Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
(→Ocena rządów Zygmunta Jagiellończyka w księstwie głogowskim) |
|||
| (Nie pokazano 13 wersji pośrednich.) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| - | |||
[[Kategoria: Średniowiecze]] | [[Kategoria: Średniowiecze]] | ||
=Zygmunt Jagiellończyk= | =Zygmunt Jagiellończyk= | ||
| Linia 11: | Linia 10: | ||
<small> | <small> | ||
| - | Literatura: J. Blaschke, '''Geschichte der Stadt Glogau und des Glogauer Landes''', Glogau 1913; | + | '''Literatura:'''<br> |
| - | Z. Boras, '''Zygmunt Stary w Głogowie''', Katowice 1983; | + | J. Blaschke, '''Geschichte der Stadt Glogau und des Glogauer Landes''', Glogau 1913; <br> |
| - | J. Chutkowski, '''Dzieje Głogowa''', t. I, Legnica 1991; | + | Z. Boras, '''Zygmunt Stary w Głogowie''', Katowice 1983; <br> |
| - | W. Dzięgiel, '''Król polski Zygmunt I na Śląsku''', Katowice 1936; | + | J. Chutkowski, '''Dzieje Głogowa''', t. I, Legnica 1991; <br> |
| - | S. Nowogrodzki, '''Rządy Zygmunta Jagiellończyka na Śląsku i w Łużycach (1499-1506)''', Kraków 1937; | + | W. Dzięgiel, '''Król polski Zygmunt I na Śląsku''', Katowice 1936; <br> |
| - | A. Pawiński, '''Młode lata Zygmunta Starego''', Warszawa 1993; | + | S. Nowogrodzki, '''Rządy Zygmunta Jagiellończyka na Śląsku i w Łużycach (1499-1506)''', Kraków 1937; <br> |
| - | + | A. Pawiński, '''Młode lata Zygmunta Starego''', Warszawa 1993;<br> | |
| + | </small> | ||
| + | '''Krzysztof Nowak''' [EZG z. 10, 1993 – '''''Zygmunt Jagiellończyk jako książę głogowski'''''] | ||
| - | =Ocena rządów Zygmunta Jagiellończyka w księstwie głogowskim= | + | <div style=" background-color: #FFFFCC"> |
| - | + | ==Ocena rządów Zygmunta Jagiellończyka w księstwie głogowskim== | |
| - | W skali tysiąclecia rządy Zygmunta Jagiellończyka w księstwie głogowskim było tylko epizodem. Jednak ze względu na jego dokonania, na dalekosiężne korzyści dla miasta i księstwa, stanowiło osobny i ważny rozdział. Z jego zasług trzy wydają się najważniejsze: reforma sądownictwa (1505, ustanowienie sądu leńskiego, jako najwyższego sądu apelacyjnego w księstwie), otwarcie w Głogowie mennicy i poprawa bezpieczeństwa. | + | W skali tysiąclecia rządy Zygmunta Jagiellończyka w księstwie głogowskim było tylko epizodem. Jednak ze względu na jego dokonania, na dalekosiężne korzyści dla miasta i księstwa, stanowiło osobny i ważny rozdział. Z jego zasług trzy wydają się najważniejsze: reforma sądownictwa (1505, ustanowienie sądu leńskiego, jako najwyższego sądu apelacyjnego w księstwie), otwarcie w Głogowie mennicy i poprawa bezpieczeństwa. |
To, że Głogów stał się w czasach odrodzenia kwitnącym ośrodkiem handlowym, konkurującym z Wrocławiem, zawdzięcza w głównym stopniu krótkim ale świetnym rządom królewicza Zygmunta, jego zdecydowaniu w porządkowaniu zaniedbań, które w Głogowie zastał. Według S. Nowogrodzkiego „Rządy Zygmunta, jakkolwiek bardzo krótkie, zjednały mu na Śląsku znaczenie, sławę i uznanie u współczesnych, i dobrą a zasłużona sławę u potomnych”. | To, że Głogów stał się w czasach odrodzenia kwitnącym ośrodkiem handlowym, konkurującym z Wrocławiem, zawdzięcza w głównym stopniu krótkim ale świetnym rządom królewicza Zygmunta, jego zdecydowaniu w porządkowaniu zaniedbań, które w Głogowie zastał. Według S. Nowogrodzkiego „Rządy Zygmunta, jakkolwiek bardzo krótkie, zjednały mu na Śląsku znaczenie, sławę i uznanie u współczesnych, i dobrą a zasłużona sławę u potomnych”. | ||
Z faktu, że Zygmunt nie poczynił starań o przyłączenie ziemi głogowskiej do Korony nie należy raczej wyciągać wniosków oceniających. Jagiellonowie realizowali politykę dynastyczną, byli jednym z wielkich domów panujących w Europie - i wówczas w pełnym rozkwicie. Śląsk i Łużyce weszły w obręb ich władztwa, a wtedy jeszcze nic nie wskazywało na zmianę. | Z faktu, że Zygmunt nie poczynił starań o przyłączenie ziemi głogowskiej do Korony nie należy raczej wyciągać wniosków oceniających. Jagiellonowie realizowali politykę dynastyczną, byli jednym z wielkich domów panujących w Europie - i wówczas w pełnym rozkwicie. Śląsk i Łużyce weszły w obręb ich władztwa, a wtedy jeszcze nic nie wskazywało na zmianę. | ||
| - | '''A. Bok, 2008'''</ | + | |
| + | '''A. Bok, 2008''' | ||
| + | </div> | ||
Aktualna wersja
Zygmunt Jagiellończyk
Zygmunt I Jagiellończyk sprawował władzę w księstwie głogowskim w latach 1499-1506, formalnie – do maja 1508 r. Przekazanie władzy Zygmuntowi przez jego brata Władysława – króla Czech i Węgier nastąpiło 27 XI 1499 w Budzie. Przez pierwsze lata rządził Głogowie starosta książęcy Wojciech Sobek. Zygmunt przybył do Głogowa 5 VI 1502. Odtąd, do października 1506 r. sprawował rządy z przerwami osobiście, traktując Głogów jako swoją główną rezydencję na Śląsku (od 1501 r. w imieniu króla Władysława zarządzał także księstwem opawskim, a pod koniec 1504 r. przypadła mu godność królewskiego namiestnika całego Śląska, w następnym roku również Łużyc).
