Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Dariusz (Dyskusja | wkład)
(Nowa strona: Kategoria:Biogramy Podkategoria:Okres nowożytny (1500-1945) =Prades Jean-Martin de= Jean-Martin de Prades, zw. Abbé de Prades, urodził się ok. 1720 r. w rodzinie arystokr...)
Następna edycja →
Wersja z dnia 16:15, 9 lis 2018
Podkategoria:Okres nowożytny (1500-1945)
Prades Jean-Martin de
Jean-Martin de Prades, zw. Abbé de Prades, urodził się ok. 1720 r. w rodzinie arystokratycznej w Castelsarrasin (Francja). Po ukończeniu nauki w rodzinnych stronach studiował filozofię i teologię w Paryżu (m.in. w seminarium duchownym w Saint Sulpice) oraz u lazarystów w Montauban i tam przyjął święcenia kapłańskie. Po czym kontynuował studia na Sorbonie, gdzie w 1751 r. komisja teologiczna zakwestionowała tezy jego dysertacji (dotyczące natury duszy, pochodzenia dobra i zła oraz społeczeństwa, religii naturalnej i objawionej oraz cudów). W 1752 r. jego dzieło wpisano do indeksu ksiąg zakazanych i na polecenie arcybiskupa Paryża Christophe’a de Beaumonta du Repaire publicznie spalono, a Pradesa pozbawiono tytułów uniwersyteckich. Potępił go także papież Benedykt XIV, a parlament francuski odsunął od działalności naukowej. Decyzje te były reakcją na treść hasła Pradesa Certitude (pochwała Denisa Diderota) opublikowanego w 2 tomie Encyclopédie, ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers (Paris 1752).
Prades schronił się w Holandii, a następnie w Prusach, gdzie dokończył Apologie de Monsieur l’abbé de Prades (T. 1-3, Amsterdam 1752-1753). Pradesowi przypisuje się także autorstwo satyrycznego pamfletu o teologach Sorbony Tombeau le de la Sorbonne (Paris 1752). W Berlinie był lektorem i sekretarzem króla Fryderyka II Hohenzollerna (wraz z pensją otrzymał kanonie kościołów w Głogowie i Opolu). W 1754 r. odwołał wcześniejsze poglądy i został przywrócony do Kościoła katolickiego przez Benedykta XIV. Następnie Wydział Teologiczny Sorbony przywrócił mu stopnie naukowe, a biskup wrocławski Philipp Gotthard von Schaffgotsch mianował kanonikiem kapituły w Głogowie. Jednak na początku wojny siedmioletniej (1756-63) oskarżono go o zdradę stanu i w 1757 r. uwięziono w Magdeburgu. Po wojnie osiadł na Śląsku i zamieszkał w Głogowie. Do końca życia mieszkał w Głogowie, zapewne w domu księży przy kolegiacie. Podczas pobytu w Głogowie popadł w konflikt z miejscowym duchowieństwem, m.in. z proboszczem kościoła farnego św. Mikołaja Andreasem de Franchevillem (urzędującym 1772-96). Zmarł 20.07.1782 r. w Głogowie.
Literatura: J. Dedieu, Prades Jean-Martin de, [w:] The Catholic Encyclopedia, T. 12, New York 1913, s. 331-332; Prades Jean-Martin de, [w:] Podręczna encyklopedia kościelna, T. 31-32, red. S. Gall, Warszawa 1913, s. 393-394; J.S. Spink, The Abbé de Prades and the Encyclopedists. Was there a Plot?, „French Studies” 24(1970), s. 225-236; S.J. Koza, Prades Jean Martin de, [w:] Encyklopedia katolicka, red. E. Gigilewicz, T. 16, Lublin 2012, kol. 222.
Marek Robert Górniak [EZG 78, 2018 – Prades Jean-Martin de]
