Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Grodowiec – kalwaria
W Polsce za najbardziej rozbudowaną uważa się wzniesioną w XVII w. Kalwarię Zebrzydowską. Na Śląsku spotykamy wiele ścieżek kalwaryjskich, m.in. na Górze św. Anny, w Piekarach Śląskich, w Panewnikach. Na terenie Dolnego Śląska odnajdujemy 36 kalwarii, m. in. w Krzeszowie (1672-1682) - ufundowaną przez opata cystersów Bernarda Rosę z Głogowa, w Wambierzycach (1681 r.). Za najstarszą uważa się jednak kalwarię w Trzebnicy z 1496 r. nad którą opiekę sprawowali pustelnicy.
Kalwaria w Grodowcu znajduje się w odległości około 450 m od zespołu kościelno - pielgrzymkowego na wzgórzu zwanym tradycyjnie „Winnicą”, „Górą Świętą” lub „Wzgórzem Dębowym”. Przylega ono od północy do obecnego cmentarza parafialnego. Do Kalwarii prowadzi od głównej drogi aleja wysadzana drzewami kasztanowców, pochodząca z XIX w. i będąca pomnikiem przyrody.
Kalwarię została wzniesiona w 1872 r., z inicjatywy proboszcza Aurela Meinholda i dzięki fundacji barona Waldemara von Köllera, właściciela ziemskiego, który również ofiarował na rzecz parafii teren wzgórza. Teren kalwaryjskie stanowi założenie o kształcie nieregularnego pięcioboku o pow. 1.800 m2. .Stacje Drogi Krzyżowej zostały wybudowane jako kapliczki murowane, na rzucie kwadratu (80 x 80 cm) i wysokości 2,60 m. W poszczególnych stacjach od I-XIII, we wnękach na wysokości około 2 m zostały namalowane na blasze sceny Męki Pańskiej, od zewnątrz chronione okiennicami. Kapliczki są od siebie oddalone o około 20 - 30 m,; jedynie odległość między stacjami I i XIV wynosi około 90 m. Stacja XIV została wzniesiona w najwyższej części wzgórza jako kaplica murowana, o podstawie kwadratowej o boku 4,20 m, nakryta dachem dwuspadowym. Wewnątrz umieszczono ołtarz.
Pośrodku wzgórza znajduje się studnia, z którą wiąże się legenda. Głosi ona, że podczas stawiania kapliczek zabrakło wody i wówczas mistrz murarski z Grzegorzewa Weiss, pod wpływem natchnienia polecił robotnikom kopać dół poniżej wierzchołka wzgórza. Na głębokości około 5-6 stóp pojawił się mokry piasek, a później źródełko. W późniejszym okresie zostało ono obudowane i stało się studnią. Pielgrzymi pobierali z niej wodę, wierząc w jej cudowne działanie. Obok studni znajduje się tablica fundacyjna Kalwarii.
Prace konserwacyjne stacji Drogi Krzyżowej przeprowadzono w 1968 r., a renowację obrazów wykonała Maria Zając w 1982 r. W drugiej połowie lat 80., dzięki staraniom proboszcza ks. Olgierda Banasia zadrzewienie wzgórza zostało uzupełnione. W latach 2003-2004 przeprowadzono gruntowny remont kapliczek. Utwardzono nawierzchnie dróżek kamieniem polnym. W dniu 11 IX 2004 Kalwarię poświęcił biskup diecezji Adam Dyczkowski.
Literatura:
B. Clemenz, Der Wallfahrtsort Hochkirchen in Schlesien, Liegnitz 1919;
B.P. i R.J., Studium historyczno - architektoniczne zespołu kościelnego (pielgrzymkowego) w Wysokiej Cerkwi, Poznań 1987;
M. R. Gómiak, Sanktuarium Maryjne w Grodowcu, „MIT - Głogowski Miesięcznik Kulturalny”, 1995 nr 4 (7).
Józef Cwynar [EZG z. 34, 1995 – Grodowiec - kalwaria], Red. 2008
