Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Rzeka Rudna [1999]
Stanowiąca lewobrzeżny dopływ Odry rzeka Rudna mierzy 30,7 km długości, a jej zlewnia zajmuje powierzchnię 373,8 km2*. Rudna wypływa ze Wzgórz Dalkowskich. Jej źródła położone są na wysokości 170 m n.p.m. i znajdują się nieopodal wsi Koźlice. Źródliskowe partie zlewni Rudnej zbudowane są z piasków i żwirów morenowych. Rzeka uchodzi do Odry w Głogowie w km 391,5 w miejscu gdzie dawniej mieściła się stocznia na wysokości 74 m n.p.m. We wsi Rudna leżącej w km 25,5 biegu rzeki, uchodzi do Rudnej potok Kalinówka. W jej zlewni leży największy w Europie zbiornik odpadów poflotacyjnych Żelazny Most. Po wybudowaniu zbiornika górna część zlewni Kalinówki wraz z wodami nadosadowymi systemem rurociągów prowadzi swoje wody bezpośrednio do Odry powyżej mostu drogowego w Głogowie. Skutkiem budowy zbiornika zlewnia Kalinówki tocząca swe wody do Rudnej zmalała do 4,6 km2. W km 23,9 uchodzi do Rudnej potok Gręzina, którego długość wynosi 7,5 km, a powierzchnia zlewni 18,4 km2. Zarówno źródła jak i ujście Gręziny znajduje się w okolicy wsi Mleczno. Poniżej wsi Gwizdanów Rudna opuszcza Wzgórza Dalkowskie i wpływa do Pradoliny Głogowskiej. W km 13,6 uchodzi do Rudnej Moskorzynka wypływająca na południe od wsi Kazimierzów na wysokości 160 m n.p.m. Jej długość wynosi 12,1 km, a powierzchnia zlewni 88,1 km2. Największy dopływ Moskorzynki to Zdziarowita wypływająca w pobliżu wsi Tarnówek. Na zachód od Obiszowa wypływa Kanał Brusina długości 9,7 km i mający zlewnię o powierzchni 26,0 km2. Kanał ten uchodzi do Rudnej w okolicy Retkowa w km 11,5. Największym dopływem rzeki Rudna jest Kanał Południowy, który uchodzi do niej w km 5,7. Jego zlewnia ma powierzchnię 109,3 km2, a długość kanału wynosi 19,1 km. Odnogę Kanału Południowego stanowi Kanał Środkowy o długości 12,4 km, którego zlewnia zajmuje powierzchnie 18,2 km2. Lewy dopływ Kanału Południowego nosi nazwę Borownica. Jej długość wynosi 17,6 km. W km 3,6 uchodzi do Rudnej Kanał Borkowski. Ma on 6,5 km, a jego zlewnia rozciąga się na powierzchni 10,0 km2. Niemal cały obszar zlewni rzeki Rudna jest zmeliorowany. W ramach kontynuowanego od 1989 r. zadania inwestycyjnego „Proszówek” realizowanego według projektu mgr inż. Antoniego Kowalewskiego z BPWM Zielona Góra, wykonywana jest regulacja rzeki wraz z melioracjami szczegółowymi. W Proszówku i w Rzeczycy wybudowano niewielkie zbiorniki retencyjne o łącznej kubaturze 2750 m3, a w Widziszowie na Kanale Borkowskim będzie wybudowana przepompownia. W Głogowie-Krzepowie znajduje się wodowskaz założony tam w 1957 r. Zero wodowskazu znajduje się na rzędnej 71,41 m NN.
- (*) Według Raportu o stanie środowiska w województwie dolnośląskim w 2005 roku, Rudna ma 31,3 km długości, a jej dorzecze zajmuje powierzchnię 394,4 km2. Red. 2009.
Red. Według Raportu o stanie środowiska w województwie dolnośląskim w 2005 roku, Jakość wód rzeki w przekrojach: powyżej wsi Rudna i poniżej ujścia Kalinówki i Moskorzynki odpowiadała klasie III, a w Głogowie poniżej cukrowni – klasie IV. Na rzekę w jej środkowym biegu oddziałują wody infiltracyjne ze zbiornika odpadów poflotacyjnych „Żelazny Most”. Główne źródła zanieczyszczeń oddziaływujących na jakość wód w zlewni Rudnej stanowią mechaniczno-biologiczne oczyszczalnie ścieków, znajdujące się w ośmiu miejscowościach.
Literatura:
Studium gospodarki wodnej LGOM, Hydroprojekt Warszawa 1969;
Studium hydrologiczne dla określenia wód dyspozycyjnych w rejonie województwa legnickiego, IMGW Wrocław 1984;
Gospodarka zasobami wodnymi dorzecza górnej i środkowej Odry, RZGW Wrocław 1993;
Roczniki Hydrologiczne.
Jerzy Herman [EZG z. 50, 1999 – Rzeka Rudna]
