Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej


Brzeski Bernard Józef (Breske Bernhard Joseph)

Ksiądz Bernard Józef Brzeski (do 1949 r. Bernhard Joseph Breske) urodził się 21.04.1888 r. w Szczecinie, jako trzecie dziecko krawca i kościelnego Roberta Breske i Idy Wilhelminy z domu Koch. Studiował teologię na Uniwersytecie Wrocławskim i został 11 VI 1911 r. wyświęcony na kapłana z rąk arcybiskupa, kardynała Georga von Koppa w katedrze wrocławskiej.

Przez pierwsze lata, aż do wybuchu I wojny światowej był księdzem w pałacu w Otmuchowie. Podczas wojny był kapelanem wojskowym w 4 kompanii I batalionu 449 pułku piechoty (Infanterie Regiment 449), a pod koniec wojny sanitariuszem. Za służbę wojskową otrzymał Żelazny Krzyż II klasy. Od roku 1918 do 1 V 1927 r. był proboszczem w Bad Muskau (Łużyce). Następnie został proboszczem w Groß Kauer (od 1945 r. Kurów Wielki) w powiecie głogowskim.

Od kwietnia 1945 r. ks. B. Breske dodatkowo pełnił posługę kapłańską w przyłączonej do parafii Kurów Wielki parafii Gaworzyce (wtedy Chwarzyce). Po restytucji we wrześniu 1947 r. parafii Gaworzyce, ksiądz obsługiwał również teren parafii Kłoda (Żukowice). W dniu 21 XI 1949 r. nazwisko Breske zostało zmienione na Brzeski, a imiona zgodnie z pisownią polską na Bernard Józef. Od 1945 do około 1970 r. ksiądz Brzeski zajmował się dodatkowo prowadzeniem gospodarstwa rolnego. W roku 1965 został przeniesiony w stan spoczynku z prawem mieszkania plebanii w Kurowie Wielkim.

Podczas swej działalności w Kurowie W. ksiądz zainicjował w latach 1931-1933 odbudowę muru otaczający cmentarz i kościół. Spowodował odrestaurowanie starych części ołtarza z XV w. W 1940 r. ksiądz rozpoczął odprawianie mszy św. dla obcokrajowców – przeważnie Polaków, przywiezionych w okolice Kurowa W. na prace przymusowe. Od tego czasu uczył się języka polskiego. W 1971 r. ks. Brzeskiemu państwo polskie przyznało Złoty Krzyż Zasługi, a w roku 1976 order Polonia Restituta V klasy za pomoc okazaną podczas wojny Polakom w Niemczech. 30 X 1966 r. Rozgłośnia Polskiego Radia we Wrocławiu nadała audycję o księdzu Brzeskim, pt. „Wrośnięty w ziemię”, 20 XI 1966 r. Telewizja Polska wyświetliła film pt. „Proboszcz”.

Ksiądz B. Brzeski, obok języka niemieckiego i polskiego, znał dobrze łacinę, starogrecki, hebrajski, francuski oraz angielski. Od około 1920 r. był przekonanym jaroszem. Jego pasją życiową było czytanie i zbieranie książek. Po śmierci zebrany księgozbiór (ok. 13 tys. egzemplarzy) został przekazany bibliotece Katolickiego Uniwersytetu w Lublinie.

Ksiądz zmarł 9 III 1979 r. na plebanii kościoła. Został, przy udziale całej parafii, pochowany na przykościelnym cmentarzu w pobliżu grobu swojej matki (†1953) oraz swojej siostry Jadwigi Sabiny (†1959).

Literatura:
H-J. Breske, Z Hansem nie rozmawiam. Moje dzieciństwo na Śląsku przed i po 1945 roku, bmw., 2011;
H-J. Breske, pracowity rok księdza Brzeskiego, bmw., 2011.

Hans-Joachim Breske [EZG z. 72, 2012 - Brzeski Bernard Józef (Breske Bernhard Joseph)]