Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Głogowskie Towarzystwo Historyczne „Verein für die Geschichte Glogau's”
„Verein für die Geschichte Glogau's” powstało na fali zainteresowań rodzimą przeszłością, rozbudzonych przez prądy umysłowe epoki (koniec XVIII – początki XIX w.), zarazem jako wyraz obywatelskiego patriotyzmu, będącego reakcją na deprymującą lekcję okupacji francuskiej Głogowa. Na ten ostatni czynnik wskazuje zadekretowany w statutach głogowskiego towarzystwa zwyczaj corocznego uczczenia 17 kwietnia „uroczystą wielką ucztą”, na pamiątkę opuszczenia w 1814 r. Głogowa przez wojska napoleońskie.
Motorem grupy inicjującej powołanie do życia stowarzyszenia był niewątpliwie Gottlob S. Dietrich, zasłużony dla miasta lekarz i historyk amator, autor książki o losach głogowian w latach 1806-1814. W listopadzie 1824 r. uchwalone zostały statuty związku, podpisane przez 40 osób. W styczniu następnego roku nadeszła z Pruskiego Urzędu Królewskiego w Legnicy zgoda na podjęcie działalności, w kwietniu wydany został drukiem tekst statutów. Daty wskazują, że inicjatywa głogowian dała początek pierwszemu na Dolnym Śląsku towarzystwu historycznemu.
Statutowa działalność towarzystwa odbywać się miała w sekcjach, z których jedna powołana została do badania przeszłości, drugiej zaś powierzono obowiązki bieżącej dokumentacji „(…) wszystkiego, co mogłoby się przydać przyszłemu historiografowi”.
Dopiero w 1829 r. ukazał się w druku skromny zeszyt zawierający kilka przyczynków do dziejów Głogowa, sygnowany przez towarzystwo. Na wstępie przyznaje się tam, że dotychczasowe efekty pracy są niezadowalające, wyrażając zarazem nadzieję na ich poprawę w przyszłości. Niestety, następne lata tego nie potwierdzają; liczba członków malała, a w 1837 r. zaprzestano bieżącej dokumentacji w formie kroniki. Dopiero pod koniec lat 40. nastąpiło pewne ożywienie działalności, wyrażające się głównie - jak się wydaje - w gromadzeniu dokumentów przeszłości. Była w tym zasługa Ferdinanda Minsberga (1781-1855), nauczyciela i pasjonata głogowskich dziejów. W 1853 r. opublikował on dwutomową książkę o historii miasta i twierdzy. Minsberg rozumiał swoje dzieło jako owoc pracy towarzystwa, co odnotowane jest na karcie tytułowej. Po śmierci Minsberga działalność towarzystwa zdaje się zamierać. W 1863 r. współdziałało jeszcze z magistratem w ufundowaniu popiersia Andreasa Gryphiusa w niszy teatru miejskiego, ale już R. Bendt, autor kolejnej monografii dziejów Głogowa (1879) w ogóle nie wspomina o istnieniu tutejszego towarzystwa historycznego.
Literatura:
Statuten des Vereins für die Geschichte der Stadt Groß-Glogau, Glogau 1825;
F. Minsberg, Geschichte der Stadt und Festung Groß-Glogau, Glogau 1853.
Antoni Bok [EZG z. 34, 1995 – Głogowskie Towarzystwo Historyczne]
