Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej

Kościół pw. Najświętszej Marii Panny Królowej Polski [1995]

Zespół zabudowań zlokalizowany na Osiedlu Kopernika, na pl. im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, obejmuje kościół wraz z kaplicą (pow. 2.025 m2) oraz plebanią z domem sióstr (pow. 1.560 m2) – powierzchnia łączna wynosi 4.410 m2.

Autorami założenia urbanistycznego oraz projektu architektonicznego są mgr inż. arch. Jerzy Gurawski i mgr inż. arch. Marian Fikus wraz z zespołem. Konstrukcję zaprojektował mgr inż. Ireneusz Jabłoński. Projektantem instalacji sanitarnych jest mgr inż. Ireneusz Smull, a instalacji elektrycznych mgr inż. Włodzimierz Adamczak i inż. Mirosław Niewiedział. Inwestorem całości był proboszcz parafii ks. Prałat Ryszard Dobrołowicz, który również sprawował nadzór inwestorski, organizował i prowadził budowę, a także wspierał duchowo i dodawał sił budowniczym.

Prace projektowe rozpoczęto w Inowrocławiu w 1981 r. Rok później projekt techniczny był gotów. Budynki zrealizowano w latach 1981-1986, przy czym stan surowy zakończono w 1984 r. W chwili obecnej kościół jest czynny i ogólnodostępny, jakkolwiek nadal trwa aranżacja wnętrz, wykończenie detali i wyposażanie w sprzęt.

Całościowa realizacja została nagrodzona honorową nagrodą Stowarzyszenia Architektów Polskich za najlepszą realizację w latach 1989-1990. Poznańscy architekci na działce o powierzchni 2 ha zaprojektowali zespół sakralny w myśl zaleceń II Soboru Watykańskiego, aby projektować kościoły halowe bez podziału na nawy, gromadzące wiernych wokół kapłana, ołtarza i miejsca przechowywania Najświętszego Sakramentu, a jednocześnie tworzyć odseparowanie przestrzeni sacrum od świata zewnętrznego. Jako ukłon w stronę tradycji stworzono wydzieloną arkadami kaplicę tygodniową – traktowaną przestrzennie jako nawa boczna.

Kościół zbudowano dla społeczności parafialnej Zagłębia Miedziowego, złożonej głównie z ludności napływowej przybyłej do Głogowa po wojnie ze wsi i małych miasteczek południowo–wschodniej Polski. Zamieszkała ona w otaczającej świątynię przestrzeni typowego bezosobowego blokowiska. Oderwanie od ziemi urodzenia spotęgowało negatywny obraz Ziem Odzyskanych o niemieckim rodowodzie stylistycznym. Autorzy projektu uznali, że kościół – jego sylwetka, detal i forma powinna stać się elementem przywracania poczucia tożsamości i bezpieczeństwa, a równocześnie czytelnym i trwałym znakiem polskości tych ziem.

Sylweta całego zespołu sakralnego odwołuje się do archetypu świątyni narastającej w przestrzeni – od niskich brył obiektów plebanii, sal katechetycznych do kulminacji wież kościoła. Rozdrobnienie elementów, wieżyczki i sterczyny, dziedzińce i zakamarki tworzą razem przestrzeń tak sakralną, jak i przyjazną człowiekowi. Zastosowano wiele historycznych symboli i form pastiszu: sygnatury nad kruchtą, „gotyckie” przypory, klasycyzujące wejście główne, przybudowana dzwonnica, które w alfabecie konwencji przyjętych znaków z przeszłości (łuku, pilastra, wyrazistego nadproża, głębokiego okna) nadają specjalny charakter głogowskiemu kościołowi. Zamknięty przylegający do refektarz plebanii wirydarz szkółki, sama plebania o ciepłej, prowincjonalnej architekturze - tworzą znaki i symbole jedności miejsca i funkcji.

Głównym projektantem wnętrz jest architekt Jerzy Gurowski. Gra świateł odbitych w wieńcu kaplic, długie pasma doświetleń południowych oraz galeria świetlna nad prezbiterium tworzą impresję przestrzeni. Wysokie ceglane, pełne łęków, korytarze otaczające jednoprzestrzenną nawę nadają powagi miejscu; mają tonująco i kontemplacyjnie wpływać na odbiór tej architektury. Atmosferę architektoniczną zarówno zewnętrzną jak i wewnętrzną buduje jednolity zestaw materiałów tworzących tektonikę świątyni: cegła klinkierowa, blacha miedziana i biały tynk. Można przypuszczać, że ta wyrazistość i specyficzny charakter dopuszczą narastanie we wnętrzach różnorakich dzieł plastycznych rzeźbiarskich i malarskich, podobnie jak działo się to w starych świątyniach.


Sławomir Krawczyk [EZG z. 23, 1994; 24, 1995 - Kościół pw. Najśw. Marii Panny Królowej Polski]