Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Dariusz (Dyskusja | wkład)
(Nowa strona: Kategoria: Biogramy Podkategoria: Okres po 1945 =Kowalik Marian= Marian Kowalik urodził się 26.06.1923 r. w Bodaczowie na Zamojszczyźnie, w rodzinie chłopskiej związanej...)
Następna edycja →
Aktualna wersja
Kowalik Marian
Marian Kowalik urodził się 26.06.1923 r. w Bodaczowie na Zamojszczyźnie, w rodzinie chłopskiej związanej z cukrownią w Klemensowie. Będąc jeszcze uczniem szkoły powszechnej, w wieku 15 lat podjął w 1938 r. również pracę w cukrowni. W kwietniu 1943 r. został wcielony przez okupanta do kolejowych batalionów robotniczych. Wraz z kilkoma rówieśnikami zorganizował z nich ucieczkę i trafił do oddziału Gwardii Ludowej, którym dowodził Gustaw Król, pseud. „Cygan”. W ramach tego oddziału, pod pseud. „Junak” wziął udział w szeregu akcji bojowych w obronie ludności wysiedlanej Zamojszczyzny i w „walce o szyny”. Po wyzwoleniu tych terenów zgłosił się do wojska i został wcielony do 7 Dywizji Piechoty II Armii WP. Jako żołnierz radiotelegrafista 14 samodzielnej kompanii łączności przemierzył cały szlak bojowy. Wziął udział w forsowaniu Nysy Łużyckiej, w drugim etapie bitwy pod Budziszynem kończąc szlak frontowy w operacji praskiej.
Po zdemobilizowaniu w 1947 r. M. Kowalik zgłosił się do pracy w Cukrowni Klemensów, jednak przyjął propozycję podjęcia pracy w przemyśle cukrowniczym na Dolnym Śląsku i z Pszenna k/Świdnicy otrzymał skierowanie do cukrowni w Nosocicach (wówczas Cukrownia Noskowice, następnie Cukrownia Głogów). Na początku uczestniczył w inwentaryzacji sprzętu technicznego i magazynów oraz w uruchamianiu ciągu technologicznego. W 1949 r. został skierowany na kurs księgowych materiałowych, pracował jako księgowy kosztów, a od 1953 r. był kierownikiem zaopatrzenia. Podwyższał swoje wykształcenie: ukończył trzyletni kurs zorganizowany przez Zjednoczenie Przemysłu Cukrowniczego i Stowarzyszenie Techników Cukrowników oraz wieczorowo Liceum Ogólnokształcące w Głogowie.
W 1966 r. podjął się zadania organizacji w Głogowie VI Oddziału Pasażersko-Towarowego Państwowej Komunikacji Samochodowej na terenie powiatów: głogowskiego, szprotawskiego i wschowskiego. W 1968 r. M. Kowalik, na wyraźną prośbę załogi, powrócił do pracy w Cukrowni Głogów na zwolnione stanowisko dyrektora. Cukrownia znajdowała się wówczas w okresie modernizacji technologicznej. Na nowym kierowniczym stanowisku szybko zjednał sobie stałą załogę oraz stworzył dobrą atmosferę pracy w czasie kampanii cukrowniczych. Przez wiele lat głogowska cukrownia była wiodącym zakładem w Zielonogórskim Przedsiębiorstwie Cukrowniczym, wielokrotnie wynikami produkcyjnymi i przebiegiem kampanii zajmowała pierwsze miejsce w skali zjednoczenia i kraju. Na potrzeby załogi wybudowano osiedle mieszkaniowe, zaplecza socjalne i bazę magazynową oraz nowoczesną elektrociepłownię. W sierpniu 1983 r. M. Kowalik odszedł na emeryturę.
M. Kowalik pracę zawodową dzielił z działalnością partyjno-polityczną, w lokalnych, powiatowych i wojewódzkich strukturach PZPR, FJN i PRON oraz z pracą społeczną, przede wszystkim na rzecz głogowskiego sportu i środowiska kombatanckiego. Był jednym z założycieli w 1957 r. MZKS „Chrobry” Głogów, przez wiele kadencji wiceprezesem i członkiem Zarządu. W środowisku kombatanckim był przez wiele lat członkiem, a od 11.02.1977 r. prezesem, ZM ZBOWID oraz członkiem władz wojewódzkich. W tym czasie zainicjował szereg działań społecznych, m.in. budowę Pomnika Żołnierzy Polskich na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Legnickiej i opiekę nad mogiłami żołnierskimi. Związek rozwijał działalność w sferze opieki socjalnej i medycznej na rzecz środowiska. Będąc członkiem Towarzystwa Ziemi Głogowskiej w 1988 r. M. Kowalik został przewodniczącym Rady Klubu Pionierów Miasta Głogowa i współtworzył opracowanie „Księgi Pamiątkowej Pionierów Miasta Głogowa”.
