Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Herfarth Heinrich
Doktor medycyny, chirurg, naczelny lekarz głogowskiego Szpitala Miejskiego w latach 1928-1945.
Heinrich Herfarth urodził się w Głogowie 17 VIII 1893. Fundament naukowy i praktykę chirurga zdobywał w znakomitej w owym czasie, uchodzącej za najlepszą w Niemczech, wrocławskiej klinice uniwersyteckiej, kierowanej przez prof. H. Küttnera. Funkcję naczelnego lekarza (Chefarzt - naczelny lekarz, funkcja równoznaczna z dzisiejszym dyrektorem szpitala) w głogowskim szpitalu (obecnie gmach PWSZ), H. Herfarth objął w 1928 roku. Wraz z żoną i dziećmi mieszkał przy Promenadenstraße 8 (ul. Daszyńskiego). Pod kierownictwem Herfartha i dzięki jego zdolnościom organizacyjnym szpital był systematycznie modernizowany. Przez wiele lat swojej pracy, dzięki ogromnej wiedzy i umiejętnościom medycznym „wyszkolił” szereg młodych lekarzy. Przekazywał im także swoje motto zawodowe: „na pierwszym miejscu zawsze jest pacjent”. Nazwisko dra Herfartha było powszechnie znane i szanowane wśród społeczności Głogowa. Profesjonalizm, serdeczność i łatwość nawiązywania kontaktów ze swymi pacjentami powodowała, że doktor nawet wiele lat po opuszczeniu rodzinnego miasta spotykał się z wyrazami sympatii i wdzięczności z ich strony.
Dr Herfarth był barwną postacią. Po medycynie, jego drugą pasją było lotnictwo. Podczas I wojny św. służył w wojsku jako pilot. Po jej zakończeniu pracował nawet przez pewien czas na sterowcu „Graf Zeppelin” oraz odbywał podróże balonem. W Głogowie założył i patronował przez wiele lat stowarzyszeniu, które zrzeszało miłośników szybowców (Segelflugverein). Do uczestnictwa w nim, dr Herfarth z powodzeniem zachęcił spore grono głogowskiej młodzieży. Oprócz lotniczej pasji poświęcał się także pieszym wędrówkom górskim, narciarstwu oraz był zapalonym myśliwym.
W lutym 1945 r., podczas oblężenia miasta, dr Herfarth stanął na czele kompanii sanitarnej (Festungssanitätskompanie). Utworzono ją z będącego w rozsypce cywilnego oddziału sanitarnego (zivile Sanitätsabteilung). Wraz z innymi lekarzami, doktor udzielał pomocy walczącym i mieszkańcom, operował, a nawet starał się prowadzić medyczną dokumentację rannych i zmarłych osób: „(...) Rejestracja chorych i martwych odbywała się jedynie częściowo, ponieważ wciąż ginęły nowe osoby na terenie miasta. Dokładne określenie tak wielkiej liczby zaginionych było niemożliwe (...)”.
Główną siedzibą kompanii sanitarnej był podziemny obiekt wybudowany przed szpitalem miejskim. Kilka pomieszczeń, połączonych z budynkiem głównym, posiadało bieżącą wodę, węzeł sanitarny, własne agregaty oraz dużą liczbę łóżek dla rannych. Komendant twierdzy polecił zaadaptowanie dalszych podziemnych schronów i piwnic na potrzeby tymczasowych szpitali. Dr Herfarth wspominał: „(...) 10 lutego zająłem w tym celu piwnice budynku redakcji NoTa oraz piwnice sąsiednie (od północnej strony Rynku). W jednej z części podziemi Jesuitenkirche rozlokowałem kompanię transportową (…)”.
Około sześć dni przed zakończeniem walk dr Herfarth otrzymał rozkaz od komendanta twierdzy Eulenburga: „(...) Okrążenie zacieśnia się... etc. Gdy Rosjanie wkroczą, piwnice z rannymi mają być bronione do ostatniego człowieka lub ostatniego pocisku! (...)”. Dr Herbart wystosował pisemny sprzeciw, w którym uzasadniał, że rozkaz łamie postanowienia Konwencji Genewskiej i jest sprzeczny z zasadami działalności Czerwonego Krzyża. Osobiście dotarł do punktu dowodzenia, gdzie uzyskał cofnięcie rozkazu.
Dr Herfarth pozostawił ważne świadectwo: opis, momentami wstrząsający, swoich przeżyć podczas walk w Festung Glogau. Wspomnienia te opublikowano po raz pierwszy w „Neuer Glogauer Anzeiger” w 1979 r. (Glogauer Heimatbund wydał je również jako broszurę Festung Glogau 1945).
Po zakończeniu wojny, dr Herfarth dotarł wraz z rodziną do Plauen w Saksonii, gdzie następnie pracował jako chirurg. W 1949 r. opuścił radziecką strefę okupacyjną i przeniósł się do Trewiru, gdzie w szpitalu św. Elżbiety objął funkcję szefa tej placówki. Po przejściu na emeryturę w 1962 r. przeniósł się do Hofheim. Zmarł w Ulm 10 VI 1981.
Literatura:
Das war Glogau. Stadt und Land an der Oder, Hannover 1991;
Glogau im Wandel der Zeiten“, pod red. W. Bein, J. Schellakowsky, U. Schmilewski, Würzburg 1992;
P. Lewicki, Gdzie są mumie?, „Odkrywca“ 2005, nr 12;
P. Lewicki, Festungsbrigade Glogau, „Encyklopedia Ziemi Głogowskiej” 2005, z. 58/59;
P. Lewicki, Festung Glogau – Kalendarium 1944-1945, Głogów 2008;
Neuer Glogauer Anzeiger“ 1963 nr-y 7 i 9, 1968 nr 8, 1978 nr 11; 1979 nr-y 2-8, 1981 nr 8.
http://www.springerlink.com
Marcin Burczik [EZG z. 68, 2008 - Herfarth Heinrich], Red. 2008
