Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Jan II żagański
Książę Przewozu (1449-72), żagański (1461-1467, 1472) i głogowski (1476-1488).
Był najmłodszym synem księcia żagańskiego Jana I i Scholastyki Saskiej. Urodził się 16 VI 1435. Z uwagi na cechy charakteru nazywany był przez współczesnych Złym, Dzikim, Szalonym i Okrutnym („Hans der Grausame”). Po ojcu odziedziczył wspólnie ze swoim bratem Wacławem księstwo żagańskie (1461), które w 1472 r. sprzedał książętom saskim Ernestowi i Albrechtowi. Nazwano go wtedy Janem bez ziemi.
Po śmierci swego stryjecznego brata, księcia głogowskiego Henryka XI (1476), Jan II wziął udział w wojnie sukcesyjnej o spadek po nim. W walce z margrabiami brandenburskimi, dzięki poparciu króla węgierskiego Macieja Korwina, opanował znaczną część księstwa głogowskiego. Jednakże wojna pomiędzy Janem II i Brandenburgią trwała aż do 1482 r. Gdy ostatecznie została zakończona (20 IX 1482), Jan II złożył z otrzymanego w dożywocie księstwa głogowskiego hołd lenny królowi Maciejowi Korwinowi. Ponieważ jeszcze w 1480 r., w wojnie z Małgorzatą Cilly, wdową po Władysławie cieszyńskim. Jan II opanował również czeską część Głogowa, całe księstwa zostało, po trwającym 150 lat rozbiciu, zjednoczone pod jego rządami.
Jan II pomimo swojego niespokojnego i porywczego charakteru był dobrym gospodarzem. Potwierdził miastu wszystkie jego dotychczasowe przywileje, porządkował stosunki monetarne i sądownicze, wzmacniał zamek i fortyfikacje miejskie. Rządził jednak w sposób bezwzględny co nie mogło się podobać niemieckim mieszczanom Głogowa, przywykłym już do daleko idącej swobody. W styczniu 1488 r. Jan II wydał swoje córki Salomeę i Annę za synów księcia ziębicko-oleśnickiego i oświadczył, że przekazuje księstwo głogowskie swoim zięciom. Rajców miejskich, którzy odmówili złożenia hołdu nowym władcom (z powodu złożonego wcześniej hołdu Maciejowi Korwinowi) uwięził w wieży głogowskiego zamku i skazał na powolną śmierć głodową. Te działania księcia spowodowały wyprawę interwencyjną jego suwerena Macieja Korwina. Głogów został oblężony 16 XII 1488, a 28 grudnia miasto poddało się. Jan II zrzekł się księstwa głogowskiego w zamian za odszkodowanie i osiedlił się w przyznanym mu w dożywocie Wołowie, gdzie 22 IX 1504 zmarł i został pochowany w tamtejszym kościele parafialnym. Żoną Jana II była Katarzyna, córka księcia opawskiego Wilhelma. Z małżeństwa tego urodziło się 5 córek: Małgorzata, Salomea, Jadwiga, Anna i Barbara. Jan II był ostatnim piastowskim księciem żagańsko-głogowskim.
Literatura:
J. Chutkowski, Dzieje Głogowa, t. I, s. 97-102, Legnica 1991;
K. Jasiński, Rodowód Piastów Śląskich, t. II, s. 153-155, Wrocław 1975;
H. Szczegóła, Koniec panowania piastowskiego nad środkową Odrą, Poznań 1968.
Janusz Chutkowski [EZG z.16, 1994 - Jan II], Red. 2008
