Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Reformacja
Reformacja w Głogowie
W latach 30. XVI w. umacniał się w księstwie głogowskim wpływ reformacji. Dla Głogowa punktem zwrotnym było opuszczenie przez franciszkanów klasztoru i przyjęcie przez nich nowego wyznania w 1533 r. Nie pomógł wydany dziesięć lat wcześniej dekret króla Ferdynanda skierowany do rady miejskiej, by stanowczo sprzeciwili się nauce Lutra.
Około 1540 r. pod wpływem anabaptyzmu (XVI-wieczny ruch społeczno-religijny, szczególnie negujący chrzest niemowląt i propagujący równość społeczną) dwa tysiące ludzi z okolic Głogowa wyruszyło na Morawy, by realizować ideały tego radykalnego skrzydła reformacji. Zostali jednak oszukani przez swego przywódcę Gabriela Scherdinga i część z nich powróciła do księstwa głogowskiego. Następca Ferdynanda, Maksymilian gwarantował na Śląsku wolny wybór religii. Dzięki temu w 1564 r. głogowscy protestanci oficjalnie powołali pierwszego ewangelickiego pastora Joachima Spechta (usuniętego zresztą później po zamieszkach w 1576 r.), sprowadzili także na potrzeby szkoły ewangelickiego nauczyciela Kaspra Pridmanna.
Źródłem długoletnich waśni religijnych stał się w Głogowie spór o świątynię dla protestantów. Początkowo gromadzili się oni w pobliskim kościółku w Brzostowie, jednak wraz ze wzrostem zwolenników nowej wiary potrzebna była większa świątynia w samym Głogowie. Protestanci próbowali bez powodzenia opanować w latach 60. kościoły bernardynów i dominikanów, także kościół Bożego Ciała na Przedmieściu Brzostowskim. Wreszcie w 1581 r. przejęli władzę nad parafialnym kościołem św. Mikołaja. W tym samym roku przybył ewangelicki pastor z Wrocławia Achatius Hoffman.
Zamieszki na tle religijnym wybuchły znowu w 1602 r., a w 1604 r. doszło do aresztowania przez protestantów burmistrza katolickiego i pisarza miejskiego. Powołano nową radę miejską składającą się jedynie z ewangelików.
Spory religijne uciszył na terenie Głogowa list majestatyczny Ferdynanda II z 1609 r. zapewniający wolność wyznania. Nowa rada miejska złożona została w połowie z katolików i w połowie z protestantów.
Literatura: J. Blaschke, Geschichte der Stadt Glogau und des Glogauer Landes, Glogau 1913; J. Chutkowski, Dzieje Głogowa, Legnica 1991.
Dariusz Hybel [EZG z. 7, 1993 – Reformacja]
