Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Archiwum miejskie Głogowa (Stadtarchiv Glogau)
Archiwum w Głogowie założono w 1. połowie XIV w. Początkowo liczyło około 10 dokumentów. Z czasem jego zasób powiększał się dzięki wielkiej aktywności władz miasta i, co się z tym wiąże, dużemu znaczeniu Głogowa, będącego siedzibą władzy książęcej i ważnym ośrodkiem gospodarczym na Dolnym Śląsku. Z archiwum ściśle związana była kancelaria miejska skąd wychodziły pisma sygnowane przez władze miasta. Ze względu na ciągłe zagrożenie pożarami postanowiono na pocz. XV w. złożyć archiwalia w wieży ratusza, gdzie znajdowały się aż do końca II wojny światowej. W ciągu wieków miasto wielokrotnie nawiedzały wojny i pożary, archiwum jednak do wychodziło z tych klęsk z relatywnie niewielkimi stratami. Szczególnie dotkliwa okazała się jednak dla jego zbiorów okupacja szwedzka w połowie XVII w. Wiele dokumentów wywieziono wtedy z Głogowa, a część uległa zniszczeniu. W 1915 r. znajdujące się w dużym nieporządku zasoby archiwalne ułożono zgodnie z instrukcją otrzymaną z Państwowego Archiwum we Wrocławiu. W tym samym roku wydano inwentarz w 28 tomie Codex Diplomaticus Silesiae autorstwa Konrada Wutkego, w którym zestawiono informacje o archiwaliach Głogowa. Przed II wojną światową archiwum posiadało 1317 dokumentów wystawionych w Głogowie (z lat 1281-1771), ponadto przywileje księstwa głogowskiego z lat 1290-1665, kronikę miasta, materiały statystyczne głogowskie z lat 1442-1895, akta dotyczące spraw polskich z lat 1773-1800, księgi miejskie, księgi kameralne, księgę przywilejów, tzw. Liber cum cruce z lat 1263-1469, 4 tomy Libri Nigri, księgę praw, księgi ławnicze, 200 tomów protokółów rady miejskiej, księgi cechów. Ogółem znajdowało się tam 14.288 jednostek archiwalnych. Przed 1945 r. część akt miejskich Głogowa (sygnowanych Rep. 25 do Rep. 132a) została złożona w Archiwum Państwowym we Wrocławiu. Dzisiaj z dawnego archiwum głogowskiego pozostała tylko niewielka część przechowywana w Archiwum Państwowym w Zielonej Górze. Są to „Akta miejskie Głogowa” obejmujące 514 jednostek archiwalnych, ponadto 2 teczki z fotografiami z kolegiaty głogowskiej z 1930 r., księga kościoła parafialnego św. Mikołaja oraz akta szkolnictwa głogowskiego (XIX w.), konsystorium ewangelickiego w Głogowie (z lat 1742-1812) i ewangelickiej gminy w Głogowie (1642-1945)*. Nieznane są losy pozostałych archiwaliów spisanych w inwentarzu K. Wutkego. Według informacji w prasie z 1947 r., jedną tonę akt odkrytych w ruinach Głogowa przewieziono do Archiwum Państwowego Wrocławiu, prawdopodobnie ich część dostała się później do Zielonej Góry**.
- [*] Akta głogowskie w AP w Zielonej Górze są obecnie dokładnie opracowywane. Z posiadanych informacji wynika, że wyniki tego opracowania rzucają nowe światło na znajdujące się tam dokumenty i ich charakter. P. Łachowski, 2008.
- [**] We wrocławskim Archiwum Państwowym znajdują się obecnie zespoły głogowskich dokumentów kościelnych, które dostały się tutaj w XIX w. Jest to zespół dokumentów klasztoru dominikanów (59 jednostek archiwalnych), klasztoru klarysek (381 jednostek archiwalnych), klasztoru franciszkanów (3 jednostki archiwalne) i kolegiaty (337 jednostek archiwalnych). Oprócz tego znajduje się tam zbiór dokumentów księstwa głogowskiego obejmujący 820 jednostek archiwalnych z lat 1329-1870. Zbiory głogowskie posiada też Archiwum Archidiecezjalne we Wrocławiu. Są to głównie dokumenty pergaminowe parafii św. Mikołaja i kolegiaty.
Literatura:
A. Dereń, Archiwa na Dolnym Śląsku przed II wojną światową [w:] „Archeton“ z. 18, 1948;
W.G. Schulz, Das Glogauer Stadtarchiv und die städtische Bücherei [w:] Glogau. Monographien deutscher Städte, t. XVII, Berlin 1926;
K. Wutke (oprac.), Codex Diplomaticus Silesiae, t. 28 Die Inventare der nichtstaatlichen Archive Schlesiens. Kreis und Stadt Glogau, Breslau 1915;
R. Żerelik, Das Stadtarchiv und andere Glogauer Archive [w:] Glogau im Wandel der Zeiten - Głogów poprzez wieki, Wurzburg 1993.
Jerzy Dymytryszyn [EZG z. 11, 1994 - Archiwum głogowskie], Red. 2009
