Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej

Hindenburg w Głogowie

Paul von Hindenburg (właściwie Paul Ludwig Hans Anton von Beneckendorff und von Hindenburg), ur. w 1847 r. w Poznaniu, zm. w 1934 r. w Ogrodzieńcu (obecne woj. warmińsko-mazurskie), był niemieckim mężem stanu i jedną z ważniejszych postaci w historii Europy. Przez całe dorosłe życie służył w armii; brał udział w wojnach Prus z Austrią (1966) i Francją (1870-71). W 1914 r. otrzymał tytuł feldmarszałka i wsławił się jako jeden z dowódców zwycięskiej dla Niemców bitwy pod Tannenbergiem (obecnie Stębark w okolicach Grunwaldu). W latach 1925–34 pełnił funkcję prezydenta Niemiec.


W Głogowie pierwszy raz Hindenburg znalazł się w 1855 r., w wieku siedmiu lat. Jego ojciec Robert, oficer pruskiej armii, został wówczas skierowany do tutejszego garnizonu. Rodzina von Hindenburg zamieszkała przy Mohrenstraße 29 (ul. Garncarska). Paul zaczął uczęszczać do szkoły ewangelickiej przy Kirchplatz (przy kościele ewangelickim Schifflein Christi). W 1857 r. rozpoczął naukę w gimnazjum ewangelickim przy Kasernenstrasse (w sąsiedztwie klasztoru franciszkanów).

Zachowało się kilka wzmianek z życia codziennego młodego Paula w Głogowie. Wiele o wpajanych przez rodziców wzorcach zachowań mówi zdarzenie związane z pierwszym kieszonkowym. Paul otrzymał wtedy tzw. „Jahrmarkt-Silbergroschen” („jarmarkowy srebrny grosz”), wartości 12 fenigów. Za tą sumę zakupił drobiazgi dla babci Schinckhart (mieszkającej z rodziną Hindenburgów) i młodszego rodzeństwa; dla siebie nie kupił nic. Po ukończeniu w 1859 r. drugiej klasy gimnazjum, ojciec zadecydował o przeniesieniu syna do szkoły kadetów w Legnickim Polu, aby tam zakończył edukację gimnazjalną i jednocześnie rozpoczął przygotowania do służby wojskowej. Hindenburg korespondował z członkami rodziny oraz odwiedzał ich zapewne w Głogowie do około 1866 r., gdy jego ojciec został przeniesiony do Berlina.

Kolejny raz w okolicach Głogowa Hindenburg pojawił się w kwietniu 1884 r. Został wtedy szefem kompanii III batalionu 3. Poznańskiego Pułku Piechoty nr 58 we Wschowie. Stacjonował tam do lipca 1885 r. W tamtym czasie bywał w Głogowie, gdzie znajdowały się bataliony I i II tego pułku.

Prawdziwa sława Hindenburga rozpoczęła się wraz ze zwycięstwem pod Tannenbergiem w 1914 r. – okrzyknięto go wówczas „zbawcą niemieckiego wschodu”. Głogowianie przypomnieli sobie wówczas o pobycie w ich mieście tej osobistości. Zdecydowano o ufundowaniu brązowej tablicy pamiątkowej na ścianie budynku, w którym mieszkała rodzina bohatera. Odsłonięcia dokonano uroczyście 16 IV 1916 r. Sam Hindenburg wspomniał o tym z zadowoleniem w swojej autobiografii Aus meinem Leben. Następnie jego nazwiskiem ochrzczono nowy most na Odrze, wybudowany w 1917 r. (Hindenburgbrücke). Za szkołą Oberrealschule (ob. Zespół Szkół Zawodowych) posadzono dąb („Hindenburg-Eiche”). Później w tym miejscu wytyczono Sedanstraße (obecnie ul. Sybiraków). Również w 1917 r. znajdujący się w pobliżu hotel „National” za zgodą samego feldmarszałka przemianowano na „Hindenburg”. W 1927 r., w 80. urodziny Hindenburga, już prezydenta Republiki Weimarskiej, władze miejskie przyznały mu honorowe obywatelstwo Głogowa. Do Berlina udała się wówczas delegacja 14 uczniów gimnazjum ewangelickiego z nauczycielem dr Wilhelmem Felschem, aby złożyć uszanowanie prezydentowi i poprosić o zgodę na nazwanie jego nazwiskiem szkoły (obecne Gimnazjum nr 1). Otrzymała ona miano Hindenburg-Gymnasium. W 1935 r. znajdujące się w pobliżu koszary „Alsen-Kaserne” otrzymały nazwę Hindenburg-Kaserne. Prawdopodobnie w tym samym czasie ulica przylegająca od zachodu do koszar (ob. ul. Wincentego Pola). otrzymała miano Hindenburg Strasse. W ten sposób aż 7 punktów w Głogowie nosiło nazwy związane z Hindenburgiem – fakt bez precedensu w dziejach miasta.

Ostatni raz Hindenburg odwiedził Głogów 20 IX 1928, podczas podróży po Śląsku. Przed południem na głogowski dworzec zajechał pociąg, którym przyjechał dostojny gość. Przy peronach przywitała go kompania honorowa, następnie samochodem wraz z burmistrzem Głogowa udał się na objazd miasta. Samochód zatrzymał się m.in. przed domem przy ul. Garncarskiej, gdzie spędził dzieciństwo (zamienił tu kilka zdań ze znajomą z tamtego okresu - panią Gottschalk). Prezydent odwiedził też ratusz oraz pomnik poległych 3. Poznańskiego Pułku Piechoty, znajdujący się przed szpitalem miejskim. W tym samym dniu prezydent odwiedził jeszcze Wschowę, gdzie stacjonował w podczas służby we wspomnianym pułku.

Literatura:
Das war Glogau Stadt und Land an der Oder 1913-1945, pr. zb., Hannover 1991;
P. von Hindenburg, Aus meinem Leben, Leipzig 1920;
H. Kulke, Reichspräsident von Hindenburg in Glogau, „Neuer Glogauer Anzeiger“, nr 9, 1968;
W. Masser, Hindenburg, Warszawa 2000;
M. Weinert, Hindenburgs Schul Schul- und Jugendheimat [w:] Heimatkalender für de Stadt- und Landkreis Glogau. Jahrgang 1937, Glogau 1936.

Paweł Łachowski [EZG z. 68, 2008 - Hindenburg w Głogowie]