Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Głogowski Przegląd Kultury Polskiej – Kresy [1999]
Prezentacja kultury kresowej została wpisana do kalendarza imprez kulturalnych Głogowa w 1995 r. Pomysłodawcą imprezy był Leszek Lenarczyk – dyrektor Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Głogowie. Jej głównym organizatorem jest muzeum. Działalność merytoryczną i opiekę nad Przeglądem sprawuje Dział Naukowo-Oświatowy muzeum. Miejscem corocznych prezentacji jest amfiteatr głogowski i siedziba muzeum – Zamek Książąt Głogowskich. Pierwszy Przegląd pod nazwą „Koncert Polskich Zespołów Folklorystycznych z Kresów Wschodnich – Zamek 95” odbył się 9 V 1995. Przegląd towarzyszył otwartej w tym czasie w muzeum głogowskim wystawie zatytułowanej „Głogów 1945. Losy tułaczy”, przedstawiającej losy Polaków przymusowo przesiedlonych przez Niemców i Rosjan w latach 1939-1945. W koncercie galowym obok zespołów polonijnych: „Kapela Świętojańska” ze Służan (Wileńszczyzna, Litwa). Zespół Pieśni i Tańca „Grzegorzanie” z Wilna, „Wesoły Lwów” ze Lwowa, wystąpiły także grupy folklorystyczne Górali Czadeckich „Dawidenka” z Koźlic i „Dolina Seretu” z Gaworzyc. Duże zainteresowanie głogowian imprezą, skłoniło organizatorów do rozszerzenia wydarzenia do ram spotkań cyklicznych, tj. do „Głogowskiego Przeglądu Kultury Polskiej – Kresy”. Na drugim Przeglądzie, który miał miejsce w dniach 10-16 VII 1996 (koncert galowy odbył się 13 lipca), do „Kapeli Świętojańskiej” i kapeli „Wesoły Lwów” dołączył Chór Pieśni Polskiej „Grzegorzewo” z Wilna (Litwa) i Zespół Pieśni i Tańca „Przyjaciele” z Lidy (Białoruś). Na trzecim Przeglądzie (4-6 VII 1997, koncert galowy 5 lipca) swoje umiejętności zaprezentowali: kapela „Wesoły Lwów”. „Kapela Wileńska” (Wilno, Litwa), Zespół Pieśni i Tańca „Grzegorzanie”, a także Teatr Polski we Lwowie ze spektaklem Zemsta Aleksandra Fredry. Na kolejnym Przeglądzie, już czwartym (3-5 VII 1998, koncert galowy 4 lipca), obok wymienionych ostatnich dwóch zespołów i Teatru ze Lwowa (z przedstawieniem wokalno–poetyckim pt. Randka z Hemarem), wystąpił zespół folklorystyczny „Żarna” z Sambora i Teatr Polski z Wilna (ze spektaklem Zagłoba swatem według Henryka Sienkiewicza). W czwartym Przeglądzie uczestniczyły także dwa okoliczne zespoły folklorystyczne: „Grochowiczanki” z Grochowic i „Przedmościanki” z Przedmościa. Od 1997 r. imprezie towarzyszy wystawa współczesnych artystów – Polaków z Litwy i Ukrainy, połączona z aukcją eksponowanych prac. Corocznie w czasie Przeglądu zespoły folklorystyczne występują także w okolicznych miejscowościach. Występy takie odbyły się w Gaworzycach, Grębocicach, Jaczowie, Jerzmanowej, Kurowicach, Przedmościu, Rudnej, Serbach, Sławie i Sobinie. W 1998 r. Teatr Polski we Lwowie wystąpił z przedstawieniem w Kożuchowie, a Teatr Wileński w Jaworze. Programy Przeglądów stanowiły przede wszystkim tradycyjne i współczesne utwory polskie, powstałe na dawnych Kresach Wschodnich Rzeczpospolitej. Przegląd kultury kresowej ma na celu integrację społeczną i kulturalną Polaków mieszkających w obecnych granicach państwa polskiego oraz na terenach dawnych Kresów Wschodnich. Dla głogowskiego społeczeństwa stanowi okazję do poznania bogatej polskiej tradycji, pogłębienia świadomości narodowej i budowy na tej podstawie własnej tożsamości, natomiast dla rodaków mieszkających na dawnych Kresach Przegląd stwarza możliwość prezentacji kultury i umocnienia związku z macierzą. Każdy Przegląd otwiera hejnał z wieży Zamku Książąt Głogowskich, a zamyka wspólna pieśń Marsz Polonia.
Literatura:
E. Jabłoński, Kresowiacy w Głogowie, „Tygodnik Głogowski Sami”, 1995, nr 20, s. 8;
Kresowiacy przyjechawszy do Głogowa, „Gazeta Lubuska”, 1995, nr 106, s. 8;
Baciary i Wilniaki zawojowali Głogów, „Konkrety”, 1996, nr 1249, s. 30;
Festiwal tożsamości, „Gazeta Lubuska”, 1997, nr 146, s. 17;
S. Fedyniak, Kresowy zawrót głowy, „Słowo Polskie”, 1997, nr 161, s. 15;
Zamek w Głogowie, 30 lat głogowskiego Muzeum, Głogów 1997, s. 47-48;
Deszczowe randki kresowiaków, „Gazeta Lubuska”, 1998, nr 156, s.15.
Dokumentacja w zbiorach Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Głogowie.
Henryka Rudowicz [EZG z. 50, 1999 – Głogowski Przegląd Kultury Polskiej – Kresy]
