Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej

Brzostów – drewniana instalacja wodociągowa odkryta w 1995 roku

W związku z budową instalacji kanalizacyjnej w Głogowie-Brzostowie przy ul. Okrężnej i Kasztanowej przeprowadzono w obrębie inwestycji archeologiczne badania ratownicze. W warstwach kulturowych, występujących w wykonanych wykopach zidentyfikowano drewniane rury wodociągowe. W wykopach można zaobserwować istnienie 5 rur wodociągowych w części wschodniej i 2 w części zachodniej ul. Okrężnej należących do odrębnych linii, przecinających wykonane rowy skosem lub prostopadle. Występowały na głębokości od 1,50 do 2,20 m poniżej współczesnego poziomu użytkowego. Posiadały długość około 5,00 m. Średnica ich wynosiła od 25 cm do 28 cm. Jedynie rura nr 4 i 6 posiadała średnicę 32 cm. Połączone były ze sobą za pomocą złączki żelaznej o średnicy około 0,10 m, która wchodziła w nacięte kryzy na obu łączonych odcinkach. Rury nr 1 i 6 były obłożone warstwą izolacyjną w postaci siwej gliny o grubości 3-4 cm, którą pokryta była cała ich długość. Pozostałe drewniane rury widoczne w profilu wykopu nie posiadały żadnej warstwy izolacyjnej. Złożone były bezpośrednio w warstwie kulturowej. Rurami nr 1 i 3 nadal płynie woda, która jest wykorzystywana w pobliskich gospodarstwach. Rura nr 4 nie została naruszona w trakcie wykonywania wykopów pod kanalizację i prawdopodobnie również nadal funkcjonuje. Układ ich (ukierunkowanie) może świadczyć o tym, że woda nimi płynąca pochodziła z tego samego ujęcia. Na południe od kościoła występuje źródło wody. Przed II wojną światową w tym miejscu istniało kilkanaście studzien wodnych. Po wojnie postawiono tu kilka nowych. Ukierunkowanie odkrytych drewnianych instalacji wodociągowych wskazywałoby na to, że ujęcie wody, która nimi płynęła do poszczególnych gospodarstw, wychodziło z tego samego mniej więcej terenu. Z układu nawarstwień oraz z relacji ich do odkrytych instalacji wynika, że rury nie funkcjonowały wszystkie w jednakowym czasie. Zdecydowanie młodszą od innych jest rura nr 3 ponieważ wiąże się z warstwą kulturową nr I, która zalega ponad warstwą nr II i jest młodsza od niej. Pozostałe wystąpiły w warstwie nr II. Nie świadczy to oczywiście o tym, że zostały zainstalowane w tym samym czasie. Możliwe, że niektóre z nich były ułożone w celu naprawy uszkodzonych już istniejących linii wodociągowych lub zakładane nowe instalacje. W źródłach historycznych jest poświadczone, że w Brzostowie – jako jedno z trzech – na początku XX w. istniało ujęcie wody pitnej dla miasta Głogowa. Niewielka ilość pozyskanego materiału zabytkowego nie daje możliwości bliższego datowania. Z dużą tolerancją można przypisać czas powstania tych wodociągów na przełom średniowiecza i renesansu lub okres renesansu.

Aleksander Dobrowolski [EZG z. 50, 1999 – Brzostów – drewniana instalacja wodociągowa odkryta w 1995 r.]