W okresie zmian ustrojowych i społecznych, w miejsce ZBOWID powstał w kwietniu 1990 r. Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych. Po zmianach organizacyjnych i weryfikacji członków organizacja kombatancka ponownie wybrała M. Kowalika na funkcję prezesa Zarządu Miejskiego, którą pełnił do roku 2004. W dowód uznania otrzymał tytuł Prezesa Honorowego. W latach 1995-99 był członkiem Zarządu Głównego oraz członkiem Prezydium ZW ZKRPiBWP w Legnicy. Głogowska organizacja kombatancka, dzięki wielkiemu zaufaniu środowiska do M. Kowalika i skupionych wokół niego członków zarządu, jako jedna z nielicznych w kraju zachowała jedność działając na rzecz wszystkich nurtów walk w czasie II wojny światowej. W dniu 1.09.1993 r. otrzymała sztandar. Pod kierownictwem M. Kowalika podjęto szereg inicjatyw: obchody Dni Weterana Walki o Niepodległość, podróże wojskowo-historyczne, wycieczki do miejsc walki i pamięci narodowej oraz przebudowa pomnika w Parku Słowiańskim (odtąd Pomnik Żołnierzy Koalicji Antyhitlerowskiej). W dniu 08.05.1995 r. zorganizowano wojewódzkie obchody 50-lecia zakończenia II wojny światowej. Przez kilka lat był przewodniczącym Społecznej Rady ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych przy Staroście Głogowskim.
W listopadzie 1999 r. M. Kowalik otrzymał akt mianowania na pierwszy stopień oficerski, a w 2004 r. MON mianował go do stopnia porucznika nie podlegającego służbie wojskowej. W uznaniu wybitnych zasług w rozwoju przemysłu cukrowniczego i za doniosłe osiągnięcia w działalności polityczno-społecznej, Rada Państwa 12.07.1984 r. nadała M. Kowalikowi „Order Budowniczych Polski Ludowej” (jedyny głogowianin, który otrzymał najwyższe odznaczenie PRL). Odznaczony został również m.in. Krzyżem Oficerskim OOP, Krzyżem Kawalerskim OOP, oraz odznaczeniami wojskowymi i kombatanckimi: Krzyżem Partyzanckim, Medalem Zasłużony Na Polu Chwały, Krzyżem Walecznych, Medalem za Wolność, Medalem za Odrę, Nysę Łużycką i Bałtyk, krzyżem pamiątkowym „Zwycięzcom 1945”. Posiadał „Odznakę Za Zasługi w Rozwoju Województwa Zielonogórskiego” i „Zasłużony dla Województwa Legnickiego”. W 1997 r. otrzymał „Honorowy Medal Miasta Głogowa”, a w listopadzie 1999 r. Tytuł „Honorowego Obywatela Miasta Głogowa”. M. Kowalik zmarł 13.04.2012 r. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Głogowie przy ul. Świerkowej.
Źródła:
Kroniki TZG; Księga Pamiątkowa Pionierów Miasta Głogowa; Kroniki Związku Kombatantów i Byłych Więźniów Politycznych w Głogowie;
Uchwała Rady Miejskiej Głogowa o nadaniu tytułu Honorowego Obywatela Głogowa (Uchwała XI/192/1999 z dnia 22.10.1999 r.);
Akt nadania przez Radę Państwa PRL „Orderu Budowniczych Polski Ludowej” z 12.07.1984 r.
Wspomnienia:
Franciszek Marciniak, Wiktor Wolski, Janusz Jemioło, Andrzej Koliński.
Literatura:
Garnizon Głogów. Historia – Teraźniejszość – Przyszłość, Materiały z konferencji popularno-naukowej, Głogów 14.05.2011r., red. W. Maciuszczak i Z. Mazurek, Głogów 2011;
S. Lisik, Czerwone opłotki, Lublin 1978, passim; Sylwetki pionierów ziem zachodnich i północnych, Warszawa 1988, s. 52-53.
Zbigniew Mazurek [TZG 79, 2019 – Kowalik Marian]
