Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
(Nowa strona: Kategoria:Historia po 1945 i współczesność Kategoria:Gospodarka i gospodarka komunalna =Legnicko-Głogowski Okręg Miedziowy (LGOM)= Legnicko-Głogowski Okręg Miedziowy...) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| - | |||
[[Kategoria:Gospodarka i gospodarka komunalna]] | [[Kategoria:Gospodarka i gospodarka komunalna]] | ||
Wersja z dnia 17:21, 21 sty 2015
Legnicko-Głogowski Okręg Miedziowy (LGOM)
Legnicko-Głogowski Okręg Miedziowy (rzadziej zwany Lubińsko-Głogowskim Zagłębiem Miedziowym) to obszar miejsko-przemysłowy i zagłębie rud miedzi w północnej części woj. dolnośląskiego (do 1999 r. w woj. legnickim). Obecnie leży w granicach 5 powiatów (ziemskich: głogowskiego, legnickiego, lubińskiego, polkowickiego oraz grodzkiego – Legnica), o powierzchni ok. 2,2 tys. km2. Zagospodarowane górniczo obszary Okręgu to Lubin z Małomicami, Polkowice, Rudna i Sieroszowice, o łącznych zasobach geologicznych 1740 mln ton (ok. 75% zasobów krajowych).
Prace poszukiwawcze złóż rud miedzi w obszarze przedpola sudeckiego rozpoczęto u schyłku XIX w. i kontynuowano po 1945 r. w rejonie obecnego LGOM. Ich prekursorem był prof. Uniwersytetu Wrocławskiego Józef Zwierzycki. W 1951 r. Jan Wyżykowski stworzył program poszukiwawczy, a w latach 1955-1956 dokonano pierwszych wierceń. Uchwała Rządu z 1955 r. zobowiązała Państwowy Instytut Geologiczny do kontynuowania badań. W 1957 r. geologowie pod kierunkiem Wyżykowskiego odkryli złoże Lubin-Sieroszowice. W 1960 r. rozpoczęto zagospodarowanie złóż i wzniesiono pierwszy szyb (L-3) kopalni „Lubin”.
Wraz z rozbudową przemysłu na tym obszarze rozwinięto infrastrukturę techniczną (m.in. drogi kołowe, linie energetyczne i kolejowe), a zwłaszcza zaplecze mieszkaniowe (Głogów, Legnica, Lubin, Polkowice). W dużym stopniu zmieniła się struktura gospodarcza rolniczego dotąd regionu, który szybko awansował do rangi najważniejszych w kraju. Obecnie zasoby LGOM szacuje się na 2,3 mld ton rudy o zawartości 1,6% metalu. Złoża o znacznej miąższości (1-20 m) rozmieszczone są na głębokości od kilkuset metrów do około 1,5 km. Rocznie odzyskuje się ok. 27 mln ton rud miedzi. Ponadto znajdują się tu złoża węgla brunatnego i soli.
W dniu 1 V 1961 r. powstał tzw. Kombinat Górniczo-Hutniczy Miedzi w budowie (z siedzibą w Lubinie), który zajął się wydobyciem i przetwórstwem miedzi. Wybudowano zbiorniki poflotacyjne i stację uzdatniania wody, a we Wrocławiu zakłady badawczo-projektowe „Cuprum”. Kolejno otwierano kopalnie: „Polkowice” (1962-1967), „Lubin” (1964-68), „Rudna” (1971-1974) oraz „Sieroszowice” (1972-1979). Równocześnie rozbudowano hutę miedzi w Legnicy, a w 1968 r. rozpoczęto budowę huty miedzi „Głogów I” w Żukowicach. W 1977 r. uruchomiono hutę „Głogów II”, a w 1979 r. walcownię w Orsku. W 1999 w skład kombinatu (zatrudniającego ok. 45 000 osób) wchodziły kopalnie – „Lubin”, „Polkowice”, „Rudna”, „Sieroszowice”, huty – „Głogów I i II”, „Legnica”, „Orsk”, ponadto zakład wzbogacania rud Lubin, fabryka kwasu siarkowego oraz kilkanaście zakładów zaplecza usługowo-technicznego. W 1993 r. zakłady te przekształciły się w spółki Polskiej Miedzi, ponadto powstał „Bank Cuprum” i przedsiębiorstwo handlu zagranicznego – Mertraco.
W latach 90. XX w. dokonano wymiany zużytego w 60% parku maszynowego i transportowego oraz podjęto inwestycje proekologiczne. LGOM zaliczany jest do obszarów ekologicznego zagrożenia (m.in. stałe odwadnianie kopalń i zrzut wysoko zmineralizowanych wód dołowych do Odry, tworzenie dużych mas odpadów flotacyjnych deponowanych w składowiskach na powierzchni; ponadto odpady z procesów hutniczych, deformacja powierzchni, wód powierzchniowych i podziemnych oraz emisja zanieczyszczeń pyłowo-gazowych). Od lat 90. zmniejszono emisję pyłów (w porównaniu z 1980 r. dwunastokrotne) i dwutlenku siarki (ponad sześciokrotny jej spadek). Nadal ogromnym problemem LGOM są odpady poprodukcyjne – wydobywa się ok. 9000 ton rudy dziennie, z czego 94% masy trafia do największego na świecie zbiornika odpadów przemysłowych Żelazny Most (objętość docelowa 750 mln m3).
W 2004 r. KGHM Polska Miedź SA otrzymał koncesję na wydobywanie rud miedzi ze złoża na północ od istniejących obszarów górniczych „Sieroszowice I” oraz „Rudna I” i „Rudna II. Powstał nowy obszar i teren górniczy Głogów Głęboki-Przemysłowy (GG-P) obejmujący 56 km2 (m.in. okolice Bytomia Odrzańskiego, Gaworzyc, Radwanic i Retkowa) z zasobami sięgającymi 292 mln ton. Dotąd łącznie na terenie LGOM wybudowano 29 szybów. Aktualnie głębiony szyb SW-4 (docelowo do poziomu 1219 m) oraz przygotowywany szyb GG-1 należą do największych na świecie inwestycji górniczych.
Literatura:
Kronika Polskiej Miedzi, Wrocław 1997;
[M.R. Górniak], Legnicko-Głogowski Okręg Miedziowy, (w:) Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Gutenberg Print, Warszawa 2001, t. 36/14, s. 60-61;
J. Paździora, Polska miedź 1945-2010 (synteza działalności), Żary 2011 (zestawienie bibliografii na s. 129-131).
Marek Robert Górniak [EZG z. 72, 2012 - Legnicko-Głogowski Okręg Miedziowy (LGOM)]