Księstwo głogowskie przez dziesięciolecia wstrząsane przez wojny nie miało uporządkowanej gospodarki i finansów. Kiedy Zygmunt przebywał jeszcze w Budzie, król Władysław udzielił mu zezwolenia na bicie w Głogowie monet tzw. półgroszków na stopę polską. W dniu 5 VI 1504 książę uzyskał prawo bicia groszy czeskich, a 26 V 1505 prawo bicia monet na tzw. ziarno wrocławskie. Uporządkował również stosunki podatkowe, starając się w pewnym stopniu ograniczać wyzysk ludności. Zezwolił kapitule głogowskiej na utrzymanie zbrojnego pocztu, który miał bronić Kościół przed zakusami niemieckiego mieszczaństwa. Rozprawiał się z bandami opryszków. Rozstrzygnął trwający od dłuższego czasu spór pomiędzy mieszczanami a duchowieństwem o wysokość odsetek zwłoki za długi zaciągane u kleru. Pod koniec 1505 r. Zygmunt przeprowadził reformę sądownictwa. Utworzył sąd leński jako najwyższy sąd apelacyjny w księstwie, zarówno dla rycerstwa jak i dla mieszczan, który był zwoływany 4 razy w roku.
Zygmunt Jagiellończyk w okresie swoich rządów w Głogowie nie posiadał większych zasobów finansowych. Jego panowanie nie pozostawiło w mieście zbyt wielu materialnych śladów książęcego mecenatu. Zygmunt pragnął przekształcić zamek w renesansową rezydencję. Przeprowadzono najbardziej konieczne prace remontowe, plany włoskich artystów, które Zygmunt przywiózł z Budy, pozostały jednak w szufladzie. Za jego czasu powstały znane figury na Bramie Odrzańskiej. Wybudował szpital dla ubogich, który wziął na swoje utrzymanie. Niektóre domy w mieście wyłączył spod prawa miejskiego (dwór Tschamerhof). Z herbu miasta usunął korwinowskiego kruka, a na jego miejsce kazał umieścić wizerunek Matki Boskiej. Ostatnim aktem Zygmunta I był przywilej nadany 3 VIII 1506 mieszczaninowi głogowskiemu Franciszkowi Eysackowi na otwarcie apteki. Następnego dnia, na wieść o ciężkiej chorobie króla Aleksandra (zmarł 19 VIII), wyruszył na Litwę. Jeszcze w tamtym roku został wybrany Wielkim Księciem Litewskim i królem Polski. 5 V 1508 zwrócił księstwo głogowskie Władysławowi.
Literatura:
J. Blaschke, Geschichte der Stadt Glogau und des Glogauer Landes, Glogau 1913;
Z. Boras, Zygmunt Stary w Głogowie, Katowice 1983;
J. Chutkowski, Dzieje Głogowa, t. I, Legnica 1991;
W. Dzięgiel, Król polski Zygmunt I na Śląsku, Katowice 1936;
S. Nowogrodzki, Rządy Zygmunta Jagiellończyka na Śląsku i w Łużycach (1499-1506), Kraków 1937;
A. Pawiński, Młode lata Zygmunta Starego, Warszawa 1993;
Krzysztof Nowak [EZG z. 10, 1993 – Zygmunt Jagiellończyk jako książę głogowski]
Ocena rządów Zygmunta Jagiellończyka w księstwie głogowskim
W skali tysiąclecia rządy Zygmunta Jagiellończyka w księstwie głogowskim było tylko epizodem. Jednak ze względu na jego dokonania, na dalekosiężne korzyści dla miasta i księstwa, stanowiło osobny i ważny rozdział. Z jego zasług trzy wydają się najważniejsze: reforma sądownictwa (1505, ustanowienie sądu leńskiego, jako najwyższego sądu apelacyjnego w księstwie), otwarcie w Głogowie mennicy i poprawa bezpieczeństwa. To, że Głogów stał się w czasach odrodzenia kwitnącym ośrodkiem handlowym, konkurującym z Wrocławiem, zawdzięcza w głównym stopniu krótkim ale świetnym rządom królewicza Zygmunta, jego zdecydowaniu w porządkowaniu zaniedbań, które w Głogowie zastał. Według S. Nowogrodzkiego „Rządy Zygmunta, jakkolwiek bardzo krótkie, zjednały mu na Śląsku znaczenie, sławę i uznanie u współczesnych, i dobrą a zasłużona sławę u potomnych”. Z faktu, że Zygmunt nie poczynił starań o przyłączenie ziemi głogowskiej do Korony nie należy raczej wyciągać wniosków oceniających. Jagiellonowie realizowali politykę dynastyczną, byli jednym z wielkich domów panujących w Europie - i wówczas w pełnym rozkwicie. Śląsk i Łużyce weszły w obręb ich władztwa, a wtedy jeszcze nic nie wskazywało na zmianę.
A. Bok, 2008
