Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Metodyści w Głogowie
Metodyści to wspólnota religijna, zapoczątkowana w XVIII stuleciu w Oksfordzie jako ruch ożywienia Kościoła anglikańskiego, kierowany przez Johna Wesleya, Charlesa Wesleya oraz George’a Whitefielda. Określenie metodyzm odnosiło się do metodycznej formy spotkań i spełniania powinności religijnych (m.in. lektura Pisma Świętego, regularne odwiedzanie więźniów, troska o religijne wychowywanie dzieci). Charakterystyczne dla metodystów było włączanie świeckich do czynnej współpracy ewangelizacyjnej i społecznej. Metodyzm rozszerzył się w Anglii, a z czasem w Irlandii (od 1752 r.) oraz w Ameryce Północnej (od 1761). Na obecnych terenach Polski metodyści działali od XIX w., głównie na Pomorzu (Gdańsk, Grudziądz, Chodzież) i Śląsku (Wrocław, Brzeg). Z czasem wyłoniły się odłamy, do których należą m.in.: Nowy Związek Metodystyczny (zał. 1797), Towarzystwo Sfederowane (1806, od 1898 Niezależni Metodyści), Pierwotny Kościół Metodystyczny (1810), Chrześcijańscy Metodyści Biblijni (1815), Protestanccy Metodyści (1835), Wesleyańskie Stowarzyszenie Metodystyczne (1835) i Wesleyański Związek Reformatorski (1850).
Reprezentanci Wesleyańskiego Kościoła Metodystycznego (który w 1897 r. połączył się z Episkopalnym Kościołem Metodystycznym) w 1830 r. przybyli z Anglii na tereny południowych Niemiec. Za kolebkę misyjną Wesleyańskiego Kościoła Metodystycznego na obszarze pomorsko-śląskim uznawane jest Stare Żabno (obecnie w granicach Nowej Soli), gdzie zapewne już od 1865 r. – z inicjatywy niemieckiego superintendenta generalnego Johna Cooka Bratta odprawiano w ich rycie nabożeństwa. Ponadto od lat 80. XIX stulecia w tamtejszym seminarium dla nauczycieli przebywali misjonarze metodyści (którzy także rozciągali swoją działalność na Zgorzelec, Głogów i Nową Sól). W 1876 r. superintendent Bratt wysłał kolejnych misjonarzy do powiatu legnickiego.
W 1877 r. pastor Gottlieb Eckert rozpoczął misję ewangelizacyjną w Nowej Soli, a w 1878 r. do Głogowa przybył G. Weller, który objął opieką członków zboru przybyłych tu z Nowej Soli. Początkowo spotkania głogowskiej wspólnoty organizowano w lokalu na Ostrowie Tumskim, a od 1878 r. w budynku przy Jesuitenstrasse. Jednocześnie działalność ewangelizacyjną rozszerzono na okoliczne miejscowości. Powstały liczne stacje kaznodziejskie i filiały. Jednak w następstwie szykan wyznawców innych konfesji utożsamiano ich z zakazanymi wówczas w Rzeszysektami religijnymi. Ostatecznie, obok stacji kaznodziejskich w Głogowie i Nowej Soli, zachowały się jedynie filiały zborowe w Białej koło Chojnowa oraz Kopicach w Wielkopolsce. Ponadto w 1897 r. powstał we Wrocławiu Zbór Episkopalnego Kościoła Metodystycznego.
Po wielu przeprowadzkach zboru, w 1894 r. za 23 000 marek wykupiono w Głogowie starą synagogę przy Bailstrasse, którą przebudowano na tzw. Kościół Syjonu. Należy podkreślić, iż połączenie w 1897 r. Wesleyańskiego Kościoła Metodystycznego z Episkopalnym Kościołem Metodystycznym doprowadziło do wystąpienia pewnych nieporozumień w Głogowie. Podczas I wojny światowej obsługę pastorską tego okręgu zborowego wcielono do wojska, a opiekę nad nim przejęli duchowni z Legnicy (m.in. Stephan von Bohr).
W latach 1925-1930 okręg zborowy w Głogowie obsługiwał pastor Johannes Eden. Za jego kadencji obchodzono 40-lecie istnienia okręgu oraz przeprowadzono remont świątyni. Kolejnymi pastorami w Głogowie byli: Johannes Korner (odszedł ze względu na zły stan zdrowia) oraz Karl Rabold (od 1934 r.). Ponadto w okresie międzywojennym pastorzy Społeczności Ewangelickiej i Episkopalnego Kościoła Metodystycznego we Wrocławiu (Wilhelm Fresk i Willy Krätzler) obsługiwali m.in. zbór w Skidniowie oraz miejsce kazań w Stypułowie koło Kożuchowa.
Według sprawozdania superintendenta Albrechta J. Ohlricha z 1938 r., głogowskiemu okręgowi zborowemu podlegały 4 stacje kaznodziejskie. W Głogowie było 118 członków i prozatorów, a tutejszego pastora powołano do służby wojskowej. W okresie II wojny światowej nastąpiły poważne ograniczenia w sprawowaniu kultu przez metodystów (część zborów zmuszona była zaprzestać swej działalności, a pozostałe połączyły się w jeden Związek Wolnokościelnych Zborów Ewangelickich). Po 1945 r., wraz z opuszczeniem ziemi głogowskiej przez ludność niemiecką, nastąpił upadek protestanckiego życia religijnego w Głogowie.
Literatura:
K. Zehrer, Działalność niemieckich metodystów na terenach należących obecnie do Polski – cz. 1-2, „Pielgrzym Polski” 2001 nr 6 (740), s. 11-15 oraz nr 7-8 (741-742), s. 37-42;
K. Wolnica, Metodyści we Wrocławiu – rys historyczny, „Pielgrzym Polski” 2002 nr 10 (756), s. 9-12.
Marek Robert Górniak [EZG z. 71, 2011 - Metodyści w Głogowie]
