Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Senftleben Henryk
Henryk Senftleben pochodził z Głogowa, był synem Franciszka (prawdopodobnie ziemianina bądź rycerza). Studiował na Uniwersytecie Wiedeńskim (14 IV 1419 opłacił czesne). Po ukończeniu studiów wyjechał do Rzymu, gdzie pozostawał w służbie jednego z dostojników kościelnych. W latach 1425-28 był altarzystą w Głogowie. W dniu 29 I 1429 otrzymał liczne prowizje papieskie, m.in. na kanonię i prebendy w Budziszynie i Płocku oraz na parafie Grodowiec i Gwizdanów. Objął jednak tylko parafię Gwizdanów i archidiakonat głogowski (o który toczył spór z Augustem Tiegartem – zakończony rezygnacją Tiegarta). W latach 1430-35 pełniąc służbę sekretarza, abbreviatora (urzędnik papieskiej kancelarii powołany do redagowania dokumentów w postaci dyspozycji - tzw. minuty) i kapelana jednego z kardynałów, przebywał w Rzymie i Bazylei. Podczas soboru w Bazylei (1431-39) zaprzyjaźnił się z Eneaszem Sylwiuszem Piccolominim, wybitnym humanistą i dyplomatą, przyszłym papieżem Piusem II (1458-64).
Jesienią 1440 r. Senftleben został wysłany przez papieża Eugeniusza IV do diecezji wrocławskiej. Prawdopodobnie 9 września tegoż roku przywiózł pisma papieskie do biskupa wrocławskiego Konrada Oleśnickiego. Czasowo przebywał w Głogowie, gdzie 10 X 1440 potwierdził akty prawne poczynione w jego zastępstwie. Senftleben otrzymał od papieża specjalne uprawnienia odnośnie toczącej się we Wrocławiu sprawy dotyczącej sum odpustowych, zebranych przez kolektora soborowego – prepozyta Mikołaja Gramisa. Przewodniczył komisji, która w marcu 1441 r. prowadziła proces. W tym też czasie objął kanonię i prebendę katedralną (17 I 1441) oraz archidiakonat legnicki (19 I 1441).
W kwietniu biskup Konrad wysłał go do Rzymu w celu uzyskania zgody Eugeniusza IV, aby pieniądze zebrane przez Gramisa mogły być przeznaczone dla zniszczonej wojnami diecezji wrocławskiej. Pod koniec 1444 r. udał się do Rzymu w obronie biskupa Konrada, przymuszonego do rezygnacji. Zapisał się na studia w Bolonii, jednak ich nie rozpoczął. W Rzymie był kilka lat na dworze papieża, jako secretus cubicularius (w przybliżeniu: tajny szambelan papieski). Następny papież Mikołaj V korzystał również ze zdolności dyplomatycznych Henryka, m.in. wysłał go z poselstwem do króla niemieckiego Fryderyka III.
Z archidiakonatu głogowskiego Senftleben musiał zrezygnować około 1445 roku. Na przełomie 1450 i 1451 r. przebywał w Głogowie, gdzie 3 II 1451 sporządził swój testament. W związku z objęciem w 1451 r. wrocławskiej dziekanii katedralnej powrócił do diecezji. W 1459 r. z ramienia kapituły i rady miejskiej Wrocławia z kanonikami Mikołajem Crewlem i Andrzejem Lumpe był w Rzymie, aby nakłonić papieża do radykalnych kroków przeciw królowi czeskiemu Jerzemu z Podiebradu. W dniu 15 IX 1460 po zmarłym Stanisławie Mederze objął kanonię głogowską – wymieniany jest w spisie członków kapituły z 1461 r. (nie przyjął wtedy proponowanego mu biskupstwa ołomunieckiego). W 1465 r. zapisał dochody z beneficjum głogowskiego wikariuszom kolegiaty.
Senftleben posiadał w diecezji wrocławskiej sucustodię we wrocławskiej kolegiacie Świętego Krzyża, a poza nią prowizje na beneficjum w Salzburgu i na Warmii. W ostatnich latach życia był wymieniany jedynie w wykazach darów kolędowych. Zmarł w 1466 roku.
Literatura:
K. Dola, Wrocławska kapituła katedralna w XV wieku. Ustrój – skład osobowy – działalność, Lublin 1983, s. 395-397;
K. Dola, Prałaci wrocławskiej kapituły katedralnej w latach 1418-1500, Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego 6(1978), s. 285 i n.;
H. Gerlic, Kapituła głogowska w dobie piastowskiej i jagiellońskiej (1120-1526), Gliwice 1993, s. 222 i n.;
J. Heyne, Denkwürdigkeiten aus der Geschichte der Katholischen Kirche Schlesiens, Breslau 1868, t. 3, s. 379-381;
J. Mandziuk, Historia Kościoła katolickiego na Śląsku – średniowiecze, Warszawa 2005, t. 1-3, s. 104, 301;
H. Oskar, Die Archidiakone des Kollegiatstiftes zu Unserer Lieben Frau in Glogau, Glogau 1938, s. 16 i n.;
J. i A. Sadowscy, Kolegiata w Głogowie. Historia archidiakonatu głogowskiego. Zaginione dzieła sztuki, Głogów 1987, s. 6 i n.;
F. X. Seppelt, Die Breslauer Diözesansynode vom Jahre 1446, Breslau 1912 (passim);
K. Wutke, Die Inventare der nichtstaatlichen Archive Schlesiens. II Kreis und Stadt Glogau. Codex Diplomaticus Silesiae, t. 28, Breslau 1915, s. 84.
Marek R. Górniak [EZG z. 64/65, 2007 - Senftleben Henryk]
