Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Podkategoria: Kultura i oświata
Kabaret „Pśtyk”
Kabaret „Pśtyk”, jako amatorski zespół artystyczny, powstał w środowisku głogowskiej służby zdrowia w 1977 r. Była to wspólna inicjatywa lekarzy – Lecha Jankowskiego i Andrzeja Sokolnickiego. L. Jankowski był kierownikiem zespołu, reżyserem, autorem tekstów i wykonawcą. Andrzej Sokolnicki, lekarz stomatolog, był kompozytorem, autorem oprawy muzycznej i akompaniatorem. Obydwaj byli absolwentami poznańskiej Akademii Medycznej. Nazwa kabaretu – „Pśtyk” – ustalona w końcu 1979 r., miała oddawać charakter programowy. Ponieważ zespół funkcjonował w środowisku służby zdrowia, określany był jako „Kabaret ZOZ”. Z upływem lat jego skład stawał się mieszany. Zespół występujący po śmierci swojego twórcy na ogólnopolskich przeglądach, przedstawiał się jako KLJ „Pśtyk”, czyli Kabaret Lecha Jankowskiego. Premierowy występ miał miejsce z okazji Dnia Pracownika Służby Zdrowia w hotelu robotniczym Huty Miedzi przy ul. Długosza (2 IV 1978). W tym roku prezentowano programy „branżowe” – pt. Czy wypada się śmiać z ordynatora i Sami sobie. W następnych latach prezentowano programy: Balon (4 V 1979), Najprostsze pytania (kwiecień 1982), Batyskaf (kwiecień 1983). Stałym elementem programowym kabaretu były Szopki Noworoczne, oddające klimat i atmosferę głogowskiej i krajowej rzeczywistości (Stan Odmienny) oraz bale karnawałowe. Zespół uczestniczył także w hutniczych karczmach piwnych. Z powodu braku własnej siedziby próby kabaretu odbywały się w wielu miejscach, dość często w czytelni klubu NOT w Zamku Książąt Głogowskich. Kabaret „Pśtyk” występował na w różnych salach i obiektach. Były to m.in. sale głogowskiego Zamku, sala widowiskowa MOK, grał także na wolnym powietrzu w trakcie festynów i świąt lokalnych. Kabaret, wraz ze wzrostem popularności, zwiększał ilość występów w Głogowie, województwie legnickim i w kraju. Miejscami i okazjami do występów były kluby służby zdrowia i związkowe (np. Wrocław, Bydgoszcz, Ostrów Wlkp.). Kabaret występował też na wsi w Gminnych Ośrodkach Kultury. Jako swojego rodzaju nobilitację kabaret uznał występ na scenie sali widowiskowej MOK w Głogowie. „Pśtyk” reprezentował głogowskie środowisko służby zdrowia w Przeglądach Twórczości Artystycznej Służby Zdrowia – okręgowych we Wrocławiu i ogólnopolskim w Polanicy Zdroju, gdzie zdobył wyróżnienie i nagrodę specjalną za najlepszy debiut. Zespół uczestniczył także w Lidzbarskich Biesiadach Humoru i Satyry – Lidzbark Warmiński w edycjach VI – 1981 i VIII – 1984 r., zdobywając wyróżnienie za program Batyskaf, czyli… . W okresie pierwszej Solidarności, kiedy „polityka przeplatała się z kabaretową pracą”, miały miejsce kolejne liczne występy jesienią i zimą 1980 r. Wśród członków zespołu byli aktywni uczestnicy lokalnego życia społeczno–politycznego (m.in. A. Butyński, L. Jankowski czy M. Leszczyński). Wprowadzenie stanu wojennego nie podzieliło zespołu, a jego aktywność trwała do jesieni 1987 r. Po śmierci Lecha Jankowskiego (26 X 1987) działalność kabaretu ulegała stopniowo spowolnieniu, a kilka lat później zupełnie zamarła. Zespół uczestniczył z uaktualnianymi programami w krakowskim przeglądzie IV PAKA (1988), docierając do finału. Z okazji 10 i 20 rocznicy śmierci założyciela odbyły sie spotkania kabaretu, połączone z prezentacją okolicznościowych programów i wybranych utworów L. Jankowskiego. Działalność zespołu została również przypomniana w trakcie imprezy cyklicznej w MOK –Weekend Qlturalny w okolicy kabaretu... Kabaret patyk. Kabaret był formalnie niezależny, bez siedziby i zaplecza technicznego. Była to zgrana niesformalizowana grupa przyjaciół, nieskrępowana regulaminami i zasadami z zewnątrz, jednak pewne reguły obowiązywały i ich – jak choćby konieczność przedstawianie scenariuszy występów lokalnej delegaturze Urzędu Kontroli Publikacji i Widowisk (cenzura państwowa), aby każdorazowo uzyskać zgodę na prezentację publiczną.
Skład zespołu kabaretu „Pśtyk” nie był stały. Obok stałych wykonawców, pojawiały się wśród nich osoby chwilowo zainteresowane, czy przebywające w Głogowie, jak np. lekarze – stażyści. W realizacji programów kabaretu w czasie jego działalności uczestniczyli: Lech Jankowski (zm.), Andrzej Sokolnicki, Adam Butyński, Barbara Cyganek (zm.), Zofia Ćwir, Barbara Jankowska, Beata Jors, Iwona Lenczewska, Michał Leszczyński, Maciej Łaganowski, Krzysztof Maliszewski, Bożena Mielniczek (Plucińska), Gabriela Pliniewicz, Lech Pliniewicz (grafik), Anna Rotter, Jerzy Skibiński, Waldemar Sokalski, Barbara Sokolnicka, Krzysztof Stach, Małgorzata Tomczak, Lidia Zakrzewska, Krystyna Bogacz, Dawid Graniasty i Adam Wolny.
Źródła i literatura:
Kronika kabaretu „Pśtyk”; informacje od członków i sympatyków kabaretu.
Wiesław Maciuszczak [EZG, z. 77, 2017 – Kabaret „Pśtyk” ]
