Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Dom handlowy Haurwitza („Kaufhaus Ludwig Haurwitz”)
Dom handlowy „Kaufhaus Ludwig Haurwitz” wybudowany został przez Ludwiga Haurwitza na rogu Preussische Strasse (obecnie ul. Grodzka) i Mohrenstrasse (ul. Garncarska), prawdopodobni około 1910 r. Był to duży budynek, gustownie wykończony czerwonym granitem. Całość budowli utrzymana była w dwubarwnej tonacji. Kaufhaus jako jeden z pierwszych w Niemczech wyposażony został w restaurację. Stała się ona miejscem spotkań towarzyskich klientów z Głogowa i okolic. Na początku lat 20. obiekt został rozbudowany. Przejęto i przeznaczono na powierzchnię handlową dwie sąsiednie kamienice przy Preussische Strasse. Odtąd zachodnia strona Kaufhausu graniczyła z restauracją „Goldener Löwe”. Podczas przebudowy wykonano jednolitą fasadę wykazującą cechy modernistyczne, w estetyce upowszechnianej wówczas przez „Bauhaus”. Po przebudowie Kaufhaus stał się budynkiem dwubryłowym, pięciokondygnacyjnym, z płaskim dachem. Elewacje zakomponowano w układzie horyzontalnym z pasmowymi gzymsami podokiennymi i nadokiennymi. Od strony obecnej ulicy Garncarskiej fasada posiadała 12 równomiernie rozmieszczonych osi okiennych na poziomie II, III i IV piętra oraz 8 wielkich łukowych okien na poziomie parteru i I piętra. Natomiast po stronie obecnej ulicy Grodzkiej fasada była dwuczęściowa z 6 rzędami okien na III, IV i V kondygnacji i 5 dużymi oknami na I i II kondygnacji. Odpowiednio, zachodni ryzalit, nieco podwyższony, posiadał 6 osi i 4 łukowe okna. Całość została zwieńczona płaskim wystającym gzymsem dachowym. Główne wejście, znajdujące się w narożniku, miało parterowy podcień w formie pojedynczego kwadratowego filara ozdobionego wielką kamienną kulą. Drugie wejście usytuowane było na końcu ryzalitu. Na ścianach parteru, pomiędzy wszystkimi oknami wzdłuż obydwu ulic, umiejscowiono przeszklone zewnętrzne witryny wystawowe, w których eksponowano towary. Ponadto okna wystawowe posiadały zewnętrzne markizy chroniące przed słońcem i deszczem. W pasie międzyokiennym nad drugim piętrem zlokalizowano informacyjne napisy firmowe w formie dużych blokowych liter. Drewniana stolarka parteru i I piętra miała ciekawe bogate podziały wewnętrzne, kontrastujące z prostym układem okien na górnych kondygnacjach, przy czym filary międzyokienne drugiej kondygnacji zdobiły niewielkie pseudogłowice. Dom handlowy Haurwitza był, obok domu handlowego „Scheier” i późniejszego – z artykułami domowymi – „Tietz” oraz następnego „Kaufhof AG” na ulicy Mälzstrasse (obecnie ul. Słodowa), największym tego rodzaju obiektem w Głogowie. Poza domami handlowymi we Wrocławiu, w sektorze domów towarowych nie było porównywalnego obiektu na całym Dolnym Śląsku. W czternastu oknach wystawowych parteru oraz dodatkowo położonych miejscach ekspozycji, a także osiemnastu oknach wystawowych I piętra i dwóch dodatkowych witrynach, pokazywano pełną ofertę sprzedaży. Na trzech poziomach handlowych (parter i dwa piętra) przy 13-tu stoiskach tekstylnych prezentowano różnorodne towary dla kobiet, mężczyzn i dzieci, od dywanów do drobiazgów oraz kompletnych wyprawek ślubnych. Wysoki poziom sklepu podkreślało stoisko z wytwornymi futrami. Do dyspozycji klientów była winda wraz z obsługą. Ostatnie piętro zostało przeznaczone na atelier, miejsce wystaw i ofert. W czasach największej świetności znajdował się tam wytworny salon którego wyposażenie w stylu art deco było estetycznym osiągnięciem i wizytówką domu Haurwitza. Został on jednak później zamknięty z powodu zbyt wysokich kosztów utrzymania. Personel zatrudniony przez firmę składał się wyłącznie z fachowo wykwalifikowanych pracowników, których liczba wahała się od 105 do 110 osób. W sekcji modnych strojów „Extra” spotykała się głogowska elita; niekiedy odbywały się tam duże pokazy. Zatrudniano asystentów mających praktykę przy dekoracjach okien wystawowych. Właściciele Paul Haurwitz (szef) oraz jego wspólnik i szwagier Sally Licht (który prowadził firmę) byli Żydami, jak też większa część zatrudnionych tam osób na różnych stanowiskach. W dniu 1 VII 1938 „Kaufhaus Ludwig Haurwitz” został przejęty przez przemysłowca z Żagania o nazwisku Richard Hähnel. Odbyło się to na fali wzmagającego się prześladowania ludności żydowskiej i przeszło prawie bez rozgłosu. Personel został w większości zwolniony. Od tej pory firma nazywała się „Textilhaus Richard Hähnel”. Po zniszczeniach wojennych i wyburzeniu centrum Głogowa budowla przestała istnieć.
Literatura:
H.J. Gatzka, Kaufhaus Ludwig Haurwitz, „Neuer Glogauer Anzeiger” nr 11/1998.
Sławomir Krawczyk [EZG z. 51/52, 2000 – Dom handlowy Haurwitza], Red. 2009
