Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
j Podkategoria: Urbanistyka i architekturaPodkategoria: Kultura i oświata
Teatr im. Andreasa Gryphiusa w Głogowie – odbudowa w latach 2016-2019
Działania wojenne w 1945 r. obeszły się z budynkiem teatru miejskiego w okrutny sposób. Całkowicie zniszczone zostały: północna cześć budowli, więźba dachowa oraz strop sali widowiskowej. Z wnętrz zachowały się w stanie surowym pomieszczenia hallu, kas, bufetu i zascenium. W kolejnych latach obiekt ulegał dalszej degradacji. W ciągu dziesięcioleci pojawił się szereg koncepcji odbudowy budynku wraz z jego zagospodarowaniem. Od 1991 r. działała Fundacja Odbudowy Teatru im. Andreasa Gryphiusa. Rozpoczęta przed 2000 r. odbudowa obiektu została przerwana. Kolejne inicjatywy w tym kierunku nie doczekały się realizacji.
W 2016 r. z inicjatywy prezydenta Głogowa Rafaela Rokaszewicza rozpoczęto przygotowywanie dokumentacji projektowej odbudowy teatru (wykonawca: firma Sound & Space z Poznania). Konserwatorzy przeprowadzili badania murów, a archeolodzy badania wokół budynku. Rok później rozpoczęto główne prace. W dniu 14.07.2017 r. Gmina Miejska Głogów podpisała umowę z wykonawcą – firmą Pre-Fabrykat. Odbudowę rozpoczęto praktycznie w ostatnim możliwym terminie. Z ekspertyz wynikało, że mury budynku były w bardzo złym stanie i mogły grozić nawet zawaleniem. Na odbudowę budynku miasto, oprócz zaangażowania środków własnych, otrzymało dofinansowanie ze środków unijnych, będących w dyspozycji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Prace projektowe oraz odbudowa realizowane były pod ścisłym nadzorem konserwatorskim i konsultowane z wieloma specjalistami w zakresie konserwacji i odbudowy zabytków. Wiele rozwiązań ustalanych lub zmienianych było w trakcie prowadzonych prac, szczególnie po odkryciu niektórych partii murów lub detali architektonicznych. Realizując inwestycję, wzorowano się na wielu szkołach/technikach odbudowy. Odbudowany gmach odtwarza, poza szczegółami, kształt i wygląd budynku sprzed 1945 r. Część zachowanej sztukaterii odrestaurowano, jednak na zrekonstruowanych partiach murów jedynie zasygnalizowano, że się takowe znajdowały (północna część). Fryzu nad wejściem nie rekonstruowano, zachowując go w formie szczątkowej, w której przetrwał do naszych czasów. Rozety w konszy nad wejściem pierwotnie miały być malowane, jednak ostatecznie zrekonstruowano je na wzór odkrytych w gruzowisku. Uwzględniając sugestie mieszkańców, kolumny zespołu wejściowego zakonserwowano w istniejącym stanie jako świadectwo historii. 9.09.2019 r. w niszy nad wejściem do teatru odbył się montaż repliki popiersia patrona budynku – Andreasa Gryphiusa. Rzeźba z piaskowca powstała w pracowni Tomasza Rodzińskiego we Wrocławiu. Kolory elewacji zostały zaproponowane przez konserwatorów zabytków, po wykonaniu badań murów metodą stratygrafii.
Podobnie z konserwatorską pieczołowitością potraktowano odbudowę głównych pomieszczeń we wnętrzu teatru. Dotyczy to kolorystyki i użytych materiałów, szczególnie w odtworzonej sali widowiskowej z balkonem. Ścian bocznych sceny postanowiono nie tynkować, w celu wyeksponowania oryginalnych partii muru budynku sprzed 220 lat oraz jeszcze wcześniejszej fazy budowy (budynek z 1775 r.). W wyposażeniu zrezygnowano z odtworzenia sceny obrotowej, zrealizowano za to zapadnię. W przedsionku wejściowym zastosowano identyczne z przedwojennymi płytki ścienne, zachowując resztki oryginalnych. Do wnętrza gmachu wchodzi się z poziomu parteru, gdzie znajdują się: szatnia, foyer oraz schody prowadzące do sali głównej. Toalety usytuowano w specjalnie wybudowanej dolnej kondygnacji. W budynku od strony ratusza znajdują się winda i zewnętrzne schody ewakuacyjne. Wraz z odbudowa teatru zrekonstruowano, połączoną z nim od strony południowej, kamienicę. Znalazły się w niej pomieszczenia techniczne, biurowe i socjalne teatru.
W dniu 22.11.2019 r. nastąpiło uroczyste oddanie do użytku Teatru im. Andreasa Gryphiusa. Premierowym spektaklem był Piast Andreasa Gryphiusa (przetłumaczony na język polski przez dr. Marcina Błaszkowskiego), w reżyserii Roberta Czechowskiego, w wykonaniu Teatru Lubuskiego z Zielonej Góry, z udziałem Jana Peszka oraz wspomagany głogowskimi aktorami – amatorami.
Teatr im. Andreasa Gryphiusa jest oddziałem Miejskiego Ośrodka Kultury w Głogowie. Zadeklarowana działalność obejmuje spektakle teatralne (teatr impresaryjny), koncerty, konferencje i inne ważne wydarzenia o charakterze kulturalnym i patriotycznym.
Literatura:
A. Bok, D.A. Czaja, Teatr im. Andreasa Gryphiusa w Głogowie. Historia i odbudowa, Głogów 2019. A. Bok, Z. Rybka, 200 lat Teatru Miejskiego w Głogowie, Głogów 1999 (passim);
D.A. Czaja, Teatr im. Andreasa Gryphiusa już działa! [w:] Dwutygodnik „Głogów Extra” 2019, nr 23/19.
Dariusz Andrzej Czaja [EZG 79, 2019 – Teatr im. Andreasa Gryphiusa w Głogowie – odbudowa w latach 2016-2019]
