietu Dalkowskiego, stanęła w 1985 r. monumentalna rzeźb...) |
(Nowa strona: Kategoria:Miejscowości =Jerzmanowa - pomnik „Ludziom Ziemi”= W północnej części Jerzmanowej, na skraju stoku Grzbietu Dalkowskiego, stanęła w 1985 r. monumentalna rzeźb...) |
Aktualna wersja
Jerzmanowa - pomnik „Ludziom Ziemi”
W północnej części Jerzmanowej, na skraju stoku Grzbietu Dalkowskiego, stanęła w 1985 r. monumentalna rzeźba przestrzenna, autorstwa Zbigniew Frąckiewicza. Kompozycję, o wys. 6-7 m stanowią cztery kolumny z ułożonych jeden na drugim wielkich bloków granitowych. Zwieńczenie obiektu stanowi płyta betonowa, położona poziomo na stalowych szynach, do których przymocowane są kamienne głazy. Budzą one skojarzenie z rękami i nogami postaci, w domyśle: leżącej na płycie. O idei i realizacji pomysłu tak wypowiedział się sam artysta:
„...w tym czasie (78) narodziła się też idea obiektu „LUDZIOM ZIEMI”. Inspiracją dla tej rzeźby stał się, podpatrzony na filmie, indiański sposób chowania zmarłych, gdzie ciało przestaje istnieć umieszczone na wyniesionej platformie. Najpierw zrealizowałem tę myśl w mniejszej skali z żeliwa i brązu (w zbiorach CR w Orońsku), a równocześnie powstawały elementy kamienne w Borowie [koło Strzelina] skąd, dzięki wspaniałym przyjaciołom sztuki, przetransportowaliśmy 100 ton granitu do wsi JERZMANOWA k/Głogowa w niezwykłe miejsce widokowe, gdzie obiekt zaistniał w 1985 roku”.
Odniesienie do cech miejsca nie jest przypadkowe. Pomnik znajduje się u końca alei lipowej, na wyniesionym naturalnym tarasie, z którego roztacza się widok na Pradolinę Głogowską i Głogów. Usytuowanie w plenerze, w otwartej przestrzeni i otoczeniu krajobrazu o walorach estetycznych i widokowych (w sąsiedztwie znajduje się najwyższe wzniesienie Wzgórz Dalkowskich – 230 m n.p.m.) wzmacnia ekspresję rzeźby.
Fundatorem dzieła było społeczeństwo gminy Jerzmanowa. Pomnik został dedykowany mieszkańcom wsi - „ludziom ziemi”. Nazwa pomnika ma jednak przede wszystkim wymowę uniwersalną. Według jego twórcy, widoczna z daleka platforma granitowa wyraża „skrótowe sygnały ludzkich losów i związków człowieka z ziemią”.
Autor pomnika zaliczany jest do najważniejszych, a przy tym do najbardziej wszechstronnych, polskich rzeźbiarzy współczesnych. Zbigniew Frąckiewicz (ur. w 1946 r.) po ukończeniu ASP w Warszawie (Wydział Rzeźby, dyplom w 1971 r.) związał się trwale z Dolnym Śląskiem. W latach 1972-1986 mieszkał i tworzył w województwie legnickim: w Lubinie, a od 1980 r. w Chocianowie, gdzie prowadził galerię rzeźby „Lamus” (w tutejszej FUM artysta do dziś wykonuje odlewy żeliwne). W tamtym okresie Frąckiewicz wykonał szereg prac dla regionu (Lubin, Legnica, Chojnów, Chocianów). Od 1989 r. mieszka w Szklarskiej Porębie.
Zbigniew Frąckiewicz, będąc artysta wielostronnym, jest przede wszystkim rzeźbiarzem. Tworzywem dla jego prac, odznaczających się najczęściej zamierzoną surowością i monumentalizmem, są kamień (granit, piaskowiec, marmur) i metal (żelazo, żeliwo, brąz). Do osiągnięć artysty należą głośny cykl rzeźb Ludzie z żelaza, Pomnik Pamięci Ofiar Lubina '82 (1992) oraz brązowa rzeźba Chrystusa o wysokości 7 m, umieszczona w 2003 r. na Krzyżu Milenijnym, o wys. 27 m, w Bolesławcu.
Literatura:
I. Grzesiuk-Olszewska. Obiekty z kamienia i żelaza, „Karkonosze” 1991, nr 4(164).
Internet:
http://www.zbignief.republika.pl/ObiektyKamienne.htm;
http://www.galeria-bwa.karkonosze.com/wyst
Józef Cwynar [EZG z. 68, 2008 - Jerzmanowa - pomnik „Ludziom Ziemi”]
