Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Dariusz (Dyskusja | wkład)
(Nowa strona: Kategoria:Biogramy Podkategoria:Okres nowożytny (1500-1945) =Lichtenfels Georg= Georg Lichtenfels, zw. Starszym (Lichtenfels – ojciec, sygnował swoje dzieła podpisem S...)
Następna edycja →
Aktualna wersja
Podkategoria:Okres nowożytny (1500-1945)
Lichtenfels Georg
Georg Lichtenfels, zw. Starszym (Lichtenfels – ojciec, sygnował swoje dzieła podpisem Senior) urodził się pomiędzy 1625 i 1630 r. w rodzinie katolickiej z Kożuchowa. Jego nazwisko zostało odnotowane pod datą 21.12.1671 r. w księgach metrykalnych parafii katolickiej pw. NMP w Kożuchowie. Wiadomo, że ożenił się na przełomie lat 50. i 60. XVII w. i miał syna Georga Abrahama zw. Młodszym (zm. 1698), który na stałe pozostawał w Kożuchowie (w 1683 r. odnotowany był jako czeladnik). Zapewne jego synem był również Chrystian, który przez niemal całe swoje dorosłe życie przebywał w Głogowie (zm. 1712).
G. Lichtenfels podstawowe umiejętności malarskiego rzemiosła uzyskał zapewne w jednej z lokalnych śląskich pracowni cechowych. Natomiast podczas praktyki czeladniczej (w 2. połowie lat 50. XVII w.) kształcił się. w warsztacie malarskim Antona Stevensa von Steinfelsa (1610-75) w Pradze, na co wskazują liczne analogie formalne ich obrazów, sposób wykorzystania graficznych pierwowzorów i cechowej stylistyki. Samodzielną działalność jako malarz rozpoczął przed 1665 r. i musiał już wtedy posiadać tytuł mistrza cechowego. Lichtenfels związał się głównie z odbiorcami z kręgu Kościoła katolickiego. Początkowo wykonywał zlecenia dla kościołów kożuchowskich oraz Głogowa i okolic. Otrzymał m.in. zlecenia od kapituły głogowskiej dla kościoła kolegiackiego, gdzie wykonał kilka prac. Obecnie trudno jest jednoznacznie rozróżnić i rozstrzygnąć, któremu z Lichtenfelsów przypisać konkretne dzieło. Seniorowi generalnie przypisuje się m.in. dwa malowane sztandary głogowskiej kapituły z 1680 r. Głogowskie dzieła z rodzinnego warsztatu cechowego Lichtenfelsów uległy zniszczeniu lub zaginęły podczas oblężenia miasta w 1945 r. Zachowały się prace wykonane dla kościołów w Kożuchowie (farnego NMP i filialnego św. Ducha), Żaganiu (Augustianów) i okolicach (w świątyniach będących pod patronatem żagańskiego opactwa Augustianów) oraz w Grębocicach.
W kościele parafialnym pw. św. Marcina z Tours w Grębocicach zachowały się dwa obrazy autorstwa G. Lichtenfelsa St. Oba datowane są na rok 1665 (czego dowodzą umieszczone na dolnym płótnie, na czole podestu, sygnatury: Georgiu Lichtenfels F.) i zaliczane są do jednych z najwcześniejszych jego dzieł. W głównej kondygnacji nastawy ołtarza głównego znajduje się całopostaciowe przedstawienie jej patrona – św. Marcina z Tours na tle pejzażu. Święty ukazany jest jako biskup z pastorałem. Jest to obraz olejny na płótnie (220 x 140 cm) ujęty w zdobną ramę z motywami roślinnymi, górą zamknięty trójbocznie. Dzieło flankowane jest korynckimi kolumnami dźwigającymi uskokowe, profilowane, belkowanie. Zapewne w 1693 r. obraz został powiększony i wtórnie wmontowany w nową nastawę ołtarzową (stąd pozostawiony na nim zapis z tego okresu fratres duo). Natomiast w zwieńczeniu ołtarza został umieszczony drugi obraz Zwiastowanie Maryi. Jest to praca (owal o rozmiarach ok. 70 x 40 cm) wykonana także w oleju na płótnie. Fundatorem grębocickich obrazów był ukazany w pozie adoranta na dolnym obrazie ówczesny proboszcz oraz kanonik kapituły kolegiackiej w Głogowie Leonard Chrystian Fromhold (ok. 1611-77). Grębocicki ołtarz (w tym dwa obrazy Lichtenfelsa) był wielokrotnie odnawiany, a jego ostatnią gruntowną restaurację przeprowadzono w 2016 r. z inicjatywy proboszcza Wojciecha Ratajewskiego. Całość prac wykonano w krakowskiej pracowni konserwatorskiej pod kierunkiem Doroty Biedrońskiej-Krówki.
G. Lichtenfels St. odniósł zawodowy sukces i na około 30 lat zdominował lokalny rynek artystyczny w rejonie Środkowego Nadodrza, przez co zyskał miano „kożuchowskiego Rubensa”. Jego dzieła charakteryzuje konserwatywna maniera śląskich warsztatów cechowych oparta na stosowaniu gładkiej faktury, ostrego i mocnego konturu oraz unikania jaskrawych barw na rzecz stonowanej kolorystyki. Ponadto jego prace cechuje precyzja wykonania nawet najdrobniejszych detali.
G. Lichtenfels zmarł prawdopodobnie 6.02.1690 r. w Kożuchowie (niektóre źródła datują jego śmierć na lata 1691-1697).
Literatura: H. Hoffmann, Die katholischen Kirche des Landkreises Glogau, Breslau 1937, s. 46-47; K. Adamek, Wyposażenie kościoła parafialnego, [w:] Kożuchów. Zarys dziejów, red. T. Andrzejewski, Kożuchów 2003, s. 230-240; D. Błaszczyk, R. Sachs, Lichtenfelsów było niemało, „Szkice Legnickie” 28(2007), s. 209-212; M. Bryła, K. Dziura, M.R. Górniak, Od gotyku do baroku. Zabytkowe kościoły gminy Grębocice, red. A. Bok, Grębocice 2010, s. 23-29; A. Kozieł, E. Kłoda, Barokowy wystrój i wyposażenie malarskie w kościele parafialnym pw. NMP w Kożuchowie – najnowsze ustalenia, [w:] Kościół farny w Kożuchowie w świetle najnowszych badań. Materiały z konferencji naukowej, red. T. Andrzejewski, Kożuchów 2011, s. 78-97; A. Kozieł, Lichtenfels Georg, [w:] Malarstwo barokowe na Śląsku, red. A. Kozieł, Kożuchów 2011, s. 546-548; A. Kolbiarz, Barokowy wystrój rzeźbiarski kościoła poaugustiańskiego w Żaganiu i jego twórcy, [w:] Barokowi malarze i rzeźbiarze w dawnym opactwie augustianów w Żaganiu, oprac. A. Kozieł, A. Kolbiarz, M. Kwaśny, M. Macura, A. Szeląg, Zielona Góra 2015, s. 193-230; A. Kozieł, Georg i Georg Abraham Lichtenfelsowie, [w:] tamże, s. 17-46.
Marek Robert Górniak [EZG 78, 2018 – Lichtenfels Georg]
