Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej

Wersja z dnia 13:20, 4 sty 2022; Dariusz (Dyskusja | wkład)
(różn) ← Poprzednia wersja | Aktualna wersja (różn) | Następna wersja → (różn)

podkategoria: Historia i społeczeństwo

Budżet Obywatelski w Głogowie

Budżet obywatelski to narzędzie, w ramach którego – za pomocą mechanizmów demokratycznej partycypacji – obywatele decydują o wydatkowaniu części środków publicznych. Fundusz taki powstaje zazwyczaj na szczeblu samorządowym, a jego utworzenie polega na wydzieleniu z budżetu miasta pewnej kwoty pieniędzy, o których wydatkowaniu decydują mieszkańcy poprzez konsultacje i głosowanie. Budżet obywatelski nie wyklucza jednak tradycyjnych mechanizmów sprawowania władzy, jest bowiem jedynie narzędziem partycypacji, a więc udziału obywateli w decydowaniu o jego przeznaczeniu, a nie narzędziem bezpośrednich rządów. Pierwszy budżet partycypacyjny powstał w 1989 r. w brazylijskim Porto Alegre. Z czasem idea ta zaczęła rozprzestrzeniać się, docierając też do Polski. Po raz pierwszy w naszym kraju wprowadzono budżet obywatelski w 2011 r., w Sopocie. W kolejnych latach ta inicjatywa realizowana była głównie na poziomie kolejnych gmin i miast, zyskując na popularności.

Koncepcja utworzenia w Głogowie budżetu obywatelskiego narodziła się w 2013 r. Jako pierwsi, w czerwcu tego właśnie roku, pomysł zaprezentowali członkowie głogowskiego koła Stowarzyszenia „Młodzi Demokraci”, którego przewodniczącym był główny inicjator powstania budżetu w mieście, Michał Górawski. Publiczna debata trwała kilka miesięcy. Na początku 2014 r., dzięki uchwale Rady Miejskiej i poparciu Prezydenta Głogowa, Jana Zubowskiego, inicjatywa ta została przyjęta do realizacji. Pierwszy głogowski budżet obywatelski miał być realizowany w 2015 r., a „do dyspozycji” mieszkańców poddano kwotę dwóch milionów złotych. Procedurę przeprowadzono jeszcze w roku 2014, a do realizacji zgłoszono 64 projekty. Po zmianie na stanowisku prezydenta, jaka nastąpiła jesienią 2014 r., nowy włodarz Głogowa, Rafael Rokaszewicz wraz z Radą Miejską kontynuowali działania w oparciu o ideę budżetu obywatelskiego. Kwota i szczegółowe zasady dysponowania tym budżetem ulegały zmianom, jednak każdego roku kilka tysięcy mieszkańców wciąż ma możliwość wyboru zadania do realizacji spomiędzy kilkudziesięciu projektów zgłaszanych przez obywateli miasta. Głosowanie na jeden z nich od początku odbywa się w dwóch formach – papierowej i przez Internet. W ramach procedury głosowania miasto podzielone jest na okręgi, które mają zapewnić równomierny podział środków z wydzielonego budżetu obywatelskiego na poszczególne osiedla. Istnieje też jednak możliwość zgłaszania projektów ogólnomiejskich, dotyczących całego Głogowa. Największe pieniądze przeznaczane są na projekty infrastrukturalne, dotyczące szczególnie chodników, miejsc parkingowych i placów zabaw. Dowodem na to jest fakt, że z funduszy budżetu obywatelskiego powstało w Głogowie kilka siłowni na otwartym powietrzu, park dla psów czy „witacze”, umieszczone przy drogach wjazdowych do miasta. Regulamin budżetu każdego roku pozwala jednak również na składanie projektów „miękkich”, czyli niedotyczących inwestycji. W ich ramach mogą się odbywać przedsięwzięcia kulturalne i integrujące głogowian. Budżet funkcjonował nieprzerwanie w latach 2014-19. W 2020 r. zawieszono jego procedurę ze względu na stan pandemii.
Literatura:
W. Kębłowski, Budżet partycypacyjny – krótka instrukcja obsługi, Warszawa, 2013;

Idem, Budżet partycypacyjny – ewaluacja, Warszawa, 2014; 
P. Filar, P. Kubicki, Miasto w działaniu. Zrównoważony rozwój z perspektywy oddolnej, Warszawa, 2014.

Netografia:

https://miedziowe.pl/content/view/63470/189/;

https://miedziowe.pl/content/view/70760/189/
https://miedziowe.pl/content/view/69951/189/; https://miedziowe.pl/content/view/68292/189/;https://www.obywatel.glogow.pl/
https://miedziowe.pl/content/view/96207/189/ [odczyt 26-27.06.2020]

Michał Górawski [EZG 80, 2020 – Budżet Obywatelski w Głogowie]