Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Jakub z Głogowa
Jakub z Głogowa był zakonnikiem bernardyńskim z XV w.; pierwszy przełożony klasztoru w Warszawie; wikariusz prowincji austro–czesko–polskiej w latach 1465-1467.
Pochodzący z Głogowa Jakub stał się postacią znaną w 1454 r. Wówczas to przebywający w Krakowie św. Jan Kapistran (uczeń św. Bernarda ze Sieny – reformatora franciszkanów) na prośbę księżnej mazowieckiej Anny, wysłał do Warszawy siedmiu zakonników celem zorganizowania drugiego już w Polsce klasztoru bernardynów (pierwszy powstał w Krakowie). Przewodził im wyznaczony przez Kapistrana Jakub z Głogowa – zniemczały Ślązak. W historii polskich bernardynów zapisał się on wyjątkowo niechlubnie. W 1459 r. będąc przełożonym klasztoru w Krakowie pomagał Bernardowi z Ingolstadt – wikariuszowi prowincjonalnemu w latach 1456-1459 – dokonać grabieży kościoła i biblioteki. Cenne przedmioty i woluminy, także z innych klasztorów polskich, zostały przesłane do wspólnot bernardynów w Austrii i na Śląsku. Jakub z Głogowa bronił przy tym wikariusza, który miał rzekomo w ten sposób realizować zakonną regułę. Jednak potem, pod naporem zarzutów współbraci zrezygnował z zajmowanego stanowiska w Krakowie i udał się na Śląsk.
W latach 1465-1467 Jakub z Głogowa pełnił urząd wikariusza prowincji austro–czesko–polskiej. Został wybrany na to stanowisko dwukrotnie przez kapituły we Wiedniu i Wrocławiu, mimo protestów bernardynów z Polski. Czas, w którym sprawował władzę nad całą prowincją był okresem grabieży klasztorów polskich i utrudniania rozwoju nowych fundacji, Cenny sprzęt liturgiczny, kodeksy etc., przekazał między innymi do Wrocławia i otrzymanego w 1465 r. klasztoru w rodzinnym Głogowie. Swoje postępowanie Jakub motywował chęcią pielęgnacji ideału ubóstwa. W rzeczywistości chodziło prawdopodobnie o zahamowanie szybkiego rozwoju bernardynów w Polsce i ich ewentualnej przewagi we wspólnej prowincji. Protesty uciśnionych zakonników wywołane działaniami Jakuba z Głogowa spowodowały, że w 1467 r. doszło do podziału dotychczasowej prowincji na trzy samodzielne wikariaty: austriacki, czeski i polski.
Dalsze lata Jakub z Głogowa spędził w Czechach. Jako trzykrotnie wybierany przełożony wikarii czeskiej oddał jej znaczne usługi (propagowanie reguły, zakładanie nowych i restauracja starych klasztorów, walka z husytami i głoszenie wiary katolickiej). Odznaczając się wybitnymi zdolnościami kaznodziejskimi, na żądanie legata papieskiego Rudolfa – biskupa Lewantu - głosił w Norymberdze skuteczną krucjatę przeciw husytom. Jakub z Głogowa umarł w 1488 r. otoczony powszechnym szacunkiem współbraci. W kronikach niemieckich pisze się o nim z dużym uznaniem dla jego zasług w krzewieniu ideałów bernardyńskich.
Literatura:
C. Bogdalski, Bernardyni w Polsce, t. I i II, Kraków 1933;
Jan z Komorowa, Memoriale Ordinis Fratrum Minorum, „Monumenta Poloniae Historia”, t. V, 1888
K. Kantak, Bernardyni polscy, t. I, Lwów 1933;
H. E. Wyczawski (red.), Klasztory bernardyńskie w Polsce, Kalwaria Zebrzydowska 1985.
Dariusz Hybel [EZG z. 24, 1995 - Jakub z Głogowa]
