Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
(Nowa strona: Kategoria:Okres nowożytny (1500-1945) Kategoria:Zagadnienia religijne do 1945 =Wagner Joseph= Joseph Wagner był ostatnim niemieckim proboszczem parafii p.w. św. Mikołaja w ...) |
(Nowa strona: Kategoria:Okres nowożytny (1500-1945) Kategoria:Zagadnienia religijne do 1945 =Wagner Joseph= Joseph Wagner był ostatnim niemieckim proboszczem parafii p.w. św. Mikołaja w ...) |
Aktualna wersja
Wagner Joseph
Joseph Wagner był ostatnim niemieckim proboszczem parafii p.w. św. Mikołaja w Głogowie (1926-1945). Przeprowadził modernizację i renowację kościoła.
J. Wagner urodził się 29 V 1885 w Prudniku na Opolszczyźnie, w niezamożnej rodzinie rzemieślniczej. Edukację rozpoczął w rodzinnym mieście, w tamtejszym gimnazjum. W latach 1906-1910 był studentem Uniwersytetu Wrocławskiego. Tamże, 20 VI 1910 z rąk kardynała Koppa otrzymał święcenia kapłańskie. Już w styczniu następnego roku rozpoczął pracę duszpasterską w Kamiennej Górze. W latach 1913-1914 pełnił posługę w parafii św. Józefa w Berlinie. Lata 1914-1915 to z kolei praca w Wittenberdze oraz w Wittichenau nieopodal Hoyerswerda. Następnie w maju 1920 r. objął probostwo w Sobieszowie koło Jeleniej Góry.
W 1926 r. kardynał Bertram powierzył księdzu Wagnerowi parafię św. Mikołaja w Głogowie. Po raz pierwszy J. Wagnerowi przyszło sprawować tak zaszczytną funkcję. Pod jego duszpasterską opieką znalazło się wówczas około 7 000. głogowskich katolików. Tuż po inauguracji nowy proboszcz przystąpił z energią do pracy. Dostrzegł potrzebę przeprowadzenia wielkiej renowacji średniowiecznego kościoła parafialnego. W 1927 r. doprowadził do zakupu nowych dzwonów na wieżę (poprzednie zarekwirowane zostały podczas I wojny św.). W roku następnym odnowiono zabytkowe stalle. W 1929 r. wykonano konieczne dla świątyni centralne ogrzewanie. Prace dotyczyły także otoczenia kościoła. W latach 1930-1931 wybudowano nową wikarówkę oraz zmodernizowano niektóre pomieszczenia w tzw. Wingenhaus znajdującym się przy kościele, a służącym potrzebom organizacji kościelnych i jako świetlica dla dzieci. Proboszczowi udało się także uzyskać zezwolenie na powiększenie obszaru cmentarza katolickiego przy dzisiejszej ulicy Legnickiej
Ksiądz Wagner mając na względzie „starożytność” kościoła parafialnego i jego wielkie znaczenie dla głogowian (nie tylko katolików) opracował, wraz z konserwatorem zabytków prowincji dolnośląskiej drem G. Grundmanem, plan i zakres prac renowacyjnych dla świątyni i jej otoczenia. Całość prac miała być prowadzona przez 10 lat. Niestety, wybuch wojny zniweczył te zamierzenia i przeprowadzono prace na znacznie mniejszą skalę. Udało się wymienić pokrycie dachu wieży kościelnej, przeprowadzono restaurację głównego wejścia do kościoła. We wnętrzu świątyni odnowienia doczekały się ołtarz główny, ambona, tabernakulum oraz kaplica loretańska.
Nastał rok 1945. Zacięte walki o Festung Glogau doprowadziły do zrujnowania Głogowa, w tym także kościoła parafialnego. Trudno prześledzić losy księdza J. Wagnera podczas walk w oblężonym mieście. Brak jest informacji, które potwierdzałyby pobyt księdza w tym okresie w Głogowie. Proboszcz głogowskiej kolegiaty H. Werner w swoich wspomnieniach z okresu walk w Głogowie ani razu nie wspomina nazwiska proboszcza Wagnera (padają jedynie nazwiska prof. Kretschmera, wikarego Bergera i Heinricha Theissinga, kapłana odpowiedzialnego za wychowanie religijne męskiej młodzieży) pomimo że znalazł on schronienie wraz z innymi osobami na obszarze parafii miejskiej. Ukrycia cennych przedmiotów z świątyni podczas walk w 1945 r. dokonali: proboszcz kolegiacki H. Werner, prof. E. Kretschmer oraz wikary H. Theissing (brak informacji o proboszczu Wagnerze).
W 1946 r. ksiądz J. Wagner znajdował się w Delligsen w Dolnej Saksonii. Prowadził tam ponownie swoją pracę duszpasterską oraz brał udział w budowie nowego kościoła. W 1956 r. przeszedł na emeryturę i osiadł w Hildesheim. Cztery lata później obchodził uroczyście 50-lecie święceń kapłańskich. W 1961 r. był jednym z głównych inicjatorów ponownego wydania książki K. Kastnera o historii głogowskiego kościoła parafialnego (Die Glogauer Stadtpfarrkirche zum hl. Nikolaus, pierwodruk: Schweidnitz 1922) a w 1963 r. E. Kretschmera Die Glogauer Jesuitenkirche (pierwodruk: Glogau 1922). Publikacje opatrzył własnym wstępem. W posłowiu do Die Glogauer Stadtpfarrkirche ksiądz odnosi się do swojej działalności, zniszczeń kościoła oraz kreśli przebieg wydarzeń w Festung Glogau w 1945 roku.
J. Wagner zmarł w Salzgitter-Gebhardhagen 23 czerwca 1974 roku.
Literatura:
Das war Glogau. Stadt und Land an der Oder, Hannover 1991;
K. Kastner, Die Glogauer Stadtpfarrkirche zum hl. Nikolaus. Neu herausgegeben 1961 von Joseph Wagner (posłowie wydawcy);
H. Werner. Glogau 1945-46, „Neuer Glogauer Anzeiger” 1965 nr 5, 1968 nr 8, 1974 nr 8.
Marcin Burczik [EZG z. 68, 2008 - Wagner Joseph]
